سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از شبستان، اصغر مهاجری، جامعه شناس با بیان اینکه بیکاری یک مسئله است گفت:یعنی بیکاری فراتر از یک معضل بوده و بسیار پیچیده و چندبعدی است که نیازمند کاویدن زاویه های پنهان آن هستیم.
وی بیان کرد: چیزی که امروزه ما در ارتباط با بیکاری با آن مواجه هستیم ،فقط شرایط ساختاری دولت و مشکلات اقتصادی فراروی آن نیست، بیکاری، عدم کارآفرینی و تبدیل نشدن به نیروی فعال و پویا به باورهای فرهنگی جامعه مربوط می شود. ساختارهای فرهنگی است که نظام هنجاری خاصی را تولید می کند و افراد برای کسب درآمد نه از مسیر کار بلکه از مسیرهای دیگری علاقه مند به حرکت هستند.
برخلاف ادبیات دینی ،باوری بر کسب درآمد از طریق تلاش در جامعه ما وجود ندارد
مهاجری ادامه داد: به عنوان مثال تصور ما از یک کارمند و کارگزار نظام در کشورمان (چه در سطح کارشناس،چه مدیریت عالی و چه مدیریت میانه) این گونه است. علاوه بر اینکه حقوق و پاداش می گیرد،میز هم یک فضای رانتی برای او ایجاد می کند، یعنی به لحاظ جایگاه مدیریتی که دارد، می تواند قراردادهای سودآوری با افراد مختلف منعقد کند در هر صورت روحیه ای تولید شده که برخلاف ادبیات دینی و کارکردهای مثبت کار، باوری بر کسب درآمد از طریق تلاش در جامعه ما وجود ندارد.
این جامعه شناس خاطرنشان کرد: امروزه این نظام هنجاری و نظام معیاری با توضیحات مختلف تبدیل به یک ساختار، سازکار و باورهای فرهنگی شده است و افراد اتوماتیک وار و بسیار معتقدانه شرایط را توجیه می کنند به همین خاطر اگر جایی احساس کنند ،کاری وجود دارد و نمی توانند سر کارفرما را کلاه بگذارد از فضای کار استقبال نمی کند.
وی اظهار کرد: کسانی که باور به کار دارند، هم کار را می سازند، هم محصولات کار را می فروشند و هم شرایط را فراهم می کنند، یعنی منتظر نمی مانند. به عنوان مثال کشورهایی مانند آلمان و ژاپن که که بعد از جنگ جهانی درگیر مشکلات بیکاری بودند نه تنها شرایط کار را نداشتند بلکه فاقد منابع طبیعی و نفت هم بودند وحتی دولت شان هم دولت مستاصل و درهم کوبیده ای بود اما مفهوم کار به معنای فرهنگی آن در باورهای آنها نهادینه شده بود لذا اشتغالزایی کردند و اکنون هم هر دو کشور جزو دومین کشورهای برتر کارآمدی کار محسوب می شوند.
وی در ادامه افزود: کشور ما بنا به دلایل و شرایطی ،دارای بسترها و باورهای فرهنگی شده کهن« کار »رهگشا نیست و کسی از کار کردن به جایی نرسیده و نمی رسد و بعد هم به اندازه کافی شواهد در اطرافشان وجود دارد.
مهاجری اظهار کرد: در چنین فضایی که جامعه از فضایل اخلاقی کار، نظام ارزشی و هنجاری ارزش های کار، کسب روزی حلال، متعهد بودن و کم فروشی نکردن، کیفیت و برند ساختن و متعهد به مشتری بودن تهی می شود،دولت هم دچار مشکلاتی می شود که نمی تواند ساختار بروکراتیک و دیوان سالاری خود را توسعه دهد ،چون به اندازه کافی چاق و فربه است و حتی سازمان های عمومی ما هم از بابت اینکه فقط اسم کارمند و کارگر داشته باشند، فربه شده اند.
نظام دانشگاهی و آموزشی ما افراد کارآمد را تربیت نمی کند
این جامعه شناس با بیان اینکه نظام دانشگاهی و آموزشی ما افراد کارآمدی را تربیت نمی کند، افزود: نتیجه نظام آموزشی ناکارآمد ما در تدریس دروس زبان این می شود که هنوز یک مکالمه ساده با یک توریست خارجی را نمی دانیم، یک نامه نمی توانیم بنویسیم، در هیچ کاری مهارت و تکنیکی نداریم، تعهد و معیار شهروندی را هم در ما درونی نکرده اند اینها بیانگر ناکارآمدی نظام آموزشی ما است.لذا تنها شاهراه مطمئن حل مشکلات رسیدن به باور کار و انجام آن است.
وی ادامه داد: لذا ما در ساختاری قرار گرفتیم که باوری به کار و کشف ارزش های طلایی کار در ما وجود ندارد و این امر به عدم اشتغالزایی کمک می کند، مگر می شود در کشوری با این همه معادن، بسترها، شرایط و ارتباطات کاری نتوان اشتغالزایی کرد بله مشکل اینجاست،چون قرار است همه ما از طریق غیر تعهد به کار کردن ،کسب درآمد کنیم، زمانی هم که شرایطی فراهم می شود آن شرایط را نابود می کنیم.
مهاجری ادامه داد: زمانی که آسیای میانه بعد از تقسیم اتحاد جماهیر شوروی، آغوش خود را برای واردات کالاهای ما باز کرد،ما از طریق صدور کالاهای بنجل که نتیجه عدم تعهد، برند و کسب و کار بود،موجب بستن شدن دروازه های آنها به روی خودمان شدیم ،چون می خواستیم یک شبه به ثروت دست یابیم، عراق هم همین وضعیت را نسبت به ما دارد،حتی کشور سوریه که این همه مورد مساعدت ایران است ،وقتی کالاهای ما به آنجا می رسد، کالاهای کشور ترکیه را که با آن در ستیز است را ترجیح می دهد چرا؟ چون پشت تولیدات این کالاها کار متعهدانه وجود ندارد لذا ما از اطرافیان خود یاد گرفتیم که از مجاری غیر کاری می توانیم به ثروت برسیم.
وی ادامه داد:در صورتی که ما به لحاظ فرهنگی و دینی چه به تعهدات و اخلاق کار در ادبیات ایرانی و چه در ادبیات مذهبی، بسیار توصیه شدیم، ما آیات قرآنی و احادیث بسیار ارزشمندی در خصوص فواید کار داریم و حتی حضرت علی (ع) کار را بالاترین تفریحات نامیدند.
مهاجری با بیان اینکه متاسفانه مسئله بیکاری ما مسئله ای از جنس فرهنگی است اظهار کرد: متاسفانه سکانداران و برنامه ریزان فرهنگی ما هم نه تمایلی به شناختن این مسئله دارند و نه می خواهند در این حوزه کار کنند.
این جامعه شناس افزود: سیستم های اداری ما به قدری ناکارآمد هستند که حتی مردم معتقدند کارمندان دولت کاری برای حل مشکلات مردم نمی کنند فقط پشت میز نشستند و حقوق های آنچنانی دریافت می کنند لذا این فضایل تولید و بازتولیدکننده باورهای کار در جامعه ما بسیار نگران کننده است.
