حراج اطلاعات مردم

شایلی قرائی
موضوع افشای اطلاعات مشترکان و کاربران در فضایی خارج از فضای اپراتورها موضوعی است که چند سالی است درباره آن صحبت شده و تصمیمات زیادی درباره آن گرفته می‌شود، اما با وجود تصویب قوانین محکم و سفت و سخت و جریمه‌های میلیاردی هنوز مساله فروخته شدن اطلاعات مشترکان و پیگیری مسئولان برای یافتن سودجویان پیامک‌ها و تماس‌های تبلیغاتی به حال خود باقی است. در این میان، بسیاری از کاربران اپراتورهای تلفن همراه را پشت این ماجرا می‌دانند. پیامک‌های تورهای مسافرتی، فروش کالا و ارائه خدمات و… نمونه‌هایی از در اختیار گذاشته شدن اطلاعات مردم است. حتی مواردی مشاهده شده از جمله اینکه شخصی هنگام ورود به شهر جدیدی اطلاعات شهرستان برای او پیامک می‌شود که این موضوع ممکن است نشانه‌ای از افشای اطلاعات برخی مشترکان باشد.محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز با اشاره به اطلاعات مشترکان که ممکن است از طریق اپراتورها در اختیار شرکت‌ها قرار گرفته باشد، تصریح کرده بود: اگر با مهندسی اجتماعی به نوعی سر مخاطب کلاه گذاشته باشند که طبیعتاً خود اپراتور این کار را نمی‌کند، باید این موضوع را بررسی کرد که دامنه آنچه بوده است و در فضای کلی نمی‌توان درباره آن صحبت کرد، اما تبعا این کار درست نیست و نظارت سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی باید آن را بررسی کند. در این راستا، مجید حقی، معاون سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از برنامه رگولاتوری برای بررسی اپراتورها در زمینه حفظ و صیانت اطلاعات مردم خبر داده و گفته است: باید سازوکار، ابزار، فرایند پشتیبانی و استانداردی که اپراتورها در زمینه حفظ و نگهداری اطلاعات کاربران دارند، مشخص شود، چراکه امانات مردم در نزد اپراتورهاست که باعث رشد، سودآوری و ارتقای آنان می‌شود و کسب‌وکار اپراتورها را شکل می‌دهد.وی با بیان اینکه رگولاتوری، اپراتورها و کسانی که از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات پروانه کسب کردند و قرار است در فضای کسب‌وکار کشور فعالیت‌های مرتبط خود را داشته باشند، امانتدار مردم هستند، گفت: اپراتورها باید درباره صیانت از اطلاعات مردم حساس باشند و به همین دلیل باید سازوکاری داشته باشند تا از این امانت صیانت کنند و اعتماد مردم را پاسخ دهند تا براساس درآمدی که از فضای کسب‌وکار دارند، حساسیت مردم را پاسخگو باشند. معاون نظارت و اعمال مقررات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با اشاره به تاکید وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بر حفظ و صیانت از اطلاعات کاربران افزود: اپراتورها باید در واقع حداکثر دقت و انرژی در صیانت از اطلاعات مردم را به خرج دهند. حقی از ارسال نامه‌ای به همه اپراتورهای ثابت و همراه کشور در زمینه حفظ حریم خصوصی کاربران خبر داده و اظهار کرد: اپراتورها قبلاً اعلام کرده بودند که توجه خاصی به حفظ اطلاعات مردم دارند و به وظایف خود در این زمینه آگاه هستند، اما سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی طی نامه‌ای از اپراتورها خواست تا سازوکار، فرایند، ابزار، تجهیزات و استانداردی که در زمینه حفظ و صیانت اطلاعات مردم دارند را اعلام کنند.
ابهام‌های امنیتی در اختیار گذاشتن اطلاعات مشترکان
بهروز قائم‌مقامی، کارشناس فضای سایبری
این روزها شاهد هستیم که پیامک‌های تبلیغاتی به تمام گوشی‌های موبایل ارسال می‌شود و این ساده‌ترین روش در انتشار اطلاعات مردم است. البته طی سال گذشته اقدامات زیادی در رابطه با جلوگیری از در اختیار گذاشتن اطلاعات مشترکان ازسوی اپراتورها انجام شده، اما باز هم این روند ادامه دارد. جریمه‌های میلیونی و میلیاردی هم نتوانسته جلودار این حرکت شود و هر روز شاهد شنیدن اخبار در رابطه با نارضایتی و شکایت مردم در این مورد هستیم. با توجه به اقدامات و قوانینی که منتشر شده، قرار شد اپراتورها دیگر اطلاعات مشترکان را در اختیار شرکت‌ها و دیگر سازمان‌ها قرار ندهند، اما گویی این قوانین آنقدر که باید سفت و سخت نبوده و حتی جنبه امنیتی این کار نیز که تهدیدی برای نشر این اطلاعات در سطح جهانی است، مؤثر واقع نشده است. جریمه‌های میلیاردی هم گویا در این رابطه نتوانسته مؤثر واقع شود و کماکان شاهد ادامه نقض حریم خصوصی و انتشار اطلاعات هستیم. برخی در این رابطه روبات‌های تلگرام را نیز دلیل این حرکت می‌دانند که باید اشاره شود آن اطلاعات شاید به خودی خود منتشر نشده باشد و در رابطه با انتشار اطلاعات مشترکان اپراتور مقصر است و دانسته دارد حرکتی غیرقانونی را انجام می‌دهد. در این رابطه ضرورت دارد قوانین جامع و کاملی تدوین و تصویب شود تا شاید در آینده‌ای نزدیک شاهد ادامه نیافتن این حرکت غیرقانونی باشیم.
اطلاعات مشترکان به صورت ساماندهی‌شده در اختیار کسی قرار نمی‌گیرد
حسین فلاح‌جوشقانی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی
اعتماد کاربران به اپراتوری که انتخاب کرده‌اند، سرمایه‌ای گرانبهاست که باید برای حفظ آن هر اقدامی که لازم است، انجام شود. در زمینه در اختیار گذاشته شدن اطلاعات مردم ازسوی اپراتورها این توضیح لازم است که واقعاً قضیه به این صورت که تعریف شده است، نیست. اپراتورها به صورت گسترده و ساماندهی‌شده و اینکه مستقیم بخواهند اطلاعات را در اختیار دیگران قرار دهند، این کار را انجام نمی‌دهند. این کار ممکن است به روش‌های مختلف دیگر صورت گرفته باشد، از جمله شماره‌هایی که کاربران در شبکه‌های اجتماعی می‌گذارند یا دیتابیس‌هایی که در فروشگاه‌ها از شماره کاربران ایجاد شده است. این اطمینان را می‌شود داد و در این مورد تاکید بسیار شده است که اگر در این بارهبه قطعیت و یقین رسیده باشیم با متخلفان برخورد شدید خواهد شد. حتی در رابطه با افشای اطلاعات و نشر آن ممکن است این موضوع بدون اطلاع اپراتورها نیز باشد که در صورت بروز چنین اتفاقاتی به طور قطع و یقین موضوع بررسی خواهد شد و مقصران اصلی شناخته شده و طبق قانون با آنها برخورد خواهد شد. همچنین درباره اینکه اظهاراتی شده مبنی بر اینکه برخی اطلاعات به مشترکان پیامک می‌شود ما این موضوع را پیگیری خواهیم کرد. در این زمینه شخص وزیر دستور داده و ما پیگیر این مساله هستیم. هنوز در این باره چیزی ثابت نشده است، اما شواهد نشان می‌دهد که برخی اطلاعات به مشترکان پیامک می‌شود که این شائبه را ایجاد کرده است.