سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
ثمانه نادری
ممنوعیت خرید و فروش فیزیکی ارز در صرافی‌ها که به دنبال طرح یکسان‌سازی ارز مطرح شد باعث تعطیلی بسیاری از صرافی‌ها شده است، به گونه‌ای که آنها حتی در خرید و فروش سکه که به آن مجاز بوده‌اند، نیز اقدامی نمی‌کنند.
به گزارش کسب و کار نیوز، به گفته کارشناسان، تعطیلی صرافی‌ها باعث سنگین‌تر شدن رکود اقتصادی می‌شود و برآیند آن برای بخش‌های مختلف اقتصادی خوشایند نخواهد
بود. رئیس کل بانک مرکزی هدایت واردات کالاها و خدمات در مجرای رسمی، اطمینان از برگشت منابع ارزی حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور، اطمینان از تخصیص منابع ارزی کشور متناسب با اولویت‌بندی تقاضاهای موجود و جلوگیری از استفاده از ارز در قاچاق، جلوگیری از افزایش قیمت در کالاهای اساسی و دارو و تجهیزات پزشکی، از طریق تامین تفاوت ریالی نرخ ارز موجود، شفافیت کامل در عرضه و تقاضای بازار ارز با برخورداری از داده‌های به‌روز و دقیق و نهایتا سامانه نیما اجرا می‌شود. وی نیما را نظام یکپارچه مدیریت ارزی دانست که با قابلیت تنظیم‌شوندگی و سیاست‌گذاری، تمام منابع و مصارف ارزی کشور را در یک محل جمع می‌کند و براساس ترجیحات متقاضی و اولویت‌های سیاست‌گذار عرضه و تقاضا تلاقی می‌کنند.
به گزارش کسب و کار نیوز، به گفته کارشناسان، تعطیلی صرافی‌ها باعث سنگین‌تر شدن رکود اقتصادی می‌شود و برآیند آن برای بخش‌های مختلف اقتصادی خوشایند نخواهد
بود. رئیس کل بانک مرکزی هدایت واردات کالاها و خدمات در مجرای رسمی، اطمینان از برگشت منابع ارزی حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور، اطمینان از تخصیص منابع ارزی کشور متناسب با اولویت‌بندی تقاضاهای موجود و جلوگیری از استفاده از ارز در قاچاق، جلوگیری از افزایش قیمت در کالاهای اساسی و دارو و تجهیزات پزشکی، از طریق تامین تفاوت ریالی نرخ ارز موجود، شفافیت کامل در عرضه و تقاضای بازار ارز با برخورداری از داده‌های به‌روز و دقیق و نهایتا سامانه نیما اجرا می‌شود. وی نیما را نظام یکپارچه مدیریت ارزی دانست که با قابلیت تنظیم‌شوندگی و سیاست‌گذاری، تمام منابع و مصارف ارزی کشور را در یک محل جمع می‌کند و براساس ترجیحات متقاضی و اولویت‌های سیاست‌گذار عرضه و تقاضا تلاقی می‌کنند.
۴ بازیگر عمده در سامانه نیما
به گفته رئیس کل بانک مرکزی، ساختار نیما براساس 4 بازیگر عمده شکل گرفته، واردکنندگان کالا و خدمات به عنوان متقاضیان ارز، صادرکنندگان کالا و خدمات شامل دولت به عنوان صادرکننده نفت، واسطه‌گران شامل بانک‌ها و صرافی‌ها و سیاست‌گذار ارزی که براساس پیش‌بینی منابع و مصارف نرخ و دامنه آزادی نرخ‌ها، اولویت‌ها و سقف مصارف را کنترل می‌کند.
رئیس شورای پول و اعتبار سامانه نیما را ابزار اطلاعاتی برای رصد لحظه‌ای بازار ارز دانست که امکان سیاست‌گذاری فوری و مداخله موثر را برای حاکمیت فراهم می‌کند و گفت: سامانه نیما ۳ ویژگی دارد؛ از جمله فراهم کردن داده‌های کامل و واقعی از عرضه و تقاضای ارز را فراهم می‌کند و فرایند تامین منابع و تخصیص مصارف ارزی را در ساختاری یکپارچه عملیاتی می‌کند، با فرایند تجارت خارجی کشور از ثبت سفارش تا ترخیص کالا را ارگانیک پیوند می‌دهد و قابلیت پوشش نیازهای خرد مردم نظیر ارز مسافرتی، درمانی و دانشجویی را دارد. سیف گفت: با عملیاتی شدن نیما رویکرد واکنشی سیاست‌گذار به رویکرد کنشی تبدیل می‌شود و پیش از بروز التهابات ارزی با کنترل تقاضای موثر و هدایت بهینه منابع نوسانات هیجانی، مقطعی و سیستماتیک در آن قابل کنترل است با سامانه جامع تجارت وزارت صنعت و پنجره واحد نظام فرامرزی پیوسته ارتباط دارد. وی نقش صرافی‌ها و بانک‌ها را در سامانه نیما به عنوان واسطه منابع و مصارف ارزی دانست و گفت: نقش شبکه صرافی‌ها در سامانه، مکمل نقشی است که بانک‌ها بر عهده دارند و بر اساس نیازهای اعلام‌شده واردکنندگان امکان تخصیص اولویت‌بندی یا عدم تخصیص ارز به آنها توسط سیاست‌گذاران وجود دارد که می‌تواند با پیش‌بینی قبل از وقوع نیازمندی‌ها و منابع ارزی و با توجه به سیاست‌های کلان کشور کنترل و شیر مصارف ارزی را سیستماتیک در دسترس دارد و ضمانت اجرایی نیما در آن است که هیچ واردات رسمی و قانونی بدون رصد و تایید بانک مرکزی درباره جنبه‌های ارزی آن قابل انجام نیست.
به گفته رئیس کل بانک مرکزی، ساختار نیما براساس 4 بازیگر عمده شکل گرفته، واردکنندگان کالا و خدمات به عنوان متقاضیان ارز، صادرکنندگان کالا و خدمات شامل دولت به عنوان صادرکننده نفت، واسطه‌گران شامل بانک‌ها و صرافی‌ها و سیاست‌گذار ارزی که براساس پیش‌بینی منابع و مصارف نرخ و دامنه آزادی نرخ‌ها، اولویت‌ها و سقف مصارف را کنترل می‌کند.
رئیس شورای پول و اعتبار سامانه نیما را ابزار اطلاعاتی برای رصد لحظه‌ای بازار ارز دانست که امکان سیاست‌گذاری فوری و مداخله موثر را برای حاکمیت فراهم می‌کند و گفت: سامانه نیما ۳ ویژگی دارد؛ از جمله فراهم کردن داده‌های کامل و واقعی از عرضه و تقاضای ارز را فراهم می‌کند و فرایند تامین منابع و تخصیص مصارف ارزی را در ساختاری یکپارچه عملیاتی می‌کند، با فرایند تجارت خارجی کشور از ثبت سفارش تا ترخیص کالا را ارگانیک پیوند می‌دهد و قابلیت پوشش نیازهای خرد مردم نظیر ارز مسافرتی، درمانی و دانشجویی را دارد. سیف گفت: با عملیاتی شدن نیما رویکرد واکنشی سیاست‌گذار به رویکرد کنشی تبدیل می‌شود و پیش از بروز التهابات ارزی با کنترل تقاضای موثر و هدایت بهینه منابع نوسانات هیجانی، مقطعی و سیستماتیک در آن قابل کنترل است با سامانه جامع تجارت وزارت صنعت و پنجره واحد نظام فرامرزی پیوسته ارتباط دارد. وی نقش صرافی‌ها و بانک‌ها را در سامانه نیما به عنوان واسطه منابع و مصارف ارزی دانست و گفت: نقش شبکه صرافی‌ها در سامانه، مکمل نقشی است که بانک‌ها بر عهده دارند و بر اساس نیازهای اعلام‌شده واردکنندگان امکان تخصیص اولویت‌بندی یا عدم تخصیص ارز به آنها توسط سیاست‌گذاران وجود دارد که می‌تواند با پیش‌بینی قبل از وقوع نیازمندی‌ها و منابع ارزی و با توجه به سیاست‌های کلان کشور کنترل و شیر مصارف ارزی را سیستماتیک در دسترس دارد و ضمانت اجرایی نیما در آن است که هیچ واردات رسمی و قانونی بدون رصد و تایید بانک مرکزی درباره جنبه‌های ارزی آن قابل انجام نیست.
هدف بانک مرکزی تعطیلی صرافی‌ها نیست
فرشید شکرخدایی، عضو اتاق بازرگانی ایران در این خصوص به «کسب‌وکار» توضیح می‌دهد:
به نظر نمی‌آید صحبت از تعطیلی صرافی‌ها صحت داشته باشد.کما اینکه مسئولان بانک مرکزی هم در این باره دو سه بار صحبت کردند و طبق تاکید آنها اعلام شد هدف از انتقال خرید و فروش ارز به بانک‌ها، هماهنگی بیشتر فعالیت صرافی ها با فعالیت بانک مرکزی است. بعد از اینکه بانک مرکزی تحریم شد، شبکه صرافی‌ها بود که به کمک بانک‌ها آمد و انتقال ارز را قبول کرد. از طرفی موضوع ورود صرافی‌ها مشخص است، یا از طریق بانک مرکزی است یا پتروشیمی و از سوی دیگر از دو سه سال پیش صرافی‌ها با کد ملی و مشخصات مشخص فعالیت داشته‌اند، اما مساله مبهم درباره خروجی صرافی‌هاست. وی با اشاره به کارکرد صرافی‌ها در دنیا که صرفا برای تبدیل کردن پول‌های خرد است، می‌گوید: اما کارکرد صرافی‌ها در کشور ما از این حالت خارج شده است. کمتر خارجی‌ای از صرافی ریال خریداری می‌کند، بلکه از صرافی‌ها بیشتر برای مبادلات خارج از نرخ محلی استفاده می‌شود.
شکرخدایی در ادامه با بیان اینکه تعداد زیادی از صرافی‌ها نیز متعلق به بانک‌هاست یا به کمک بانک‌های مالک خود آمده‌اند، می‌افزاید: هدف بانک مرکزی از محدودیت تازه برای صرافی‌ها شفاف کردن فعالیت‌های ارزی در صرافی‌هاست و به نظر نمی‌رسد این کار به تعطیلی صرافی‌ها منجر شود. به نظر می‌آید تمرکز بانک مرکزی بعد از یکسان‌سازی بر صرافی‌ها برای ایجاد سازوکار بهتر و مشخص‌ترآنهاست.
فعالیت صرافی‌ها در بخشی از سامانه نیما
عضو اتاق بازرگانی ایران با ذکر اینکه در سامانه نیما هم قسمتی از فعالیت‌ها مربوط به صرافی‌هاست، می‌گوید: صرافی یک کسب‌وکار قدیمی است. سابقه صرافی‌ها در دنیا حتی از بانک‌ها هم بیشتر است. البته باید دانست که مجوز تعداد زیادی از صرافی‌ها با کنترل‌های بانک مرکزی در دو سه سال گذشته باطل شده است. با این حال نباید فراموش کنیم که مشکلات تحریم را شبکه صرافی به دوش کشید. به نظر می‌آید سیاست‌های بانک مرکزی برای شفاف‌سازی است و امیدوارم با اعمال این سیاست‌ها و سیاست‌های مشابه چالش ساماندهی ارز خارجی در کشور هر چه سریع‌تر حل شود.
فرشید شکرخدایی، عضو اتاق بازرگانی ایران در این خصوص به «کسب‌وکار» توضیح می‌دهد:
به نظر نمی‌آید صحبت از تعطیلی صرافی‌ها صحت داشته باشد.کما اینکه مسئولان بانک مرکزی هم در این باره دو سه بار صحبت کردند و طبق تاکید آنها اعلام شد هدف از انتقال خرید و فروش ارز به بانک‌ها، هماهنگی بیشتر فعالیت صرافی ها با فعالیت بانک مرکزی است. بعد از اینکه بانک مرکزی تحریم شد، شبکه صرافی‌ها بود که به کمک بانک‌ها آمد و انتقال ارز را قبول کرد. از طرفی موضوع ورود صرافی‌ها مشخص است، یا از طریق بانک مرکزی است یا پتروشیمی و از سوی دیگر از دو سه سال پیش صرافی‌ها با کد ملی و مشخصات مشخص فعالیت داشته‌اند، اما مساله مبهم درباره خروجی صرافی‌هاست. وی با اشاره به کارکرد صرافی‌ها در دنیا که صرفا برای تبدیل کردن پول‌های خرد است، می‌گوید: اما کارکرد صرافی‌ها در کشور ما از این حالت خارج شده است. کمتر خارجی‌ای از صرافی ریال خریداری می‌کند، بلکه از صرافی‌ها بیشتر برای مبادلات خارج از نرخ محلی استفاده می‌شود.
شکرخدایی در ادامه با بیان اینکه تعداد زیادی از صرافی‌ها نیز متعلق به بانک‌هاست یا به کمک بانک‌های مالک خود آمده‌اند، می‌افزاید: هدف بانک مرکزی از محدودیت تازه برای صرافی‌ها شفاف کردن فعالیت‌های ارزی در صرافی‌هاست و به نظر نمی‌رسد این کار به تعطیلی صرافی‌ها منجر شود. به نظر می‌آید تمرکز بانک مرکزی بعد از یکسان‌سازی بر صرافی‌ها برای ایجاد سازوکار بهتر و مشخص‌ترآنهاست.
فعالیت صرافی‌ها در بخشی از سامانه نیما
عضو اتاق بازرگانی ایران با ذکر اینکه در سامانه نیما هم قسمتی از فعالیت‌ها مربوط به صرافی‌هاست، می‌گوید: صرافی یک کسب‌وکار قدیمی است. سابقه صرافی‌ها در دنیا حتی از بانک‌ها هم بیشتر است. البته باید دانست که مجوز تعداد زیادی از صرافی‌ها با کنترل‌های بانک مرکزی در دو سه سال گذشته باطل شده است. با این حال نباید فراموش کنیم که مشکلات تحریم را شبکه صرافی به دوش کشید. به نظر می‌آید سیاست‌های بانک مرکزی برای شفاف‌سازی است و امیدوارم با اعمال این سیاست‌ها و سیاست‌های مشابه چالش ساماندهی ارز خارجی در کشور هر چه سریع‌تر حل شود.
