راه نجات صنعت لوازم خانگی

ارج، آزمــایش، پــارس‌الکتریک، کارخانه‌های لوازم خانگی خراسان‌رضوی، لوازم خانگی شهاب و… برندهای معروف تولید لوازم خانگی ایرانی این روزها حال و روز خوشی ندارند.
صنایع کشور ما همواره به یک درد یا اگر بخواهیم بهتر بگوییم به تابویی مبتلا شده است به نام نوشدارو بعد از مرگ سهراب و انگار قرار نیست این بدعت شکسته شود. متاسفانه طی سال‌های گذشته بسیاری از صنایع بزرگ کشور مانند کارخانه‌هایی نظیر ارج بر اثر سوءمدیریت‌ها به ورطه نابودی کشانده شده‌اند و پس از آن مسئولان امر بر طبل احیای آن نواخته‌اند که البته در تمامی موارد، شکست نقطه پایان آن‌همه هیاهو بوده است. کارشناسان معتقدند که اصرار به عدم انتشار عملکرد مدیران گذشته و فعلی که تصمیمات پیاپی نادرست آنها روی هم انباشته شده و این کارخانه‌ها را به این جایگاه رسانده، آن هم در شرایطی که گزارش عملکرد مدیران قبلی و بعدی شرکت‌‌های اینچنینی که ورشکسته یا در معرض ورشکستگی هستند و گویای اتفاقات ناخوشایند آنها بوده، تامل‌بر‌انگیز است و باید قبل از به صدا درآمدن ناقوس مرگ این شرکت‌ها به داد آنها رسید.

کارخانه‌های قدیمی پارکینگی برای خودروها شده‌اند
ابراهیم عزیزی، فعال بازار لوازم خانگی
ارج و آزمایش دو برندی بودند که اگر به نابودی نمی‌رسیدند، امروز می‌توانستند علاوه بر بازار داخلی به بازارهای خارجی هم راه پیدا کنند.
اگر ادامه راه را برای این برندها هموار می‌ساختند با ورود تکنولوژی‌های استاندارد دنیا توانایی به‌روزرسانی و تولید محصولات با کیفیت بسیار بالا وجود داشت، چراکه در سالیان گذشته زمانی که حرفی از تولید داخلی زده نمی‌شد این کارخانه‌ها توانسته بودند تمام نیاز بازار داخل را تامین کنند. البته آن زمان خبری از واردات با این وسعت نبود. به همین دلیل مردم هم گزینه‌ای جز خرید کالای ایرانی نداشتند. بنابراین تولیدکننده هم حداکثر توان خود را می‌گذاشت تا مصرف‌کننده را راضی کند. امروز ارج و آزمایشی با آن شرایط وجود ندارند. برندهای تولید لوازم خانگی نابود شدند و اگرچه چند برند امروزه در حوزه لوازم خانگی ظهور کرده‌اند، اما تاسف خوردن برای از دست دادن برندهایی با این قدمت و سابقه فعالیت هنوز هم باقی است. در حال حاضر تولید در ارج متوقف شده و این کارخانه دیگر حرفی برای گفتن ندارد. برای ارج ماجراهای بسیاری را به وجود آوردند. حمایت نکردند و درهای کارخانه را رسما بستند. البته این کارخانه در طول سال‌های اخیر با بروز مشکلات مالی و حضور برندهای مختلف خارجی سهم قابل توجهی از بازار را در اختیار نداشت و با توجه به ماشین‌آلات کهنه دیگر قادر به تولید محصولات متنوع لوازم خانگی نبود.
در تمام دنیا رسم بر این است که کالای باکیفیت با قیمت مناسب به دست مصرف‌کننده می‌رسد، اما در ایران برعکس این ماجرا را شاهد هستیم. امروز اگر ارج، آزمایش و پارس‌الکتریک دیگر تولید ندارند یا با حداقل توان تولید می‌کنند از آن کارخانه‌های بزرگ و باسابقه متروکه‌هایی باقی مانده که در نهایت تبدیل به لانه کبوتران شده است، به دلیل عدم حمایت‌هاست. وام‌هایی که اختصاص نیافت، مواد اولیه‌ای که تامین نشد و ماشین‌آلاتی که به‌روز نشدند در نهایت اجازه نداد کالای باکیفیت با قیمت پایین به دست مصرف‌کننده برسد. در این بین کالاهای وارداتی هم مزید بر علت شدند و با کیفیت و قیمت مناسب و گارانتی‌های چندین ساله دل مصرف‌کنندگان ایرانی را به دست آوردند. با این اتفاقات مشاهده کردیم که مصرف‌کننده دیگر این کالاهای ایرانی را که قیمت تمام‌شده بالایی دارند و دلایل آن را هم ذکر کردیم، نمی‌خرند.
شاید بعضی وقت‌ها بهترین راه حمایت از تولید داخلی نخریدن تولید داخل باشد. چون در این صورت متوجه می‌شوند که تولید کیفیت لازم را ندارد و کالای خارجی جای آنها را گرفته است. پس درنتیجه سعی می‌کنند کیفیت را بالاتر ببرند. ممکن است این فرایند چند سال حتی طول بکشد، ولی مطمئنا کیفیت تولیدات داخلی بالا می‌رود. البته تمام این سناریویی که مطرح شد در کنار حمایت‌های دولتی انجام‌پذیر است والا اگر کسی بخواهد به تنهایی برندهای با این عظمت را نجات دهد و وارد بازار کند، نمی‌تواند.
امروز که شاهد هستیم سال حمایت از کالای داخلی و تولید ملی است، ارج به دلیل به‌روز نشدن ماشین‌آلات و انتصاب‌های اشتباه نتوانست از پتانسیل خود برای تولید محصولات روز استفاده کند، به‌نحوی که در چند سال اخیر تصمیم به فروش این کارخانه گرفته شد، حتی در یک سال گذشته بخشی از این کارخانه در اختیار ایران‌خودرو قرار گرفت تا به عنوان پارکینگ خودرو از آن استفاده کند. درباره آزمایش هم باید اشاره کنیم که اگرچه مشکلات آزمایش حاصل بی‌تدبیری‌های گذشته بود، اما هنوز هم چرخ تولید در آن در حال گردش است.
هرچند این تولید در شرایط کنونی به دلیل عدم به‌روزرسانی ماشین‌آلات و تکنولوژی قدیمی که دارد، بسیار محدود است، اما دولت باید با همراهی مدیران کارخانه زمینه به‌روزرسانی آن را فراهم کند تا بار دیگر زمینه تولید زیاد در «آزمایش» فراهم شود.

 وقتی یک برند قدیمی از بین رفت، برای آن عزاداری می‌کنیم
محمد طحان‌پور، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی
برخی از شرکت‌های قدیمی لوازم خانگی این روزها حال و روز خوبی ندارند. این شرکت‌ها چندین سال است که حال خوبی ندارند و تعطیلی و ورشکستگی آنها امری دور از تصور نبوده است. در سال‌های گذشته ورود برندهای کره‌ای به بازار ایران موجب شد تا کشش بازار به سمت برندهای وارداتی برود و همین امر به ورشکستگی برندهای داخلی منجر شد. باید قبل از اینکه مشکلات تولیدکنندگان عمیق شود چاره‌ای برای آن اندیشیده شود نه اینکه وقتی یک برند قدیمی از بین رفت، برای آن عزاداری شود.
راه نجات صنعت لوازم خانگی در ایران مشارکت با شرکت‌های معتبر خارجی است. باید تکنولوژی‌های روز دنیا به ایران وارد شود تا از این مشارکت با برندهای خارجی بتوانیم در نهایت به تولید داخل کمک کنیم. برندهای معتبر همواره به کیفیت کالا توجه ویژه‌ای دارند و حتی این اعتقاد وجود دارد که باید مدیران تولید و فروش در کالاهای تولیدی مشترک را از شرکت خارجی انتخاب کنیم تا شاهد تولید محصولات باکیفیت باشیم. ادغام در سطح تولید به نفع تولیدکننده داخلی است. ما باید سعی کنیم از درجا زدن خودداری کنیم و همچون کشورهای دیگر درصدد همکاری با شرکت‌های دیگر باشیم. باید از این راه بتوانیم کالاهای صادرات‌محور تولید کنیم. همچنین لازم است در امر تولید و صادرات نگاه‌های خود را اصلاح و سعی کنیم از مشارکت برندهای معروف نهایت استفاده را ببریم.