سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
موضوع کسب‌وکارهای تلگرامی امروز و در شرایطی که این پیام‌رسان فیلتر شده، موضوعی قابل بحث و ادامه‌دار شده است، چراکه اخیرا تلگرام منبع درآمد بسیاری از مردم و واحدهای صنفی و کسب‌وکارهای راه‌اندازی‌شده بر بستر تلگرام شده بود. برآوردهای غیررسمی از بازار ۵ میلیارد تومانی تبلیغات روزانه در تلگرام حکایت دارد؛ به گزارش کسب و کار نیوز بازار پرسودی که باعث مقاومت کسب‌وکارهای تبلیغاتی تلگرام در برابر مهاجرت و تهدید‌های سخت‌گیرانه علیه کانال‌های مهاجرت نکرده، شده است. دهم اردیبهشت ماه حکم قاضی برای مسدود شدن تلگرام در ایران ابلاغ شد. بنابر گفته عبدالصمد خرم‌آبادی دبیرکارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه (فیلترینگ)، طی ۱۰ روز بسته بودن تلگرام، ترافیک این شبکه به یک‌چهارم رسید. البته در همین حال در نقل قولی از وزیر ارتباطات گفته که فقط یک میلیون از ۴۴ میلیون کاربر تلگرام این برنامه را از روی گوشی خود پاک کرده‌اند، اما میزان انتشار محتوا در آن ۵۰ درصد کاهش داشته است. این آمارها به معنی بلاتکلیفی و انتظار کاربران برای نهایی شدن سرنوشت تلگرام در کشور برای تصمیم‌گیری نهایی است. اخیرا خرم‌آبادی آب پاکی را روی دست کاربران تلگرام ریخته و گفت که فیلتر شدن تلگرام قطعی و دائمی است. معاون قضایی دادستان کل کشور در کانال شخصی خود در «سروش» نوشته که فعالیت واحدهای صنفی در تلگرام غیرقانونی است و وزارت صمت می‌تواند اقدامات قانونی علیه این اصناف را به کار گیرد. خرم‌آبادی اشاره کرده که واحدهای صنفی و کسب‌وکارهای اینترنتی باید فعالیت‌های خود را به شبکه‌های اجتماعی داخلی منتقل کنند. منتقدان تلگرام معتقدند که بخش زیادی از موفقیت تلگرام مدیون کانال‌هاست و سهم بزرگی از محتوای در گردش در این شبکه را کانالها شکل می‌دادند. بنابراین امروز نیز انتقال محتوای کانالها از جمله کسب‌وکارها به پیام‌رسان‌های داخلی نقش مهمی در تغییر قاعده این بازی ایفا خواهد کرد. در همین حال برخی ادمین‌های کانال‌های تلگرامی از وجود ممانعت‌های پنهانی در خروج از تلگرام خبر می‌دهند. آنها می‌گویند که از سمت کسب‌وکارهایی که در زمینه توزیع تبلیغات برای کانال‌های تلگرامی فعالیت دارند، تحت فشار قرار می‌گیرند و حتی تهدید می‌شوند که نباید از تلگرام خارج شوند یا آدرس جدید کانال خود را در پیام‌رسان‌های داخلی به کاربران اعلام کنند. آمارهای ضد و نقیضی درباره گردش مالی تلگرام وجود دارد. هرچند بیشتر کارشناسان می‌گویند آمار دقیقی از ارزش تلگرام برای کسب‌وکارهای اینترنتی در دست نیست، اما عنوان شده است که بازاری از تبلیغات که طبق برآوردهای غیررسمی روزانه تا ۵ میلیارد تومان گردش مالی دارد، در تلگرام وجود دارد.
بستن فضا کسب‌وکارها را مجبور به جبهه‌گیری کرده است
علیرضا مشفق، کارشناس بازاریابی آنلاین
مدت‌ها طول می‌کشد تا کسب‌وکاری که راه‌اندازی شده، پا بگیرد. این اتفاق در کسب‌وکارهای فیزیکی زمان می‌برد، حال چه برسد به کسب‌وکارهای آنلاین که تا مصرف‌کننده بخواهد اطمینان کرده و با آن کسب‌وکار ارتباط برقرار کند، زمان زیادی لازم است. بنابراین اگر بخواهیم انصاف را رعایت کنیم، باید بگوییم که حق با کسب‌وکارهای تلگرامی است که نخواهند این محیط را ترک کنند، چراکه برای به بار نشستن آن و برای رسیدن به مرحله درآمدزایی سختی‌های زیادی کشیده‌اند. برآوردهای غیررسمی از بازار ۵ میلیارد تومانی تبلیغات روزانه در تلگرام حکایت دارد که همین امر هم مزید بر علت شده و کسب‌وکارهای تلگرامی را برای ترک تلگرام به مقاومت واداشته است. کمتر پیام‌رسان یا شبکه اجتماعی داخلی یا خارجی را می‌توان مثال زد که در ایران به این مرحله از رشد و تکامل برسد و بتواند این حجم از تبلیغات را داشته باشد.
از هر زاویه‌ای نگاه کنیم، تلگرام برای کسب‌وکارهای آنلاین سوددهی داشته و موجب رونق آن شده است. به نوعی تلگرام توانست انقلابی در بخش کسب‌وکارهای مجازی به راه بیندازد که بعید است تا مدت‌ها بتوانیم نظیر آن را داشته باشیم، چراکه زیرساخت پیام‌رسان‌های داخلی به هیچ عنوان نمی‌تواند پذیرای این حجم از کاربر، کسب‌وکار آنلاین و تبلیغات باشد و در حال حاضر نیز در پذیرش کاربر مانده‌اند، چراکه بدون اینکه توجه به ظرفیت پذیرش خود داشته باشند، اعلام آمادگی برای فعالیت کرده و تمام کاربران را سردرگم کرده‌اند. البته آمارها نشان می‌دهد اگرچه اوایل اعمال فیلترینگ تعداد مراجعه به تلگرام افت کرده، اما به تازگی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز اعلام کرده که نسبت به اوایل اعمال فیلترینگ، هفته گذشته آمار بازدیدها از این پیام‌رسان افزایش غیرمنتظره‌ای داشته و به نوعی فیلترینگ شکست خورده است. بنابراین اثبات شده است که کاربران ترجیح داده‌اند تا با دور زدن فیلترینگ در تلگرام بمانند و کسب‌وکارهای آنلاین نیز همین رویه را پیش گرفته‌اند، چراکه آنها نیز بر این واقعیت آگاهند که مشتریان‌شان در تلگرام مانده‌اند و فایده‌ای ندارد که به پیام‌رسان دیگری مهاجرت کنند. علاوه بر اینها نمی‌توان انتظار داشت که عملکرد موفقی که در تلگرام داشته‌اند در پیام‌رسان داخلی نیز تحقق پیدا کند، چراکه این پیام‌رسان‌ها هنوز تکلیف‌شان با خودشان و دولت مشخص نیست.
کسب‌وکارهای آنلاین توانستند از طریق تلگرام با دورترین نقاط کشور ارتباط برقرار کرده و کالا ارسال کنند. از طریق تلگرام و ارسال پستی کالاها، درآمدزایی برای پست نیز افزایش پیدا کرد و به طور مستقیم و غیرمستقیم برای هزاران نفر اشتغالزایی شد. تبلیغاتی که از طریق تلگرام منتشر می‌شد، به بسیاری از کسب‌وکارهای آنلاین و حتی فیزیکی و سنتی رونق داد و کسب‌وکارهای سنتی نیز با راه‌اندازی کانال‌های تلگرامی توانستند هم به صورت فیزیکی و هم به صورت آنلاین درآمدزایی کنند. گروهی از منتقدان تلگرام که کاربران را به استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی تشویق می‌کنند، می‌گویند کسب‌وکارهای خانگی چون کوچک هستند و سرمایه چندانی ندارند، برای استفاده از پیام‌رسان دیگر با مشکل جدی روبه‌رو نمی‌شوند. برای مهاجرت به یک پیام‌رسان جدید فقط کافی است یک حساب کاربری جدید بسازند و منتظر باشند تا مشتری به مرور سراغ‌شان بیاید.
اما این صحبت کاملا اشتباه است. برخلاف نظر مسئولان و منتقدان تلگرام، نمی‌توان در این باره خوش‌بین بود، چراکه مردم به این سمت نمی‌آیند، چون به تلگرام عادت کرده‌اند. به جز این مورد، زیرساخت‌های کشور جواب این همه ترافیک داده را نمی‌دهد. کسب‌وکارهای جدید در محیط تازه شکل نمی‌گیرد، چون همه این فضا در جای دیگری شکل گرفته و حدود نیمی از ترافیک اینترنت ایران مربوط به تلگرام است. بستن تلگرام به این معناست که ما می‌خواهیم بخش زیادی از مصرف اینترنت کشور را حذف کنیم. بستن تلگرام هیچ نتیجه منطقی ندارد. اگر قرار است فضای رقابتی ایجاد کنیم، باید بگذاریم تلگرام یا هر پیام‌رسان دیگری هم وجود داشته باشد و مردم از بین آنها انتخاب کنند، چراکه هرقدر فضا را ببندیم، کسب‌وکارها به‌صورت جدی‌تری جبهه می‌گیرند.
