سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
به گزارش کسب و کار نیوز، مشکلات بسیاری بر سر راه تولید عسل ایرانی قرار داشته و دارد. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که برندهایی که تاکنون توانسته‌اند در این صنعت موفق عمل کنند سختی‌های بسیاری را پشت سر گذاشته‌اند. یکی از مهم‌ترین مشکلات تولید عسل مربوط به وجود عسل‌های تقلبی و همچنین واردات آنها و در کنار آن واردات ملکه زنبورعسل به بهانه عدم کیفیت ملکه ایرانی و با هدف سودجویی و درآمدزایی‌های هنگفت است. سودجویان ملکه‌های زنبور عسل بی‌هویت و دارای بیماری را با قیمتی بین ۵۰ تا ۱۰۰ دلار خریداری و به کشور وارد می‌کنند، اما با قیمت‌های بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون ریال (۱٫۵ تا ۳ میلیون تومان) در اختیار زنبورداران قرار می‌دهند.
در حالی که قیمت نژاد ملکه زنبور عسل ایرانی از گونه «آپیس ملیفرا» با قیمت‌های بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار ریال (۶۰ تا ۷۰ هزار تومان) به فروش می‌رسد. نژاد ملکه زنبور عسل یکی از گزینه‌های تاثیرگذار در کمیت محصول است. نژاد ملکه زنبور عسل ایرانی نیز در شرایط جوی مناسب و مراتع خوب در هر کندو بین ۲۰ تا ۲۵ کیلوگرم عسل تولیدی دارد. بنابراین عوامل دیگری همچون تغییرات جوی، گرما، تغذیه و ریزگردها در کاهش تولید عسل موثر هستند و ملکه تنها گزینه موثر یک زنبورستان نیست، بلکه بخشی نیز به ساختار کندو باز می‌گردد.
نژاد ملکه زنبور عسل در جمع‌آوری عسل تاثیرگذار است و هیچ تاثیری بر کیفیت محصول ندارد. طی سال‌های اخیر صنعت زنبورداری به لحاظ کمی از رشد خوبی برخوردار بوده، در حالی که از لحاظ کیفی به دلیل نبود نقدینگی، دارو و امکانات و تجهیزات رشد مناسبی نداشته‌ایم. همچنین طی سال‌های اخیر برخی از بیکاران و مشاغل دیگر به سمت این صنعت روی آورده‌اند که به دلیل نداشتن آگاهی و دانش کافی باعث ایجاد مشکلاتی در این بخش شده‌اند. بنابراین تولیدکنندگان ما با افزایش آگاهی و دانش علمی خود نباید اجازه بدهند برخی افراد سودجو از فضای فعلی کشور به نفع خود بهره‌مند شوند.
ایجاد اشتغال، درآمدزایی و ارزش اقتصادی با پرورش زنبور عسل
ابراهیم عزیزی، فعال صنعت زنبورداری
در ایران فرصت‌های درآمدزایی از جنگل‌ها و مراتع وجود دارد و باید از این ظرفیت‌ها برای ارزآوری و جوابگویی به بازار داخلی استفاده کرد. در حال حاضر صنعت زنبورداری و تولید عسل در مراتع ایران بسیار فعال است و خوشبختانه برندهای خوبی نیز در این بخش ظهور کرده‌اند که هم در زمینه تولید و هم در زمینه توزیع و صادرات موفق عمل کرده‌اند. عسل ایرانی به دلیل اینکه در مراتع و کوهستان‌های کشور و با صنعت زنبورداری عالی و حرفه‌ای تهیه می‌شود نه تنها در ایران، بلکه در بازارهای خارجی نیز طرفداران بسیاری دارد.
در این حوزه «عسل کوهستان» توانست با برندسازی به صورت حرفه‌ای پاسخگوی نیاز بازار داخلی باشد و همزمان با برنامه‌ریزی و اهداف بلندمدتی که داشت، پا به بازارهای جهانی نیز گذاشت. برندهای بسیاری مانند «عسل شافی» و «آذرکندو» و بسیاری برندهای دیگر در این حوزه توانستند خود را مطرح کنند. شرکت «گلشهد آذرکندو» با توجه به دو دهه سابقه درخشان در قلب شمال‌غرب کشور، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین واحدهای عسل در ایران، با شناسایی زنبورداران حرفه‌ای و بسته‌بندی مرغوب‌ترین عسل این مناطق توانسته است عسل را به بازارهای ایران و کشورهای دیگر عرضه کند، اما در این میان عسل‌های طبیعی بسیاری تولید می‌شود که به دلیل عدم برندسازی و مطرح شدن نتوانسته‌اند آنطور که باید، از تولید عسل باکیفیتی که به صورت خالص در کوهستان تولید می‌شود، بهره ببرند. در این میان حمایت‌هایی برای صنعت زنبورداری لازم است تا بتوان زنبوردارانی را که در این صنعت مهجور مانده‌اند، وارد بازار کرد. این زنبورداران فقط با فروش محلی و برخی اوقات با هزینه‌های شخصی خود برای فروش به شهرهای بزرگ‌تر می‌روند تا بتوانند عسل‌های باکیفیت خود را به فروش برسانند.
بی‌نام و نشان‌های بسیاری در این حوزه فعالیت می‌کنند که باکیفیت‌ترین عسل را در طبیعی‌ترین شرایط تولید می‌کنند، اما به دلیل نداشتن امکانات نتوانسته‌اند آوازه آنها را به گوش همه برسانند. عسل ایرانی به دلیل قرار دادن کندوها در کوهپایه قله‌ها و استفاده زنبورها از گیاهان کوهی که بعضا خاصیت دارویی نیز دارند از کیفیت بالایی برخوردار بوده و می‌توان گفت در تمام دنیا شناخته‌شده است. همچنین این زنبورداران فعالیتی را انجام می‌دهند که علاوه بر تولید عسل باکیفیت بر دیگر بخش‌های اقتصادی نیز تاثیر دارد. پرورش زنبور عسل علاوه بر ایجاد اشتغال، درآمدزایی و ارزش اقتصادی، موجب افزایش بازده محصولات کشاورزی زراعی و باغی از طریق گرده‌افشانی می‌شود.
شایعات درباره غیرکیفی بودن نژاد ملکه زنبور عسل ایرانی
عفت رئیسی، مدیرعامل اتحادیه زنبورداران کشور
زنبور عسل به عنوان مهم‌ترین رکن تولید عسل در کشور است که اگر به مشکلات مربوط به زنبورها توجه نشود، باید اعلام شود که نسل این زنبورها به دلایل مختلف در معرض نابودی قرار گرفته است و نمی‌توان به آینده‌ای بدون حمایت از این صنعت امیدوار بود. یکی از دلایلی که اعلام می‌کنیم نسل زنبور ایرانی در معرض خطر است واردات قاچاق عسل‌های خارجی و بی‌کیفیت به کشور است. واردات به طور کلی به اقتصاد آسیب وارد کرده است و در این حوزه که ایران خود حرف زیادی برای گفتن دارد، چرا باید عسل خارجی آن هم به صورت قاچاق وارد کشور شود؟ همچنین در موارد بسیاری مشاهده کرده‌ایم که در کنار واردات قاچاق عسل بی‌کیفیت، سودجویان اقدام به واردات ملکه زنبور عسل می‌کنند که با این حرکت به منافع ملی و این صنعتضربه وارد کرده‌اند.
نژاد زنبور عسل ایرانی با ادامه روند ورود ملکه زنبور عسل قاچاق، در معرض خطر انقراض قرار دارد. سودجویان به دلایل مختلف و برای به جیب زدن سودهای هنگفت اقدام به واردات و فروش ملکه‌های زنبور قاچاق می‌کنند و با این کار تهدیدهای بسیاری برای صنعت زنبورداری و تولید عسل به وجود آورده‌اند. این اقدام از سوی عده‌ای دلال و سودجو انجام می‌شود که به دلیل سودجویی و پول کلان به جیب زدن با شایع کردن غیرکیفی بودن نژاد ملکه زنبور عسل ایرانی و تاثیر آن روی کمیت و کیفیت، صنعت زنبورداری کشور را همانند صنعت کرم ابریشم در معرض خطر انقراض قرار داده‌اند؛ به شکلی که صنعت زنبورداری با تداخل نژادی و آمیختگی نژادی می‌تواند همانند صنعت کرم ابریشم ایران از بین برود.
