شایلی قرایی
زرماکارون، تکماکارون، ماکارونی مانا و ماکارونی جهان ۴ نمونه موفق از دهها کارخانه تولید ماکارونی در کشور هستند که علاوه بر بازار داخلی توانستهاند عملکردی موفق در حوزههای صادراتی داشته باشند. صنعت ماکارونی را برای اقتصاد کشور میتوان صنعتی باارزش به شمار آورد، چراکه میتواند با عنوان صادرات غیرنفتی در چرخه ارزآوری مفید و موثر واقع شود. البته کارشناسان معتقدند با توجه به اشباع شدن بازار از نظر تولید و حجم زیاد رقابت در این بازار و تفاوت بالای قیمت نان و ماکارونی در بازار داخلی فرصتی برای رشد صنعت ماکارونی در کشور وجود ندارد. البته بازارهای صادراتی میتواند به عنوان فرصتی برای صنعت ماکارونی باشد که با توجه به تحریمها و مشکلات انتقال وجه، بازاری پرخطر با ریسک بالاست. بازار صادراتی بازاری رقابتیتر از بازار داخلی است که با توجه به حضور شرکتهای بزرگ ایتالیایی و ترک، قیمت و کیفیت میتواند راهگشا باشد. متاسفانه حضور شرکتهای داخلی با سایزهای کوچک و تولید نامناسب، باعث شده اعتبار کالای ایرانی از نظر کیفی در بازارهای کشورهای همسایه لطمه بخورد، ولی همچنان بازارهای کشورهای آفریقایی جایگاه مناسبی برای حضور کالای ایرانی است.
در نهایت باید توجه کرد بازارهای خارجی که خواستار ماکارونی ایران هستند مانند عراق، افغانستان یا پاکستان و آذربایجان بیش از کیفیت محصول به قیمت آن اهمیت میدهند. پس باید توجه ویژهای هم به میزان قیمت تمامشده محصول برای صادرات داشته باشیم تا بتوانیم در مباحث صادرات ماکارونی هم صاحب درآمدهای معقول شویم.
ثروتآفرینی صنایع ماکارونی
مرتضی سلطانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان ماکارونی
خوشبختانه صنعت ماکارونی کشور در تهیه گندم مخصوص تولید مشکل خاصی ندارد و شرکت بازرگانی دولتی گندم دوروم را متناسب با قیمت جهانی آن در اختیار تولیدکنندگان قرار میدهد. به همین دلیل سعی شد در این چند سال اخیر قیمت ماکارونی را افزایش ندهیم تا بتوانیم جایگاه این محصول را در میان مصرفکنندگان تثبیت کنیم. در ایران به دلیل ناآگاهی از مزایای مصرف ماکارونی، سرانه مصرف آن نسبت به دیگر کشورها پایینتر است که خوشبختانه با اقداماتی که اخیرا داشتهایم و با افزایش کیفیتی که این محصول داشته است، توانستهایم سرانه مصرف را قدم به قدم بالا ببریم. در ایران از تکنولوژیهای روز دنیا در تولید این محصول استفاده میشود و برندهای خوشنامی در کشور به تولید این محصول مشغول هستند که توانستهاند علاوه بر بازار داخل، بازارهای خارجی را هم پوشش دهند.
در حال حاضر دغدغه دولت و سازمان توسعه تجارت، توسعه صادرات غیرنفتی است. در حال حاضر از نظر کارشناسان بخش خصوصی استفاده میکنند تا ایران هم بتواند گلوگاهها و موانع را شناسایی و رفع کند و ما هم بتوانیم حتی جلوتر از ترکها و ایتالیاییها در بازارهای هدف حضور داشته باشیم و ماکارونیای که با این کیفیت در داخل تولید میشود را به دیگر کشورها هم بتوانیم صادر کنیم. با این حرکت ثروتآفرینی و ارزآوری را کلید زدهایم. در حال حاضر ایتالیا پیشروی صادرات انواع ماکارونی و پاستا در جهان است و البته ۴ برند ایتالیایی برای حضور محصولات ایرانی در آن کشور با ما قرارداد بستهاند که در آینده میتوان بیشتر درباره آن صحبت کرد.
خوشبختانه با تلاشهایی که صورت گرفت، کیفیت ماکارونی ایرانی در حد قابل قبولی افزایش یافت و موجی شد تا اعتماد مصرفکننده نیز افزایش پیدا کند و در حال حاضر تمایل برای خرید برندهای ایرانی ماکارونی در بازار بیشتر از برندهای خارجی است. برندسازی در این حوزه موفق عمل کرد و تنوع محصولات موجب افزایش تعداد مصرفکنندگان شد. ایران روزی واردکننده ماکارونی بود، ولی امروز صنعت ماکارونی کشور حرفی برای گفتن دارد و با صادرات قابل توجه در این حوزه سرآمد بهترین تولیدکنندگان ماکارونی در دنیا هستیم.
ارائه تخفیفات بالا جهت فروش در بازار فوقرقابتی
محمدرضا عبدی، کارشناس صنایع
صنعت ماکارونی ایران به لحاظ اینکه از دهه ۷۰ به این طرف کاملا در دست بخش خصوصی بوده و دولت دخالتی در آن نداشته است، توانست پیشرفتهای بسیاری را داشته باشد و علاوه بر تامین بازار داخلی، با محصولات باکیفیت در صادرات به کشورهای دیگر هم پیشرو باشد. گندم دوروم یک نوع گندم است که در ایران و چند کشور دیگر به عمل میآید. این گندم مخصوص تولید ماکارونی است و به جز این گندم نمیتوان با انواع دیگری از آن اقدام به تولید ماکارونی کرد. به همین دلیل ایران نیز جزو ۱۰ کشور برتر تولید ماکارونی است که توانسته بازار داخلی خود را مدیریت کند و چشمی هم به صادرات داشته باشد. این صنعت با آرد آزاد فعالیت خود را ادامه داده، به طوری که با همین شرایط نیز توانسته در زمینه صادرات گامهای اساسی بردارد. در ایران صنعت ماکارونی بیشتر در اختیار ۴ برند است که در سالهای اخیر با ارائه محصولات باکیفیت توانستهاند در بازار جایگاه خوبی داشته باشند. البته با فعالیت این برندها با عملکرد خوب و باکیفیت و در کنار فعالیت دیگر کارخانهها و با توجه به سرمایهگذاریهای زیادی که در این بازار صورت گرفته، بازار داخلی اشباع شده و به این دلیل که سرانه مصرف ماکارونی در ایران نسبت به دیگر کشورها پایینتر است، یک بازار رقابتی در صنعت ماکارونی به وجود آمده که شرکتها برای حفظ سهم بازار خود مجبور به ارائه تخفیفات بالا جهت فروش کالا شدهاند، در حالی که قیمت تمامشده بالاست و سود چندانی از بازارهای داخلی عاید فعالان این بازار نمیشود. البته گندم دوروم ازسوی شرکت بازرگانی دولتی به این صنایع اختصاص مییابد و از این بابت مشکلی وجود ندارد، اما امسال هزینه دستمزد و سربار افزایش داشته و اگر شرکت بازرگانی دولتی بتواند گندم دوروم را با همان قیمت قبل به این کارخانهها بدهد، شاید افزایش قیمت در این کالا کلید نخورد. در زمینه صادرات هم در کشور در حوزه ماکارونی اقدامات خوبی انجام شده و این صنعت توانسته با گامهای محکم در بازار صادراتی حضور پیدا کند. این محصول بیشتر به کشورهای آفریقایی، افغانستان و عراق صادر شده و به کشورهای اروپایی صادرات محدودتری انجام میشود، چراکه در کشورهای اروپایی به اندازه کافی ماکارونی تولید و تامین میشود و تقاضای صادرات به این کشورها بسیار محدود است.