در غیر این صورت با ساخت فلان یخچال یا فلان خودرو با واردات قطعات منفصله آن از خارج، تحت عنوان تولید ملی، مونتاژ به تنهایی مسیر اشتباهی است که خسارات جبرانناپذیری برای آینده کشور در پی خواهد داشت.
پس از اجرای برجام و گشایش بازارهای جدید روی صنعتگران ایرانی بسیاری از آنها به تولیدات جدیدی روی آوردند که بیشتر آنها برگرفته از یک نسخه چینی یا یک کشور شرق آسیا از کره یا مالزی و… بود، حال فارغ از مزایا و دستاوردهای حمایت از کالای ایرانی که طی روزهای گذشته بارها به ابعاد آن پرداخته شده، نباید این واقعیت را از نظر دور داشت که برخی از فعالان حوزه صنعتی، با واردات قطعات منفصله به سرهمبندی پیچ و مهره یا به تعبیری مونتاژکاری مبادرت میورزند و محصول حاصله را تحت عنوان تولید ملی، روانه بازار میکنند؛ رویه و رویکردی که شوربختانه باید به آن عنوان خودفریبی یا دیگرفریبی را اطلاق کرد، زیرا واضح است که چنین محصولاتی از اصل و اساس در قالب تولید داخلی نمیگنجد و زمانی میتوان یک محصول را تولید بومی نام نهاد که قطعات منفصله آن نیز در داخل کشور تولید و عرضه شود؛ در این میان برخی از کارشناسان و فعالان حوزه صنعتی حتی کالاهایی که برخی از قطعات مورد نیاز آن، از آن سوی مرزها وارد کشور میشود را در قالب تولید ملی نامگذاری میکنند.
به گزارش باشگاه خبرنگاران، احمد رستمی، یکی از فعالان عرصه صنعت و تولید در غرب استان تهران با اشاره به ضرورت دوری جستن از رویه مونتاژکاری در میان برخی از تولیدکنندگان اظهار کرد: اهمیت تولید داخلی تنها به عرضه کالا و بیرون آمدن محصولی از یک واحد تولیدی بزرگ، متوسط یا کوچک خلاصه نمیشود، بلکه آنچه حائز اهمیت است به استقلال کشور از حیث اقتصادی و صنعتی و عدم وابستگی به فلان کمپانی یا تولیدکننده خارجی معطوف میشود. زمانی که بر ضرورت تولید داخلی و حمایت از کالای ایرانی تاکید میشود، مواردی همچون عدم خروج ارز از کشور، توسعه فرصتهای شغلی، رونق تولید، بالا رفتن فضای رقابتی میان تولیدکنندگان و فرهنگ استفاده و مصرف کالای داخلی مد نظر قرار میگیرد. در غیر این صورت، بستن پیچ و مهره و نصب قطعات منفصله وارداتی به یکدیگر، دستاوردهای مذکور را در پی نخواهد داشت و به تبع نمیتوان آن را در زمره تولیدات داخلی محسوب کرد.
این فعال حوزه صنعت و تولید در غرب استان تهران بیان کرد: این موضوع را (مونتاژکاری) حتی در برخی صنایع بزرگ تولیدی ایران نیز شاهد هستیم، اما نباید این واقعیت را از نظر دور داشت که فلسفه تولید داخلی و حمایت از کالای ایرانی، تنها یک نام و عبارت نیست؛ بلکه اهمیت آن به دستاوردها و توفیقاتی معطوف میشود که در سیر تولید برای کشور حاصل میشود. در غیر این صورت، یدک کشیدن عنوان کالای ایرانی در پوشش مونتاژکاری افتخاری نیست که برخی آن را مایع بالندگی کشور قلمداد کنند و اساسا نظر رهبر معظم انقلاب نیز به موضوع تولید داخلی، مونتاژکاری نبوده و نیست.
پشت پرده واردات و مونتاژکاری چیست؟
برخی از صاحبنظران و کارشناسان اقتصادی افزایش مونتاژکاری در صنعت کشور را ناشی از نگاه سودمحور برخی از فعالان اقتصادی قلمداد میکنند.
حسین محمودیاصل، کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به تعرفههایی که برای واردات کالا با هدف حمایت از تولید داخلی وضع میشود، اظهار کرد: برخی تولیدکنندگان برای شکستن و دور زدن تعرفهها، با واردات خرد و قطعات منفصله که به مراتب تعرفه بسیار کمتری برای آن تعریف شده، به سرهمبندی آن و پیچ و مهره کردن این قطعات در داخل کشور مبادرت میورزند. برخی از تولیدکنندگان گاهی یک قطعه را به ۵ قسمت تقسیم میکنند و با وارد کردن آن از مبادی متعدد به داخل کشور، آن را به یکدیگر پیچ و مهره میکنند؛ روشی که در عمل حمایت از تولید داخلی و وضع نظام تعرفهای در راستای تقویت تولید داخلی و پشتیبانی از کالای ایرانی را خنثی و بیاثر میکند.
اولویت واردات تکنولوژی از چین
در طول سالیان اخیر، کشور چین به یکی از مبادی اصلی واردات به ایران مبدل شده و آنقدر بخش قابل توجهی از فعالان اقتصادی و تاجران به واردات محصولات بیکیفیت از این کشور اقدام کردهاند که کالاهای چینی در ایران به محصولاتی بیکیفیت معروف شدهاند.
این در شرایطی است که چین یکی از کشورهای صنعتی جهان به شمار میرود و کالاهای این کشور در بسیاری از بازارهای قدرتمند و صاحبنام دنیا، عرضه و به فروش میرسد، اما مشکل اینجاست که واردکنندگان ایرانی در انتخاب محصولات چینی به خرید تولیدات بیکیفیت کشور مذکور علاقهمند هستند که البته ریشه این امر را نیز باید در سودجویی این افرادجستجو کرد.
در همین ارتباط، علی دهقانی، رایزن بازرگانی ایران در چین اظهار کرد: باید واردات تکنولوژی و فناوری بهروز چین در اولویت فعالان تولیدی و اقتصادی قرار گیرد و در صورت پیشه کردن چنین رویهای، حتیالامکان از رویکرد مونتاژکاری فاصله خواهیم گرفت.
مجموعه اظهارات و مرقومات فوق نشان میدهد برای حمایت از کالای ایرانی باید تمامی بخشهای جامعه با همسویی و همگرایی هرچه بیشتر نسبت به حمایت از کالای ایرانی و توسعه تولید داخلی، همت گمارند؛ امری که حصول آن مستلزم نگاه مسئولانه به کشور، آینده این مرز و بوم و تعصب ملی و برنامهریزی دقیق و مدون است.