سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
خرمای مضافتی بم، مروارید سیاه بم، نخیل، نخلیران، خرمای زرین و… برندهای تولید و صادرات خرمای ایرانی هستند که در بازارهای داخلی و جهانی برای خود سهم قابل توجهی دارند. به گزارش کسب و کار نیوز خرما از محصولات مهم کشاورزی ایران محسوب می‌شود که متاسفانه با توجه به حجم تولیـد آن، از صـادرات نـسبتا پایینی برخوردار است. یکی از عوامل دخیل در این موضوع، عدم بسته‌بندی صحیح این محصول است. با بسته‌بندی صحیح خرما به سودآوری در زمینه صادرات غیرنفتی کـشور نیـز کمـک شایانی خواهد شد. همچنین خرما به عنوان یکی از محصولات باغی می‌تواند موجب رونق صادرات غیرنفتی و نیز ارزآوری کلانی برای کشور شود که متاسفانه عملکرد ضعیف مسئولان دولتی به صادرات فله‌ای و قیمت پایین خرما منجر شده است. علاوه بر موارد مذکور که باعث کاهش تولید خرما در کشور طی سال‌های اخیر شده است، سنتی بودن ساختار تولید، کاشت ارقام نامرغوب، برداشت غیرمکانیزه و گاها غیربهداشتی، ضعف تکنولوژی درجه‌بندی و بسته‌بندی، کمبود کارگاه‌های بسته‌بندی پیشرفته، کمبود نهاده‌های بسته‌بندی و گران بودن آنها، کمبود انبارها و سردخانه‌های بهداشتی، کمبود کارگاه‌های صنایع تبدیلی و تکمیلی پیشرفته، کمبود وسایل حمل و نقل مجهز به وسایل خنک‌کننده از مهم‌ترین تنگناهای صنعت خرمای کشور هستند.
علاوه بر این، بالا بودن هزینه‌های بازاریابی و بازاررسانی، پایین بودن سطح دانش فنی و تخصصی تولیدکنندگان و صادرکنندگان، ناهماهنگی بین صادرکنندگان، وجود بوروکراسی پیچیده اداری، ضعف بنیه مالی بهره‌برداران، وجود رقبای سرسخت در بازارهای جهانی، عدم دسترسی مناسب به بازارهای اروپایی و عدم تبلیغات از مهم‌ترین عوامل رضایت‌بخش نبودن وضعیت صنعت خرمای ایران است. ارتقا و بهبود کیفیت محصول تولیدی از طریق جایگزینی و توسعه کشت ارقام مرغوب تجاری، رعایت اصول صحیح به‌زراعی در نخلستان‌ها، رفع موانع سد راه مکانیزاسیون، احداث کارخانه‌های پیشرفته صنایع تبدیلی و تکمیلی خرما، بهبود سیستم حمل‌ونقل، رعایت اصول بهداشتی در فرایند داشت، برداشت، فرآوری و صادرات خرما، رعایت استانداردها در فرایند درجه‌بندی و بسته‌بندی ارتقای سطح مهارت فنی تولیدکنندگان و صادرکنندگان و تبلیغات وسیع و ایجاد سیستم اطلاع‌رسانی سریع و قوی به صادرکنندگان از مهم‌ترین راهکارهای بهبود صنعت خرمای کشور است.
به سمت بسته‌بندی‌هایی برویم که نظر مشتریان را جلب می‌کند
محسن رشیدفرخی، رئیس انجمن ملی خرمای ایران
صنعت تولید خرما از آن جهت که می‌تواند ظرفیت اشتغالزایی و ارزآوری داشته باشد از اهمیت بسیاری برخوردار است. البته تمام صنایع ایران اگر در راستای تولید داخلی واقعی گام بردارند و حمایت‌های لازم را نیز داشته باشند فرصت‌های اشتغالزایی و ارزآوری خواهند داشت. نکته مهم دیگری که در رابطه با تولید خرما و اهمیت دادن به تولید آن می‌توان اشاره کرد، موضوع جایگزینی آن با صادرات نفتی است که می‌تواند کشور را از صادرات تک‌محصولی و تکیه بر درآمد نفتی نجات دهد. مشکلات بر سر راه صنایع و تولید داخلی همواره وجود داشته است و نمی‌توان منکر آن شد. خرمای ایران نیز برای تولید و صادرات مشکلاتی دارد که یکی از آنها بسته‌بندی این محصول است. باید بسته‌بندی‌ها تغییر کند و به سمت بسته‌بندی‌هایی برویم که نظر مشتریان را جلب می‌کند. البته کارهایی در این رابطه انجام شده و نسبت به سال‌های گذشته این فرایند پیشرفت قابل توجهی داشته است، اما ضرورت دارد در این رابطه تلاش‌هایی انجام شود تا شاهد ارتقای صادرات خرما باشیم.
در بسته‌بندی خرمای ایران ضعف دیده می‌شود
اکبر ایروانی، تولیدکننده خرما
نام خرما با نام ایران گره خورده است و اگر در بازارهای جهانی نامی از خرما عنوان شود، بدون شک نام ایران به میان می‌آید. البته مشکلات بسیاری برای رسیدن به این نقطه توسط تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان خرما پشت سر گذاشته شده است. مشکل مهمی که شاید توانسته روی مشتریان خرما تاثیر زیادی داشته باشد، مدل بسته‌بندی و جعبه‌هایی است که خرما در آن چیده می‌شود. حمل و نقل خرما، نامناسب بودن جعبه‌های بسته‌بندی، کمبود فضای نگهداری این محصول و عدم اعطای به‌موقع تسهیلات به بخش خصوصی از مشکلات موجود در پیشرفت بسته‌بندی خرماست. بسته‌بندی هویت خرمای ایران است که متاسفانه در چند سال اخیر مدل و ضعف بسته‌بندی این محصول موجب بی‌هویت شدن آن شده است. در بسته‌بندی خرمای ایران ضعف دیده می‌شود. حتی در بازار داخلی هم مشاهده می‌شود که مصرف‌کننده با نوع بسته‌بندی خرما مشکل دارد و همواره به دنبال بسته‌بندی شکیل آن است، چراکه بی‌کیفیتی در خرمای ایرانی کمتر دیده می‌شود.
در صنایع ایرانی متاسفانه در تمام مراحل تولید داخلی مشکلات بسیاری وجود دارد و در مرحله آخر هم که بسته‌بندی کالاست، بیشترین کمبود وجود دارد که بر فروش کالای داخلی تاثیر مستقیم دارد. البته مشکلات بسته‌بندی این محصول در بازارهای خارجی هم تاثیر داشته و هویت خرمای ایرانی را مخدوش کرده است. بسته‌بندی نامناسب موجب شده بسیاری از کالاهای ایرانی مانند خرما با وجود مرغوبیت، امکان رقابت در بازارهای صادراتی را نداشته باشند. ضعف موجود در صنعت بسته‌بندی کشور از نداشتن برنامه مشخص و جامعی برای صادرات نشأت می‌گیرد. باید تلاش شود با برنامه‌ریزی مدون، هر کالایی بسته‌بندی مناسب خود و مطابق با سلیقه‌های جهانی را دارا باشد تا مشتریان کالاهای ایرانی را در جهان از دست ندهیم. البته نباید در کنار مشکلات مطرح‌شده مهم‌ترین فاکتور که همان کیفیت محصول است، فراموش شود. زیرساخت‌های تولید خرما در ایران بسیار زیاد است و محصولات باکیفیتی می‌تواند در این بستر تولید شود.
خرمای مضافتی بم با سالیان سال فعالیت در این حوزه توانست برندسازی کرده و در بازار داخل و خارج موفقیت‌های بسیاری کسب کند. همچنین برندهای بسیار دیگری نیز در کشور ظهور کردند که توانسته‌اند برندسازی کنند و نام‌های آشنای تولید و صادرات خرما باشند. نکته‌ای که در اینجا مهم به نظر می‌رسد، اهمیت مکانیزه کردن تولید خرما در کشور است. در صورت مکانیزه شدن واحدها و افزایش ظرفیت موجود، توان صادرات این محصول افزایش خواهد یافت. به طور کلی خرما از محصولات مهمی است که می‌تواند در تامین نیازهای بازار داخلی و نیز صادرات غیرنفتی کشور نقش مهمی ایفا کند، اما متاسفانه به دلیل عدم وجود استانداردهای بهداشتی و نیز بسته‌بندی نامناسب این محصول محموله‌های صادراتی ایران با کاهش در فروش مواجه شده‌اند.
