ایست بـازار

ثمانه نادری

به گزارش کسب و کار نیوز، خروج ترامپ از برجام با وجود دلگرمی‌ها و صحبت‌های نویدبخش مسئولان آغازگر فصل محدودیت‌های تازه‌ای برای شبکه بانکی است که به گفته کارشناسان، تاب‌آوری بانک‌ها را کم می‌کند.چند وقت پیش مسئولان اعلام کردند خروج ترامپ از برجام مشکلی برای روابط بانکی کشور ما با دنیا ایجاد نمی‌کند. توجیه آنها عدم ارتباط بانکی ما با بانک‌های بزرگ و وابسته به کشور آمریکا پیش از برجام و همچنین ارتباط گسترده ما با بانک‌هایی بود که فارغ از موضوع برجام و آمریکا تن به این روابط داده بودند. اگرچه این مبحث درباره روابط بانکی با برخی از کشورهای دنیا پذیرفتنی است، اما در کل هر آنچه تحت عنوان باز کردن حساب در بانک‌های خارجی، نقل و انتقالات ارز و… به ذهن می‌رسد تحت‌تاثیر تصمیم جدید ترامپ دچار تغییراتی خواهد شد که به دلهره شبکه بانکی کشور تبدیل شده است. نگرانی از مسدود شدن حساب‌های ایران در برخی از بانک‌ها، کندی در نقل و انتقالات پولی و محدودیت افتتاح حساب‌های ارزی و عدم امکان تبدیل ارز از جمله مسائل و نگرانی‌های قابل پیش‌بینی است. این اتفاقات ضمن آنکه هزینه بانک‌ها را افزایش می‌دهد، یک مرحله ورشکستگی بانک‌ها را به جلو می‌اندازد. به اعتقاد کارشناسان، از آنجایی که شبکه بانکی با وجود وعده‌های خوب پسابرجام نتوانست دخل و خرج خود را به خوبی مدیریت کند چه انتظاری از آن در دورانی است که برجام از سوی آمریکا لغو می‌شود؟ اگرچه با یک‌سری سیاست‌ها می‌توان آثار این خروج را کم کرد، اما در هر صورت تهدید این تصمیم به ویژه تحریم‌های ثانویه ناشی از آن جدی است.

تهدید جدی تحریم‌های ثانویه برای بانک‌ها
علی مروی، کارشناس اقتصادی با اشاره به صحبت‌های گفته‌شده و امیدهای واهی درباره عدم تاثیر منفی خروج آمریکا از برجام، می‌گوید: ما عادت داریم یک اشتباه استراتژیک را بارها تکرار کنیم. دولت قبل هم همین استراتژی را اتخاذ کرد و در دولت کنونی هم همین است. هر دو دولت سعی دارند از عدم تاثیر منفی تحریم بر اقتصاد حرف بزنند، در حالی که این صحبت‌ها فاقد توجیه علمی است. اینکه ما شرایط را عادی جلوه بدهیم نه تنها اثر مثبتی ندارد، بلکه به معنای آن است که برنامه‌ای برای مقابله با آثار منفی تحریم‌ها از سوی مسئولان تدارک دیده نشده است. وی در توضیح مطلب فوق با اشاره به اینکه در این خصوص باید مقداری منطقی‌تر برخورد کرد، می‌گوید: تهدید شبکه بانکی پس از خروج آمریکا از برجام جدی است، اما به طور جزئی‌تر درباره ارتباط ما با کشوری مثل آمریکا از آنجایی که مراودات اقتصادی ما با این کشور محدود است، تاثیر کمتری دارد، اما آنچه شبکه بانکی را دچار مشکل می‌کند، تحریم‌های ثانویه است که لازم است شبکه بانکی از این تحریم‌ها خود را دور نگه دارد. راه‌حلی که در این راستا وجود دارد، استفاده از چند ابزاری است که قبلا هم استفاده شده، مثل پیمان‌های پولی دوجانبه برای دور زدن مکانیزم دلار و دیگری استاندارد‌سازی ارتباط شبکه پولی کشور با بانک‌های منطقه، بر این اساس که طبق توافق در چند کشور هدف استاندارد مراودات بدون دلار در نظر گرفته شود. این کار نظام پرداختی با دلار را دور می‌زند و آثار تحریم‌های ثانویه را می‌کاهد. مروی با اشاره به اینکه راه دیگر برای کاهش هزینه‌های ناشی از تحریم بر بانک‌ها تقلیل هزینه‌های جاری بانک‌هاست نیز می‌گوید: اگر قرار باشد سیستم بانکی براساس روش‌های چند ساله پیش برود، همه بیچاره می‌شوند. باید انضباط پولی و شفافیت حسابرسی عملیاتی شود و بانک‌ها در ریخت و پاش‌های جاری به خود سخت بگیرند وگرنه تاب تحمل فشارهای ناشی از تحریم را نخواهند داشت.

روابط بانکی با اروپا تداوم می‌یابد
اسدا… عسگراولادی، عضو اتاق بازرگانی تهران در این خصوص به «کسب‌وکار» می‌گوید: تحریم‌هایی که در شرایط فعلی ممکن است بر شبکه بانکی تاثیر بگذارد تحریم‌هایی است که از ۳۰ سال قبل وجود داشته و صرف خروج ترامپ از برجام به نظر نمی‌آید فشار این تحریم‌ها بر شبکه بانکی بیشتر شود، بلکه روابط بانکی ما با کشورهایی که پیش از این بوده، برقرار خواهد بود. وی با اشاره به اینکه در صورت اعمال تحریم‌ها باز هم کشورهایی مثل چین و روسیه با ما روابط بانکی خود را تداوم خواهند بخشید، ادامه می‌دهد: کشورهای اروپایی اعلام کرده‌اند که تصمیم ترامپ تاثیری بر همکاری آنها با کشور ما ندارد و به نظر می‌رسد با روابطی که بانک‌های ما با این بانک‌ها یعنی بانک‌های اروپایی، چین و روسیه دارند، شرایط به ضرر ما نباشد.