موج تورمی صعود دلار

ثمانه نادری

نرخ دلار و یورو در بازار آزاد و نیز سکه به صورت چراغ خاموش در حال افزایش است. این افزایش به اضافه عدم موفقیت دولت در عرضه به‌موقع و کافی ارز به متقاضیان، آثار منفی خود را روی قیمت کالاهای اساسی نشان داده است که به اعتقاد کارشناسان، در بلندمدت می‌تواند موجی از فقر، بیکاری و تشدید رکود واحدهای تولیدی را به همراه داشته باشد که در پس همه آن گرانی و تورم است.
جدا از آنکه واحدهای تولیدی، تجار، بازرگانان و مسافران خارجی از وضعیت فعلی دلار سردرگم هستند، مردم نیز نگران آینده اقتصاد کشورند که می‌تواند آنها را به سال‌های قبل از تک‌رقمی شدن تورم و حتی بدتر از آن سوق دهد.
بر اساس گزارش های موجود در میدان فردوسی نرخ هر دلار آمریکا دیروز در بازار آزاد بین ۶۷۰۰ تومان و۷۴۰۰ تومان متغیر بود. در صورتی این نرخ‌ها در بازار آزاد از سوی دلالان اعلام می‌شود که تقاضای آنچنانی برای این ارزها مشاهده نمی‌شود.
برخی از کارشناسان، انتظارات و عوامل روانی ناشی از نزدیک شدن به زمان اعلامی ترامپ درباره آینده برجام را در این افزایش قیمت موثر می‌دانند، اما در سوی دیگر، بیشترین تاثیرات در بازار سکه مشاهده می‌شود که تنها وسیله مبادله‌ای صرافان در این روزهاست.
این بازار که از نرخ‌های دستوری در امان مانده، توانسته نقدینگی سیال را تا حدودی به سمت خود بکشاند. علاوه بر افزایش سکه، شاهد نرخ‌های گوناگونی از قیمت در تابلوی اعلانات صرافی‌ها هستیم، به طوری که نرخ فروش هر تمام سکه با تصویر امام (ره) در دامنه ۲ میلیون و ۳۰ هزار تومان تا ۲ میلیون و ۸۰ هزار تومان در نوسان است.
تمامی این نوسانات قیمت در بازار ارز و سکه موید آن است که این بازارها به‌شدت تحت‌‌تاثیر عوامل سیاسی و غیربنیادی هستند.

برگزاری جلسه مشترک با معاون اول رئیس‌جمهوری و تیم ارزی دولت
به دنبال این وضعیت، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از ارائه طرح دوفوریتی درباره اسلاح سیاست‌های ارزی خبر داده و گفت: طرح دوفوریتی مجلس برای اصلاح سیاست‌های ارزی، پس از برگزاری جلسه مشترک کمیسیون اقتصادی با معاون اول رئیس‌جمهوری و تیم ارزی دولت به صحن علنی مجلس تقدیم خواهد شد.
محمدرضا پورابراهیمی‌داورانی درباره جلسه دیروز این کمیسیون با رئیس مجلس اظهار داشت: در این جلسه موضوعات مختلف و کارشناسی درباره طرح دوفوریتی مجلس برای ساماندهی بازار ارز مطرح و بررسی شد.
وی ادامه داد: مقرر شد نشست مشترک اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس با تیم ارزی دولت با موضوع طرح دوفوریتی مجلس برای ساماندهی بازار ارز برگزار شود تا جمع‌بندی‌های نهایی در این خصوص صورت بگیرد که براساس آن، نقاط قوت طرح تقویت و نقاط ضعف طرح مذکور رفع شود.
پورابراهیمی تاکید کرد: طرح دوفوریتی مجلس برای اصلاح سیاست‌های ارزی پس از برگزاری جلسه مشترک کمیسیون اقتصادی با معاون اول رئیس‌جمهوری و تیم ارزی دولت به صحن علنی مجلس تقدیم خواهد شد.

دلار ۴۲۰۰ تومانی وجود ندارد
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران نیز درباره نبود دلار در بازار گفت: دلار ۴۲۰۰ تومانی وجود ندارد و واردکنندگان نمی‌توانند ارز با چنین نرخی تهیه کنند.
اسدا… عسگراولادی افزود: واردکنندگان برای تامین ارز گرفتارند و مشکلات زیادی دارند. عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه ارز ۴۲۰۰ تومانی وجود ندارد، گفت: ارز با نرخ ۴۲۰۰ تومان به برخی واردکنندگان تعلق می‌گیرد. وی با بیان اینکه مسائل و مشکلات مربوط به ارز را از من نپرسید، گفت: بانک مرکزی باید پاسخگو باشد. هر روز می‌گویند فردا مشکلات حل می‌شود، اما هنوز مشکلات ارزی حل نشده است.
طبق گزارش‌های موجود، بعد از اینکه دولت نرخ ارز را تثبیت کرد، کارشناسان در قالب نکاتی به طرح دولت برای تک‌نرخی شدن ایراداتی گرفتند، از جمله آن تعیین یک نرخ غیرواقعی برای دلار بود. به اعتقاد آنها، تک‌نرخی شدن ارز با نرخی «من‌ درآوری» بدون در نظر گرفتن ساختارهای معیوب اقتصادی، وضعیت دلار را به این روز انداخته است و حالا نیز دولت چاره‌ای ندارد جز آنکه نرخی واقعی برای دلار تعیین کرده یا اینکه در عرضه ارز به متقاضیان تعجیل کند.

غول نقدینگی و سرمایه های سرگردان
کمیل طیبی، کارشناس اقتصادی
افزایش نرخ دلار در بازار آزاد که روز گذشته حتی از ۷ هزار تومان عبور کرد، تغییراتی را در اقتصاد کشور به همراه داشته که قطعا این تغییرات لحظه‌ای، تورم‌زاست و در صورت تداوم این نرخ، روی قیمت کالاهای اساسی آثار بسیار منفی بر جای می‌گذارد. نگرانی کارشناسان از این وضعیت به این دلیل است که نرخ افزایشی دلار موج تورمی با خود به همراه دارد و هزینه تمام‌شده کالاها و خدمات را بالا خواهد برد. با افزایش قیمت کالاها تبعا تورم و پس از آن رکود بر اقتصاد حاکم می‌شود که ناشی از کاهش ارزش ریال در برابر دلار و از بین رفتن ارزش دارایی‌های مردم است که به دنبال آن فقر و بیکاری را تشدید خواهد کرد. بهتر است در چنین شرایطی بانک مرکزی دست به اقدامات اقتصادی بزند نه اقدامات اجرایی، پلیسی و امنیتی. هرچه طرح مبارزه با قاچاق ارز بیشتر مطرح شود، بازار دلالی بیشتر مقاومت می‌کند. بنابراین در برابر این جو منفی یک شوک اقتصادی لازم است و این شوک نیازمند تصمیمات اقتصادی درست و شفاف است تا اعتماد و اطمینان به بازار برگردد. نااطمینانی بر بازار حاکم شده است. باید با شفاف‌سازی با غول نقدینگی و سرمایه‌های سرگردان مبارزه کرد تا بیش از این ترس جابه‌جایی نقدینگی و حرکت آن به سمت بازارهای موازی و حتی بازاری مثل مسکن را نداشته باشیم.