بوم گردی ، جایگزین زمین فروشی در روستاهای غرب مازندران

یکی از مهم‌ترین خط‌ مشی‌های گردشگری که در دو دهه گذشته به‌ صورت جهانی مورد توجه قرار گرفته، رشد فزاینده گرایش به کسب‌ وکارهای کوچک گردشگری است. اقامتگاه‌های بومگردی نیز از جمله کسب و کارهای کوچکی هستند که از طریق توسعه بومگردی ایجاد شده و به اقتصاد بومی و محلی خانواده‌های روستایی کمک می‌کند.
اقامتگاههای بوم گردی به مکانی گفته می شود که گردشگران آسیبی به محیط زیست اطراف اعم از طبیعی و فرهنگی وارد نسازند ، کمترین تأثیر ممکن را هنگام ساخت و ساز بر روی محیط طبیعی پیرامون خود بگذارند ضمن اینکه هماهنگ با بافت فیزیکی و فرهنگی آن منطقه باشد.
روستاهای شهرستان تنکابن با در نظر گرفتن وی‍‍‍ژگی های طبیعی مانند پارک های جنگلی ، مناطق حفاظت شده بی نظیر، زیستگاه ها ، آبشارها و تالابهای دیدنی و به موازات آن احراز نمودهای فرهنگی ارزشمند از جمله مراکز عمده بوم گردی در کشور هستند که هر ساله هزاران گردشگر داخلی و خارجی را میزبانی می کنند .
در سال های نه چندان دور ، بسیاری از گردشگران و مسافرانی که به روستاهای غرب مازندران سفر می کردند به دلیل نبود واحد های اقامتی ناگزیر بودند به نقاط شهری برگردند و در مسافرخانه ها و هتل ها اقامت کنند و همین وضعیت سبب نارضایتی آنان شده بود.
روستاییان نیز به دلیل آنکه از درآمد پایدار برخوردار نبودند و هیچ درآمدی هم از سوی گردشگران عاید آنها نمی شد ، مجبور بودند تا زمین های آبا و اجدادی خود را به فروش برسانند و با پول آن بر زخم های زندگی خود مرحم نهند که این امر منجر به پدیده شومی به نام ویلاسازی شد .
اما با آغاز طرح های بوم گردی و شناساندن آن توسط کارشناسان گردشگری به روستاییان ، ابتدا تعدادی از جوانان با ذوق و سلیقه از این طرح استقبال کردند و با احیای خانه های قدیمی بستگان خود ، شروع به جذب گردشگر نمودند.
این اقدام آنها هرچند در ابتدا با استقبال خوبی از سوی سایر ساکنان روستاها همراه نبود اما با گذشت زمان نگاه ها به ورود مسافر و گردشگر به این مناطق تغییر کرد و درآمد زایی ایجاد شده از این طریق باعث ترغیب سایر روستائیان به ایجاد واحد های بوم گردی شد .
** استقبال در پی پس زنی اولیه
واحد های بوم گردی ‘ مادرجون ‘ در روستای چالکش ، ‘ خانه گلی ‘ در روستای سلیمان آباد ، ‘ کل چال ‘ در روستای گاوپشته ، ‘ بابا محب ‘ در روستای سلیم آباد ، ‘ پردارام ‘ در روستای گرماپشته و
‘ نسا ‘ در روستای یوج شهرستان تنکابن از جمله واحد های پیشگام در این عرصه بودند که با استقبال خوبی نیز از سوی گردشگران مواجه شده اند.
استقبال از ایجاد واحد های بوم گردی در شهرستان تنکابن آنقدر افزایش یافته که به گفته رییس میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری شهرستان های تنکابن و عباس آباد ، هم اکنون ۱۸ واحد بوم گردی در این شهرستان فعالیت می کنند که به بزودی تعداد آنها به ۲۰ واحد خواهد رسید.
نادر سحر خیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : در حال حاضر ۸۰ پرونده ایجاد واحد های بوم گردی در این شهرستان در دست بررسی است تا مجوز های لازم جهت فعالیت آنها صادر گردد.
وی سهم روستاهای هدف گردشگری در تنکابن را چهار روستا اعلام کرد و اظهار داشت : روستاهای یوج ، لات سیاه مشته ، مران و گاوپشته جزء روستاهای هدف گردشگری محسوب می شوند.
سحر خیز گفت : بر اساس برنامه ریزی های صورت گرفته قرار بود تا سال ۱۴۰۰ تعداد یکصد واحد بوم گردی در این شهرستان به بهره برداری برسد که با استقبال صورت گرفته این تعداد بیشتر هم خواهد شد.
وی با بیان اینکه هر واحد بوم گردی به طور متوسط زمینه اشتغالزایی برای ۱۰ الی ۱۵ نفر را در روستاها فراهم می کند ، یادآور شد : اجاره اقامتگاه ها همراه با سفارش غذاهای محلی و در کنار آن فروش محصولات ارگانیکی همچون پنیر ، کره ، ماست ، عسل و دوغ محلی می تواند اقتصاد روستاییان را رونق بخشد.
مدیر واحد بوم گردی مادرجون شهرستان تنکابن در باره انگیزه راه اندازی چنین اقامتگاهی به خبرنگار ایرنا گفت : پس از اینکه مدرک کارشناسی خود را در رشته مدیریت گردشگری از دانشگاه اخذ کردم در چندین هتل مشغول به فعالیت شدم اما همیشه در اندیشه آن بودم که شغل مستقلی در زمینه گردشگری برای خود ایجاد نمایم تا اینکه سرانجام پس از مشورت های فراوان با کارشناسان سازمان گردشگری ، تصمیم گرفتم تا خانه مادربزرگم را مرمت و بازسازی کرده و آن را به یک واحد بوم گردی تبدیل کنم.
مرجان دیلمی افزود : سبک معماری این نوع اقامتگاه های سنتی به دلیل داشتن ایوان ، سقف شیبدار پوشیده از لت و نمای کاهگلی برای مسافران و گردشگران اعم از داخلی و خارجی جذابیت خاصی دارد و از سوی دیگر سرو غذاهای سنتی و محلی اشتیاق مسافران را به حضور در این اقامتگاه ها بیشتر کرده است.
وی اظهار داشت : اینگونه خانه ها عموما در داخل باغ های مصفا و مشرف به جنگل قرار دارد و حداکثر یک یا دو طبقه با چند اتاق طراحی و ساخته شده است.
مدیر این مجموعه بومگردی گفت : در ابتدا گردشگران داخلی زیادی به این اقامتگاه می آمدند و اکنون گردشگران خارجی نیز به آنها اضافه شده و تلاش داریم تا نهایت رضایتمندی آنها را جلب نماییم.
وی یادآور شد : برای دریافت تسهیلات از طریق صندوق کارآفرین اقدام کردم که با مشکلاتی مواجه شد ، اما مسئولان قول مساعد داده اند که هر چه سریع تر این مشکل برطرف شود.
** بوم گردی به جای زمین فروشی
فرماندار ویژه شهرستان تنکابن با بیان اینکه بوم گردی در حوزه روستایی نیاز به توجه بیشتری دارد ، گفت : در بحث بوم گردی باید نوع نگاه و رویکرد مدیران همسو با دولت باشد و به دنبال تقویت داشته هایمان باشیم.
سید امیر حسینی جو با انتقاد از ساخت و سازهای صورت گرفته در مناطق دوهزار و سه هزار این شهرستان ، افزود : ممکن است اینگونه فعالیت ها در کوتاه مدت منفعتی برای مردم منطقه داشته باشد اما مسلما در دراز مدت اینگونه نخواهد بود و آنها متوجه اشتباه خود خواهند شد.
وی اظهار داشت : اگر روستاییان به جای فروش زمین یا ویلاسازی به احداث خانه های بوم گردی روی بیاورند ، مسلما یک درآمد پایدار نصیب آنها خواهد شد.
به گفته حسینی جو ، در ایام نوروز ۹۷ ظرفیت خانه های بوم گردی این شهرستان تکمیل شده بود و این نشان می دهد که آینده اقتصادی روشنی در انتظار فعالان این عرصه خواهد بود.
وی افزود : تعامل میان دهیاران ، بخشداری ها و مدیران دستگاه های اجرایی می تواند در رسیدن به اهداف مورد نظر در این زمینه موثر باشد.
*تنکابن و نکا پیشگام در حوزه اقامتگاه های بوم گردی
معاون گردشگری میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری مازندران هم در نشست با تعدادی از دهیاران شهرستان تنکابن ، گفت : مازندران دارای ظرفیت بالایی در گونه های مختلف گردشگری است که می توان بر روی آن سرمایه گذاری های گسترده ای نمود.
مهران حسنی با بیان اینکه حوزه گردشگری بر دو رکن اشتغال و توسعه استوار است ، افزود : اقامتگاه های بوم گردی مجموعه اقامتگاه هایی هستند که به دارایی افراد بستگی ندارد بلکه به علاقه آنها بستگی دارد و تاکنون نیز به هر نوع سلیقه ای جواب داده که بسیار حائز اهمیت است.
وی اظهار داشت : در حال حاضر تعداد اقامتگاه های بوم گردی در این استان به حدود ۷۲ باب رسیده و ضمن آنکه برای ایجاد بیش از ۴۰ واحد دیگر نیز پروانه موافقت صادر شده است.
حسنی شهرستان های تنکابن و نکا را پیشگام در ایجاد اقامتگاه های بوم گردی عنوان کرد و بیان داشت : بخشی از موفقیت در این عرصه مربوط به حضور دهیاران است که توانستند ارتباط با جامعه محلی را به درستی برقرار سازند.
به گفته معاون گردشگری مازندران ، بر اساس سیاست های تدوین شده و به منظور تسهیل و تسریع در صدور پروانه فعالیت اقامتگاه های بومگردی ، مقرر شد تا دهیاران وظیفه تشکیل پرونده ها را بر عهده بگیرند.
وی یادآور شد : امروزه اقتصاد گردشگری به کمک اقتصاد کشاورزی آمده و تلاش داریم تا با نگاه کمیت محور ، کیفیت واحد های اقامتی را افزایش دهیم.
** مهاجرت معکوس با گسترش اقامتگاه های بوم گردی
مدیرکل امور روستائی و شوراهای استانداری مازندران نیز در این نشست بر ضرورت تسریع در ایجاد واحد های بوم گردی در استان تاکید کرد و گفت : برای این منظور مقرر گردید تا در شش ماهه نخست سال هر بخش ده روستا و از هر روستا ده واحد بوم گردی ایجاد شود .
حسن اصغریان رستمی افزود : از مجموع شش هزار و ۶۳۶ طرح ثبت شده در سامانه کارا با موضوع توجه دولت به بخش توسعه و اشتغال روستایی ، سهم تنکابن از این تعداد ۲۰۸ طرح است .
وی اظهار داشت : بر اساس آمار سرشماری سال ۹۵ و مقایسه آن با سرشماری سال ۹۰ ، شاهد کاهش پنج درصدی ضریب جمعیتی روستایی شهرستان تنکابن بودیم که امیدواریم با ایجاد اقامتگاه های بوم گردی و اشتغال حاصل از آن مهاجرت معکوس صورت گیرد.
به گفته اصغریان رستمی ، با استفاده از ظرفیت های درون زا و نیروی انسانی و ایجاد بازارچه های محلی با ارائه محصولات روستایی در راستای حمایت از کالای ایرانی می توان شاهد تثبیت سکونتگاه های روستایی بود.
وی به جمعیت ۲۳ درصدی ساکن در روستاها رامسر اشاره کرد و یادآور شد : امروز برای تثبیت سکونتگاههای روستایی و درپی آن رونق بخشیدن به فضای کسب و کار در روستاها و حمایت از کالاهای ایرانی مهم ترین مسئله ای است که مورد تاکید استاندار مازندران است و دهیاران و شوراهای اسلامی باید در این حوزه تلاش مضاعفی داشته باشند.
اصغریان به دهیاران فرصت یک هفته داد تا نسبت به شناسایی ظرفیت روستاها به منظور اجرای طرح گردشگری بوم گردی اقدام نمایند.
گزارش از : علیرضا پورعلم
/۱۶۰۲/۷۵۱۳/۱۶۵۴