محمد جوادیقاضیانی
مراسم معارفه موسسه «یاریگران کار پویا» روز پنجشنبه ۱۰ خرداد ماه با حضور جمعی از افراد این حوزه و هنرمندان کشورمان در فرهنگسرای رسانه و شبکههای اجتماعی برگزار شد. این موسسه از جمله موسسههای مردمنهادی است که رسالتش را بر مهارتآموزی بنا نهاده است و کمکها و حمایتهایش را برای کودکان کار دارای اختلال یادگیری با مهارتآموزی به آنها پیگیری میکند. در این مراسم موسس و برخی اعضای این موسسه به سخنرانی پرداختند و ضمن پخش کلیپهایی از فعالیتهای این موسسه، صورتهای مالی خود را نیز برای عموم ارائه دادند. «کسبوکار» در خلال این مراسم گفتگویی را با مریم پویانراد، موسس این مجموعه انجام داده است که آن را میخوانید.
حمایتهایتان به چه نحوی است و چه چیزی باعث شده دیدگاهتان به اصطلاح خیریهای نباشد و کمکها و حمایتهایتان عمیقتر و در قالب مهارتآموزی باشد؟
من سال ۶۶ کارم را با آموزش کودکان نابینا شروع کردم و در این سالها هیچوقت از حوزههای آموزشی دور نبودم. با توجه به حضورم در حوزه آموزش، همیشه در این حوزه از ریزش دانشآموز در مدارس احساس ناراحتی میکردم و ما آمارهای فاجعهباری در این زمینه داریم که مثال آن آمار فاجعهبار مردودیهای کلاس اول است که این بچهها بعد از این شکست به سختی میتوانند دوباره بلند شوند و به مسیرشان ادامه دهند، اما بعد از آشنایی من با کودکان کار متوجه این اتفاق شدم که این ریزش برای کودکان کار بسیار بیشتر از کودکان دیگر است و فقر آموزشی در آنها نه تنها در تهران، بلکه در بسیاری از شهرهای دیگر بهویژه شهرهای مرزی به صورت فراوان وجود دارد. بسیاری از مفاهیم و آموزشها وجود دارد که والدین قبل از ورود فرزندانشان به مدرسه به آنها آموزش میدهند، اما ما شاهد بسیاری از کودکان هستیم که به هر دلیلی که یکی از آنها بیسوادی والدین آنهاست این نوع آموزشها را نداشتهاند و این نوع از فقر آموزشی را در بسیاری از مناطق کشور مشاهده میکنیم. ما این نوع اختلالات را شناسایی کردهایم و در موسسه «یاریگران کار پویا» با مربیان و اعضایی که داریم، در حال کار کردن روی آنها هستیم و نتایج خوبی هم به دست آوردهایم. ضمنا این نکته هم اضافه کنم که اختلال یادگیری به این معنا نیست که بچه عقبماندگی ذهنی داشته باشد، بلکه بچه دارای اختلال یادگیری هوش طبیعی رو به بالاست و من در مدرسه خودم بچهای را دارم که اختلال یادگیری دارد، ولی هوشش ۱۱۰ بوده و یک نخبه است.
سازمانها و موسسههایی مانند موسسه شما چه حمایتهایی را لازم دارند؟
من حمایتها را به دو دسته تخصصی و مالی تقسیم میکنم و هیچکدام از آنها اولویتی نسبت به یکدیگر ندارد؛ یعنی ما پول میخواهیم که نیروی متخصص بیاوریم و نیروی متخصص میخواهیم که خوب کار کند. در بحث تخصص ما نیاز به حمایتهای بسیار وسیعی داریم و ما نیروهای بیشتری را برای مددکاری، آموزش، روابطعمومی و… میخواهیم و به فکر توسعه بیشتر هستیم. امیدواریم بتوانیم این خدمات را توسعه بدهیم و در مناطقی که این نیاز و فقر آموزشی وجود دارد، بتوانیم خدماتمان را ارائه بدهیم.
این نوع مسائل اگر ریشهیابی شده و از وقوع و بروز آنها پیشگیری شود، شاید نیازی به این اقدامات نباشد و اتفاقات بهتری بیفتد که این مورد با توجه به ابزاری که میطلبد، مطمئنا کار دولتهاست. شما چه تدابیری را اندیشیدهاید که دولت را متوجه این مسائل کنید تا آنها بتوانند پیشگیری کنند؟
سازمانهای مردمنهاد منتظر دولت نمیمانند و ما گروه هدف خودمان را داریم و گروه هدف ما افراد فقیر دروازهغار هستند.
ولی مطمئنا هرچه جامعه هدف شما کوچکتر شود، شما خوشحالتر خواهید بود.
مطمئنا همینطور است و ما یک روزی ممکن است به آنجا برسیم. سازمان مردمنهاد باید تاثیرگذار باشد و شاید روزی برسد که بتوانیم دولت را در زمینه فقر آموزشی آگاه کنیم. آموزش را بومیسازی کنیم و متدهای درسی یکسان نداشته باشیم و روش آموزشیای که بومیسازی شده باشد را داشته باشیم. مثلا به سیستان و بلوچستان طوری نگاه شود که متفاوت با خراسان یا شهرهای دیگر باشد و ما با قضیه استفاده از منابع درسی یکسان مشکل داریم و تلاشمان را میکنیم و منتظر دولت نمیمانیم و شاید روزی به آن حدی رسیدیم که این تاثیرگذاری را داشته باشیم.
ارائه راهکار های بلند مدت و عمیق
محمد جوادی قاضیانی
یکی از دغدغههایی که همواره وجود دارد، بهرهکشی کاری از کودکان و جلوگیری از رشد طبیعی و زندگی طبیعی آنهاست. این بهرهکشی کاری از کودکان مطمئنا خواسته قلبی والدین آنها در شرایط طبیعی نیست و یقینا نیازها و فشارهای زیاد زندگی است که آنها را وادار به چنین کارهایی میکند. فقر اثرات مخرب زیادی را بر جامعه و خانوادهها میگذارد و به مرور زمان آنها را وادار به کارهایی میکند که علاقهای به انجام آن ندارند و شاید از سر اجبار و فشار ناشی از فقر است که گرفتار آسیب های اجتماعی متعدد می شوند. همانطور که در کلام ائمه و امامان ما هم، فقر یکی از علل فساد اجتماعی و اداری عنوان شده است. آنطور که امام علی (ع) خطاب به محمدبن حنفیه میفرمایند: (حکمت ۳۱۹) «فرزندم. از فقر بر تو میترسم، از آن به خدا پناه ببر، زیرا فقر دین انسان را ناقص و عقل و اندیشه او را مشوش و مردم را نسبت به او و او را نسبت به مردم بدبین میسازد.» پس آسیبهای ناشی از فقر در جامعه بر کسی پوشیده نیست و اگر بخواهیم باز هم ریشهایتر موضوع را بررسی و فقر را ریشهیابی کنیم، دلایل متعددی را میتوان برای آن برشمرد که موضوع گزارش ما نیست، اما مسئولیت اصلی برای جلوگیری از فقر و آسیبهای فراوان ناشی از آن بر عهده دولتهاست؛ مسئولیتی که سازمانهای مردمنهاد با تمام محدودیتهای مالی و… دارند در پاسخ به آن گوی سبقت را از دولتیها ربودهاند و توانستهاند در بعضی جاها جلوتر از دولت، مرهمی بر زخمهای اینچنینی در جامعه ما بگذارند. البته بیشتر این سازمانهای مردمنهاد امیدوار هستند که پیشگیریها صورت بگیرد و نیازی به مرهم نهادن آنها نباشد و اصلا زخمی در کار نباشد، ولی در حال حاضر این زخمها وجود دارند و خیلی نیازی به مسکن و مرهمهای اینچنینی ندارند و بهتر است در ابتدا زخمی وجود نداشته باشد و اگر زخمی هم بود، به صورت عمیق مرهمگذاری شده و ریشهای درمان شود.