موانع خلاقیت را بشناسیم

در این مقاله سعی داریم موانع خلاقیت را مورد بررسی قرار دهیم .

در زندگی ما عملا قاتلین زیادی برای کشتن خلاقیت صف کشیده اند !!! در بازه های مختلف سنی عوامل متعددی در پی کشتن خلاقیت در ما هستند ، در کودکی و مدرسه به گونه ای خلاقیت ما کشته می شود ، در جوانی و دانشگاه به گونه ای دیگر و در میانسالی و محل کار به شکلی دیگر . قبل تر در مقاله ” خلاقیت چیست ” به تعریف خلاقیت پرداختیم .

اگر بخواهیم عواملی که جزء موانع خلاقیت هستند را تقسیم بندی کنیم ، می توانیم موارد زیر را تشکیل بدهیم :

۱- موانع فردی
۲- موانع اجتماعی
۳- موانع سازمانی

موانع فردی خلاقیت :

این موارد نشات گرفته از زندگی فردی و خلق و خوی هر فرد است . موارد فراوانی را می توان برای هر فرد لیست کرد که موانع خلاقیت هستند اما در اینجا سعی داریم مهم ترین موانع فردی را نام ببریم :

۱- عدم اعتماد به نفس :

اکثر انسان ها به دلیل عدم اعتماد به نفس کافی تلاشی در جهت خلاق تر شدن و ابراز ایده های خود ندارند ، این موضوع وقتی تعمیم می یابد شامل موارد ۲ و ۳ این لیست می گردد .

۲- کمرویی :

کمرویی از جمله عواملی است که باعث از بین رفتن اعتماد به نفس می شود که در بالا توضیحی کوتاهی راجع به آن و ارتباطش با خلاقیت دادیم .

۳- ترس از شکست و انتقاد :

این مورد در ادامه موارد بالا می باشد ، افراد به دلیل ترس از عدم پذیرش ایده خود و یا انتقاد از ایده هایشان معمولا از بازگو کردن آنها خودداری می کنند . این موارد ( ۱ ، ۲ و ۳ ) از جمله اصلی ترین قاتلین خلاقیت هستند ، به شما دوستان قول می دهیم در مقالات و محصولات آینده آموزش های برای مقابله با این موارد آموزش می دهیم . 

۴- عدم استفاده از طرفین مغز :

مغز انسان از دو نیمکره چپ و راست تشکیل شده است هر طرف این نیمکره ها وظایفی را دارند . یکی از این نیمکره ها وظیفه انجام امور منطقی و دیگری وظیفه انجام امور احساسی را بر عهده دارند ، افراد معمولا فقط از یک طرف ذهنشان استفاده می کنند ، در این میان افرادی موفق تر و خلاق تر هستند که بتوانند از دو نیمکره مغزشان استفاده کنند و بین آنها ارتباط ایجاد کنند . در آینده نزدیک مقاله ای برای آشنایی بیشتر شما با دو نیمکره مغز و محصولی برای استفاده بهتر از مغزتان ارائه می کنیم .

۵- تمایل به همرنگی با جامعه و اطرافیان

به طور ذاتی ما انسان ها سعی می کنیم بیشتر در منطقه امن خودمان باقی بمانیم و کمتر خودمان را وارد محیط های چالشی بکنیم در نتیجه ما بیشتر سعی میکنیم از روش های مرسوم استفاده کنیم و خلاقیتی در جهت بهتر سازی و تغییر روش ها نداشته باشیم . 

۶- عدم تمرکز ذهن

یکی دیگر از قاتلین خلاقیت  عدم تمرکز ذهن می باشد این مورد یکی از اصلی ترین موارد کشنده خلاقیت است . باید بتوانیم ذهن خود را درست و صحیح و در کوتاهترین زمان طبقه بندی کنیم . یکی از روش ها و تکنیک های طبقه بندی ذهن استفاده از روش نقشه ذهنی می باشد ، شما می توانید برای آشنایی بیشتر با این روش مقاله ” نقشه ذهنی چیست و چه کاربرد های دارد ؟ ” را بخوانید. 

۷- مقاوم نبودن

هر تغییری نیازمند تحمل سختی است ، وقتی شما ایده جدیدی دارید می بایستی برای اثبات و آزمایش کارایی آن مقداری سختی را تحمل کنید ، معمولا ما در برابر این سختی ها مقاوم نیستیم و به راحتی در برابر این سختی ها کنار میکشیم ، یکی از راه های اینکه بتونیم انسان خلاق تری باشیم رعایت همین موضوع است .

موانع اجتماعی خلاقیت :

این موانع خلاقیت مستقیما به محیط اطراف ما بر می گردند و ما عملا نمی توانیم تاثیر زیادی روی آنها بگذاریم ، این موارد بیشتر در محیط خانواده ، مدارس و جمع های دوستانه خودنمایی می کنند .
در محیط های دوستانه و همینطور محیط های خانوادگی روابط و رفتار های متقابل عموما باعث سر کوب خلاقیت می شوند . انسان در کودکی خود بیشترین خلاقیت را در خود دارد و بعد از قرار گرفتن در محیط های اجتماعی و قرار گرفتن در برابر برخی از اعتقادات تربیتی غلط مثل بی توجهی به سوالات کودکانه ، ارزش قائل نشدن برای کودکان ، انتقاد و سرزنش نا بجا ، پرخاشگری ، قرار دادن کودک در چار چوب های مقرراتی و… از جمله موانع خلاقیت در سنین کودکی هستند .

محیط های آموزشی :

محیط های آموزشی نقش اساسی در خلاقیت افراد دارند ، در کشور ما محیط های آموزشی ناخواسته اصلی ترین قاتل خلاقیت می باشند . برای توقف این امر می بایست دست اندر کاران این حوزه بیشتر توجه کرده و به خلاقیت کودکان احترام بگذارند ، برای پرورش خلاقیت بایستی کودکان را به پرسیدن سوالات خود تشویق کنیم . در زمینه آموزش می بایست سعی کنیم کودکانی کنجکاو ، خصوصا در زمینه مطالعه پرورش دهیم ، در حوزه آموزش صاحب نظران اعتقاد دارند که آموزش مبتنی بر خلاقیت یکی از تاثیر گذار ترین روش ها می باشد .

موانع سازمانی :

این عوامل مربوط به محیط های اداری و کاری می باشد . شرایط حاکم بر این محیط اکثرا باعث سرکوب خلاقیت است . در بیشتر موارد قانون سازمان ها ، نظر هیئت مدیره  ، عدم تحمل شکست ، ساختار سازمانی ، فرهنگ سازمانی ، عدم تحمل انتقاد ، مدیریت اشتباه در سطوح اولیه مدیران ، تلاش در جهت حفظ وضع موجود و …. عملا باعث جلوگیری خلاقیت در افراد می گردد .

موانع سازمانی خلاقیت شاید در حوزه اختیارات کارمندان نباشد ، اما اگر شما به عنوان یک مدیر در راس کاری قرار دارید می توانید کمک زیادی به پویایی سازمان خود بکنید .

امیدواریم این مقاله کمک کند تا شما بتوانید موانع خلاقیت را بشناسید و در جهت مقابله با آن ها ، از موارد ذکر شده بهره بگیرید . برای مطالعه مقالات بیشتر و دریافت آموزش خلاقیت و ایده پردازی به صفحه اصلی سایت ما سری بزنید .