سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
استـــفاده از پیام‌رسان‌های داخلی موضوعی است که هر روز در فضای مجازی و در گفتگوهای روزمره بین کاربران و مردم درباره آن صحبت میشود.به گزارش کسب و کار نیوز اخیرا اخباری در رابطه با عضویت اجباری و بدون اطلاع مردم در پیام‌رسان‌های داخلی مطرح شده است که اگر این موضوع صحت داشته باشد، بحث نقض حریم خصوصی مردم مطرح خواهد شد.
عضویت مردم بدون اطلاع در پیام‌رسان «سروش» صحت دارد؟
این در حالیست که مدیر پیام‌رسان «سروش» عضویت کاربران فضای مجازی در این پیام‌رسان بدون اطلاع خود آنها را تکذیب کرد. مدیر پیام‌رسان صدا و سیما (سروش) در مجلس در پاسخ به سوال یکی از نمایندگان درباره عضویت افراد بدون اطلاع آنها در سروش و حتی استفاده از عکس آنها، گفت: این عکس‌هایی که در فضای مجازی منتشر میشود، مستند نیست و چنین موضوعی را تکذیب می‌کنم.
برای استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی باید فاکتورهای مورد نیاز کاربران فراهم شود و اعتمادسازی در رتبه اول این فاکتورها قرار دارد. اگر زیرساخت مناسب و اپلیکیشن مناسبی در دسترس عموم مردم در داخل کشور موجود باشد، شاید مردم آن کشور دلیلی برای استفاده از رقیب خارجی اپلیکیشن داخلی خود نداشته باشند و در صورتی به این کار مبادرت می‌ورزند که پیام‌رسان خارجی از قابلیت‌ها و رابط کاربری دوستانه‌تر و بهتری برخوردار باشد. اگر قرار است مردم به پیام‌رسان داخلی روی بیاورند اولا باید مزایای استفاده از آنها به وضوح برای آنان تشریح شود. ثانیا باید پیام‌رسان داخلی یا هر اپلیکیشن و سرویسی که قرار است مردم به سمت آن کوچ کنند، از کیفیت و قابلیت‌های بیشتر و متنوع‌تری نسبت به نسخه خارجی آن برخوردار باشد و توانایی رقابت با آنها را داشته باشد تا بتواند اعتماد مردم را جلب کند.
یکی دیگر از عوامل بسیار مهمی که مردم را به سمت استفاده از یک اپلیکیشن یا پیام‌رسان می‌کشاند، امنیت بالای آن است. برخی از پیام‌رسان‌های خارجی متن‌ها و اطلاعات کاربران را رمزنگاری می‌کنند، به طوری که قابل رویت و رصد کردن توسط هیچ فرد یا نهادی نیست و عدم اجرای این طرح در پیام‌رسان‌های داخلی شاید یکی دیگر از دلایلی باشد که مردم قصد استفاده از آن را ندارند. از دیگر عوامل حائز اهمیت در استفاده مردم از پیام‌رسان‌ها این است که دارای پشتیبانی خوبی از قابلیت‌ها باشد، زیرا بسیاری از افراد از طریق همین اپلیکیشن‌ها کسب درآمد می‌کنند (به عنوان مثال روبات‌ها و APIها از جمله مواردی است که مورد نظر افراد کسب‌وکار است) و در صورت عدم پشتیبانی از این امکانات، قطعا این نقیصه می‌تواند عدم استفاده از آن توسط مردم را در پی داشته باشد؛ نقصی که در حال حاضر در پیام‌رسان‌های داخلی به وفور مشاهده میشود.
مدیران پیام‌رسان‌ها می‌گویند به ما کاربر و عضو بدهید
احسان علی‌مرادی، کارشناس فضای مجازی
در هیچ کجای دنیا استفاده از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها جرم تلقی نمی‌شود و کاربران آزاد هستند تا اپلیکیشن‌های مورد علاقه خود را استفاده کنند. متاسفانه در ایران بنا به دلایلی که بسیار زیاد درباره آن صحبت شده، این حق انتخاب از مردم گرفته شده و هر اپلیکیشن در یک زمان تجربه فیلترینگ را به خود دیده است. با فیلتر شدن شبکه‌های اجتماعی در ایران همواره کاربران با انتخاب شبکه اجتماعی دیگری یا پیام‌رسان خارجی دیگری اقدام به استفاده از انتخاب بعدی خود می‌کردند.
در این بین، اما داستان تلگرام بسیار متفاوت است و با عضویت ۴۵ میلیون کاربر در ایران رکورد عضوگیری شبکه‌های اجتماعی خارجی در کشور شکسته شد. با این اتفاق موضوع انحصار و اظهارنظرها درباره امنیت اطلاعات کاربران مطرح شد و مسئولان به این فکر افتادند که با این حجم از کاربر و عضو چرا از ظرفیت پیام‌رسان‌های داخلی استفاده نکنند. بدین‌ترتیب و زمانی که هنوز زیرساخت‌های پذیرش و عضوگیری ازسوی پیام‌رسان‌های داخلی فراهم نبود، این اپلیکیشن‌ها شروع به فعالیت کردند و با فیلتر شدن تلگرام کاربران مجبور هستند از این اپ‌ها استفاده کنند. هرچند آمار وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات حاکی است که کاربران تلگرام ریزش نداشته‌اند، اما مسئولان اعلام کرده‌اند که در حال حاضر پیام‌رسان‌های داخلی ۲۵ میلیون عضو دارند که البته ۱۰ میلیون نفر از آنها فعال هستند. با این تفاسیر و با به وجود آمدن این ابهامات شائبه عضوگیری این پیام‌رسان‌ها بدون اطلاع کاربر شاید درست باشد. در این مورد این شائبه بیشتر درباره یکی از این پیام‌رسان‌ها که بیشتر از بقیه سروصدا داشته، مطرح شده و حتی کار به اعتراضات علنی هم رسیده است و عنوان کرده‌اند که باید به این پیام‌رسان عضو و کاربر بدهند تا آمار کاربران آن افزایش یابد. متاسفانه با اینگونه اظهارنظرها نمی‌توان از اینکه گفته میشود کاربران بدون اطلاع در این پیام‌رسان‌ها عضو می‌شوند به راحتی گذشت. حتی در گزارش‌هایی اعلام شده که در هنگام عملیات بانکی و پس از اتمام تراکنش‌ها چه در خودپردازها و چه با اپلیکیشن‌های موبایلی لینکی برای کاربران ارسال میشود که حاکی از عضویت کاربر در پیام‌رسان داخلی است. این صحبت‌ها در حالی مطرح میشود که اظهارنظرهای اعتراض‌آمیز یکی از گردانندگان پیام‌رسان‌های داخلی روزانه محور پیام‌ها در فضای
مجازی است.
به طور کلی موضوع مهم مساله داخلی یا خارجی بودن پیام‌رسان نیست. موضوع مهم این است که یک محصول فناوری اطلاعات و ارتباطات باید در درجه اول دارای کیفیت، سرعت، امنیت، امکان آزادی عمل برای کاربر و خلاقیت در ایجاد امکانات متناسب با نیاز کاربر باشد. در درجه دوم می‌توان به قیمت تمام‌شده استفاده برای کاربر نهایی اشاره کرد. با توجه به فاکتورهای بالا، متاسفانه نه تنها پیام‌رسان‌های داخلی، بلکه بیشتر محصولات IT تولید داخل توانایی رقابت با مدل‌های خارجی را ندارند. در ضمن حمایت رانتی از محصولات IT، مثل اتفاقی که برای پیام‌رسان‌های داخلی رخ داده است، باعث ضربه زدن به کسب‌وکار‌های کوچک‌تر و مستقل به دلیل تنگ شدن عرصه رقابت و فرصت دیده
شدن میشود.
