پای خشکسالی بر گلوی اقتصاد شرق مازندران

به گزارش کسب و کار نیوز ، حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد از اراضی کشاورزی و تولید محصولات زراعی و باغی حدود هفت میلیون تنی مازندران در سه شهرستان شرقی این خطه شامل نکاء ، بهشهر و گلوگاه تولید می شود و حدود ۱۰ درصد از جمعیت سه میلیون و ۲۸۵ هزار نفری استان نیز در این مناطق سکونت دارند.
کارشناسان اقتصادی کمترین آسیب خشکسالی را در منطقه شرق مازندران که بیشترین جمعیت روستانشین را در خود جای داده مهاجرت روستائیان به شهرها و رشد حاشیه نشینی و اضافه شدن به خیل بیکاران می دانند.
به اعتقاد این کارشناسان ، برای کاهش نگرانی مردم این منطقه از تبعات خشکسالی و ترغیب آنان به کشت جایگزین ، افزایش قیمت خرید تضمیمی محصولات پیشنهادی جایگزین و همسنگ کردن آن با محصول برنج ضروری است .
بنا بر گزارش هواشناسی مازندران ، میزان بارندگی در این استان در هفت ماهه سال آبی جاری ، حدود ۱۸ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش نشان می دهد و همچنان بیشترین کاهش مربوط به شرق این استان است .
** محدودیت کشت برنج
مدیر جهاد کشاورزی بهشهر در شرق مازندران در باره وضعیت خشکسالی در این منطقه به خبرنگار ایرنا گفت که به دلیل کاهش میزان بارندگی و به صدا در آمدن زنگ خشکسالی در این منطقه ، برای کشت برنج محدودیت هایی برای کشاورزان در نظر گرفته شده است.
خلیل حقیقی کشت برنج مطابق با ذخایر موجود در آببندان های محلی را پیشنهاد جهاد کشاورزی بهشهر به کشاورزان برای سال زراعی جاری عنوان کرد.
وی گفت که به کشاورزان منطقه کشت جایگزین برنج شامل سویا ، آفتابگردان ، کنجد و پنبه پیشنهاد شده ولی اجرائی شدن این پیشنهاد از سوی کشاورزان منوط به افزایش نرخ این محصولات همسنگ با برنج است.
مدیر جهاد کشاورزی بهشهر معتقد است که اگر قیمت این محصولات پیشنهادی جایگزین برنج افزایش نسبی نداشته باشد ، کشاورزان با وجود خشکسالی حاکم بر منطقه از دستورالعمل پیشنهادی تبعیت نخواهند کرد .
** کاهش یک هزار هکتاری شالیزاری
این مسئول همچنین گفت که در سال زراعی جاری حداقل یک هزار هکتار از سطح زیر کشت برنج در این منطقه در مقایسه با سال گذشته کاهش خواهد یافت و چنانچه روند خشکسالی تداوم داشته باشد ، احتمال افزایش آن نیز وجود دارد.
حقیقی افزود : در سال زراعی جاری میانگین بارش باران در این منطقه بین ۳۰ تا ۳۵ درصد کاهش یافته و معضل اصلی نیز مربوط به کاهش آب زیرزمینی به عنوان تامین کننده آب حدود ۶۷ درصد از اراضی برنجکاری است.
وی با اعلام اینکه تنها چهار درصد از اراضی برنجکاری این شهرستان از آب رودخانه ها سیراب می شود ، گفت که میزان آبگیری آببندان های این شهرستان که آب حدود چهار هزار هکتار از اراضی این منطقه را تامین می کند ، حدود ۷۰ درصد است .
** اطلاع رسانی به مردم
مدیر جهاد کشاورزی بهشهر گفت که به کشاورزان نسبت به خشکسالی هشدارهای لازم داده شد و کارشناسان جهاد کشاورزی نیز سهم هر روستا را برای کشت برنج مطابق با منابع آبی تعیین کردند.
حقیقی ممنوع شدن کشت دوم برنج را هم از دیگر تصمیمات شورای آب ، کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان اعلام کرد.
شهرستان بهشهر با جمعیت حدود ۱۷۰ هزار نفری حدود ۱۱ درصد محصولات کشاورزی مازندران را تامین کند.
** روزهای سخت بی آبی در گلوگاه
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان گلوگاه در منتهی الیه شرق مازندران هم گفت : طبق گزارش هواشناسی میزان بارش باران در این منطقه در مقایسه با سال زراعی گذشته افزون بر ۴۰ درصد کاهش یافت.
غلامرضا قنبری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : خشکسالی از هم اکنون اثراتش را در این منطقه بر جای گذاشت و باید برای معیشت و اقتصاد کشاورزان فکر اساسی شود.
وی سطح زیر کشت محصولات کشاورزی در این شهرستان ۴۰ هزار نفری را حدود ۲۰ هزار هکتار اعلام کرد و گفت که حدود سه هزار هکتار از این اراضی هر ساله برنجکاری می شود.
** غلبه بر خشکسالی با تغییر زمان آبگیری و کشت جایگزین
مدیرجهاد کشاورزی گلوگاه گفت که پیش از سال جاری اطلاع رسانی مناسبی از سوی کارشناسان جهاد کشاورزی با همکاری دهیاری ها به کشاورزان نسبت به کمبود آب انجام شد و با این رویکرد بخشی از کشاورزان برنج کار آماده سازی اراضی را یک ماه زودتر از موعد مقرر انجام دادند.
قبنری افزود : همچنین برای کشت جایگزین برنج نیز محصولاتی چون سویا ، آفتابگردان و کنجد پیشنهاد شد و اجرایی شدن این کشت جایگزین نیازمند افزایش قیمت آنها مطابق با نرخ برنج است .
** امید به آینده
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان نکا هم که حدود هشت درصد از اراضی کشاورزی و تولید این بخش را در مازندران بر عهده دارد ، گفت که کشاورزان این شهرستان همچنان برای کشت برنج چشم امید به بارش های آینده دارد.
علی طاهری امیری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا محصول تولیدی این شهرستان را حدود ۴۴ هزار تن اعلام کرد و افزود : حدود هشت هزار و ۵۰۰ هکتار از اراضی این منطقه را برنجکاری تشکیل می دهد که با وضعیت آبی به نظر می رسد باید در برخی مناطق کشت برنج تجدید نظر شود.
وی ادامه داد : گرچه بارش باران اواخر فروردین ماه جاری بخشی از کمبودها را جبران کرد، ولی باید امیدوار بود که در ماه جاری و آینده نیز بارشی در حد نرمال داشته باشیم و در این صورت مشکل ما کمتر می شود.
** معیشت شرق مازندران بر کشاورزی
یک کارشناس اقتصادی هم به خبرنگار ایرنا گفت : زندگی مردم شرق مازندران به خصوص روستاییان که بیش از نیمی از جمعیت آن را تشکیل می دهند بر کشاورزی استوار است و هر خللی در این حوزه اقتصادی مهاجرت به شهرها و حاشیه نشینی را به دنبال خواهد داشت.
دانیال دماوندی دلیل روی آوری کشاورزان شرق این خطه شمال به برنجکاری را اختلاف قیمت آن با سایر محصولات دانست و اجرای طرح کشت جایگزین را منوط به افزایش نرخ تضمینی محصولات دیگر شامل گندم، سویا، کلزا، پنبه و غیره است.
وی افزود : کارگزاران دولتی نمی توانند به صورت دستوری کشاورزان را مجبور به کاشت محصول جایگزین کنند و این عملکرد می تواند تنش اجتماعی را به دنبال داشته باشد.
دماوندی با اشاره به شکل گرفتن تفکر بازگشت به روستا در جوانان تحصیلکرده بیکار در سال های اخیر ، گفت که دولت باید طرح های اشتغالزایی خود را طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی به روستاها سوق دهد و با در اختیار گذاشتن تسهیلات برای کارآفرینان واقعی رونق این مناطق را از لحاظ اقتصادی دنبال کند.
این کارشناس اقتصادی معتقد است که اگر دولت بتواند مشکل بیکاری روستاییان را با بهره گیری از توان اقتصادی روستاها شامل بوم گردی، کشت گیاهان دارویی و فراوری آن، کشاورزی مکانیزه و دیگر روش ها رونق دهد، زیرساخت ها با رونق اقتصادی جان می گیرد.
دولت در سال جاری افزون بر ۱۰ هزار میلیارد ریال اعتبار اشتغالزایی برای مازندران تصویب کرد که نیمی از این اعتبار در قالب طرح های اشتغالزایی روستاییان است که از محل صندوق توسعه ارزی تامین می شود.
طبق آخرین گزارش مرکز آمار ایران نرخ بیکاری در مازندران ۱۱٫۶ درصد است که این بیکاری طبق برخی گزارش های محلی در مناطق روستایی این خطه شمال کشور بیشتر است.
** کاهش ۴۵ درصدی باران در شرق مازندران
در مجموع در ۶ ماهه اول سال آبی جاری ۳۶۲ میلی متر بارندگی در مازندران ثبت شد که حدود ۱۸ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش دارد.
بر اساس گزارش هواشناسی مازندران ، در سال زراعی جاری به طور میانگین میزان بارش باران در شرق مازندران ( شهرستان های نکاء، بهشهر و گلوگاه ) حدود ۴۵ درصد نسبت به سال زراعی گذشته کمتر شد.
گزارش از : حسین فلاحتی
۶۹۸۲/۱۸۹۹