شایلی قرایی
در سالهای گذشته مصرف بالای لوازم آرایشی در ایران بارها در مراجع بینالمللی مورد توجه قرار گرفته و حتی در برخی گزارشها از خاورمیانه به عنوان بهشت صنایع آرایشی جهان یاد شده است.
به گزارش کسب و کار نیوز، حجم بازار لوازم آرایشی و بهداشتی در ایران در حدود ۲٫۲ میلیارد دلار است که از این میزان ۳۰ درصد توسط تولیدکنندگان داخلی تامین و عرضه میشود. این در حالیست که تولیدکنندگان داخلی توان تولید بیش از صددرصد نیاز داخلی را دارند. ۷۰ درصد باقیمانده نیاز بازار نیز ازسوی کالاهای خارجی تامین میشود. در این میان نکته قابلتوجه این است که تا سال ۱۳۹۶ فقط ۱۰ درصد از ۷۰ درصد واردات کالاهای خارجی بهصورت قانونی به کشور وارد شده و بقیه آن توسط قاچاق تامین شده است. بهعبارت دیگر اگر سهم محصولات آرایشی خارجی را یک میلیارد و ۶۰۰ هزار دلار در نظر بگیریم حدود ۲۰۰ هزار دلار آن بهصورت رسمی و بقیه آن بهوسیله قاچاق وارد کشور شده است. اقداماتی که صورت گرفته، مکاتبات گستردهای بوده است که در نهایت تا آنجا پیش رفت که تذکر مقامات بلندپایه سیاسی را در بر داشت و واردات این کالاها که مشابه داخلی دارد، ممنوع شد. محدودیتهای فرهنگی برای تبلیغات کالای آرایشی در راستای تلاش برای به دست آوردن بازار مناسب در داخل و خارج کشور از یکسو و تبلیغات مستمر برندهای خارجی در شبکههای ماهوارهای از سوی دیگر عملا شرایطی را به وجود آورده است که قوانین و مقررات دست تولیدکننده داخلی را بسته و محیط رقابتی نابرابری را بر آنان تحمیل میکند.
اینکه فرانسویها و بقیه اروپاییها، شاید هم بقیه ملل دنیا برای قبضه هرچه بیشتر بازار ایران صف کشیدهاند، مسجل است، اما فهمیدن اینکه بازار ایران کشش ورود این همه کالا بهویژه کالاهای غیرضروری مثل لوازم آرایشی و بهداشتی را دارد یا نه، مستلزم بررسی است.
نمیتوان تضمین کیفیت را برای مصرفکننده داشت
محمدرضا بوترابی، رئیس اتحادیه واردکنندگان لوازم آرایشی و بهداشتی
میزان تولید لوازم آرایشی، بهداشتی و عطریات در کشور پاسخگوی نیاز داخلی نیست و مصرفکننده ناچار به خرید کالاهای خارجی در این بخش شده است. البته حتی اگر افزایش تولید هم در دستور کار قرار بگیرد نمیتوان تضمین کیفیت را برای مصرفکننده داشت، چراکه امروز در دنیا کیفیت و قیمت مناسب محصولات است که در جذب مشتری موفق عمل کرده است. در ایران تولیدکننده داخلی حمایت نشده است و نمیتواند در این فضای رقابتی دوام بیاورد. همچنین پایین بودن کیفیت نمونههای داخلی این محصولات، عقب بودن سطح ماشینآلات و نبودن برندهای خوب دلایلی است که تولید داخلی را در انزوا قرار داده است. مردم تنوع و کیفیت را دوست دارند و جذب نوآوریها میشوند؛ کاری که دقیقا برندهای معتبر جهان میکنند و تولیدکنندگان ایرانی نمیکنند.
پکهای گرانقیمت لوازم آرایشی در اختیار تبلیغکنندگان
کوروش نجاتی، کارشناس بازاریابی لوازم آرایشی
از زمانی که تحریمها در ایران برداشته شد یا حداقل کاهش چشمگیری پیدا کرد، برندهای لوازم آرایشی از سراسر دنیا چشم به بازار ایران داشتند، چراکه در آمارهای منتشرشده همواره اعلام میشود که ایران بزرگترین بازار مصرف لوازم آرایشی در دنیا بوده و میزان مصرف این لوازم در میان بانوان ایرانی رکورد قابل توجهی به جا گذاشته است؛ ازاینرو برندهای فرانسوی، ایتالیایی، آلمانی و اخیرا برندی سوئدی جای خود را در بازار تشنه لوازم آرایشی ایرانی باز کردهاند و اگر نگاهی به گردش مالی این بازار داشته باشیم، متوجه میشویم که موفقیت بسیاری نصیب برندهای خارجی این بخش شده است. از سوی دیگر در این آشفتهبازار حضور برندهای خارجی را مشاهده میکنیم که چند برند ایرانی بسیار ضعیف و چراغخاموش در بازار حضور دارند. برندهایی که شاید نامشان برای یک بانوی ایرانی علاقهمند به این بازار ناشناخته است. در این بین برند «مای» که تولید داخلی است و البته محصولات تولیدشده ازسوی این برند هم تحت لیسانس کشور آلمان است، توانسته تا حدودی نظر مصرفکنندگان داخلی را جلب کند. روی این محصولات هم حتی ساخت ایران ذکر نشده است و مصرفکنندگان اگر هم به دنبال لوازم آرایشی داخلی باشند، نمیتوانند این برند را انتخاب کنند.
برند اینلی (تحت نظارت سینره) اما تا حد بسیار زیادی توانسته توجه مصرفکنندگان را جلب کند. کیفیت محصولات و قیمت مناسب آنها در بازار از عوامل رشد این برند بوده است. سینره با ارائه کیفیت، بازاریابی و تبلیغات مناسب سهم خوبی از بازار را در اختیار گرفته است. دیگر برندها هم که در این بازار تقریبا سهم ناچیزی را به خود اختصاص دادهاند. در این بین برندهای فرانسوی هستند که بازار را در اختیار دارند. البته خارجیها یکهتاز بازار لوازم آرایشی هستند، اما برندهای فرانسوی طرفداران بیشتری دارد. در حال حاضر برای غولهای آرایشی فرانسه، ایران نه تنها دیگر یک کشور ممنوعه به حساب نمیآید، بلکه به عنوان هفتمین مصرفکننده لوازم آرایشی در جهان و دومین در خاورمیانه پس از عربستان، یک بازار عالی محسوب میشود.
هنگامی که محصولاتی به این اندازه در کشور مصرفکننده دارد، یقینا تولید داخلی آن باید در دستور کار قرار بگیرد تا هم درآمدزایی نصیب اقتصاد کشور شود و هم خروج ارز کنترل شود. بنابراین اگر قصد حمایت از تولید داخل وجود دارد باید منطقی بود و با راهکارهایی موثر وارد گود شد. اگر قصد حمایت از تولید داخلی لوازم آرایشی در دستور کار قرار میگیرد باید با رعایت قیمتگذاری، کنترل تولید داخلی و خارجی و نیز واردات از مبادی رسمی باشد و تنها با افزایش عوارض واردات نمیتوانیم اوضاع را بهبود بخشیم. اینطور به نظر میرسد که عوامل زیادی دست به دست هم دادهاند تا بازار لوازم آرایشی و بهداشتی در اختیار کالاهای خارجی قرار بگیرد. موضوعی هم در این میان به تازگی به وجود آمده و آن هم ظهور بلاگرهای ایرانی و اینفلوئنسرهای اینستاگرامی است که همواره در حال تبلیغ لوازم آرایشی خارجی و برند هستند. اگر تولید داخلی باید رشد داشته باشد این حرکات چه معنایی میدهد؟ جیب عدهای در این میان پر میشود و ضربههای متعددی است که در برابر دریافت وجوه هنگفت بر پیکر تولید داخلی وارد میشود. این شرکتهای واردکننده با ارائه پکهای گرانقیمت لوازم آرایشی خارجی به این افراد تقاضای تبلیغات میکنند و روز به روز بر تعداد مصرفکنندگان لوازم آرایشی خارجی افزوده میشود.