شایلی قرائی
تمام کشورها برای اینکه بتوانند روی پای خودشان بایستند و رشد اقتصادی بالایی داشته باشند به سمت تولید داخلی رفتهاند و انصافاً هم موفق بودهاند و همان تولیدات را روانه کشور ما میکنند که باعث میشود در کنار بیتوجهی به تولید داخلی به یک مصرفکننده صرف تبدیل شویم. موفقیت هر کشوری در تولید باکیفیت داخلی و مهمتر از آن عرضه آن به بازارهای بینالمللی است؛ یعنی تولید باید صادراتمحور باشد. اگر نگاهی به وضعیت تولید داشته باشیم، میبینیم که در کشور واحدهای متعددی بدون برنامهریزی و در نظر گرفتن ظرفیت مورد نیاز شکلگرفتهاند و توان ایجاد تغییر در اقتصاد را ندارند. متأسفانه در کشور تصور درستی نسبت به اولویتبندی وجود ندارد. باید صنایع مورد نیاز کشور مشخص شده و سپس تمامی سیاستگذاریها براساس اولویتهای این صنایع تعیین شوند. بدونشک بیتوجهی به اولویتبندیها، توسعه صادرات را به دنبال نخواهد داشت. تعیین اولویت صنعتی به هماندیشی نیاز دارد؛ یعنی اقتصاددانان، نخبگان، استراتژیستها، متخصصان محیطزیست، برنامهریزان و متخصصان بخش خصوصی گرد هم آمده و نقشهراه را با همکاری طیفی از این افراد تهیه کنند. چنین کاری از عهده یک سازمان یا وزارتخانه به تنهایی برنمیآید. از طرف دیگر، صنایع اولویتدار بیشتر متکی به مزیتهای نسبی در بخشهایی نظیر نفت، گاز و پتروشیمی هستند. نکته مهم درباره تکیه بر مزیتهای نسبی این است که ایران چنانچه بخواهد براساس مزیت نسبی پیش برود هرگز نباید وارد عرصههای دیگری شود و باید به تولید محصولات با ارزشافزوده پایین ادامه دهد، درحالی که خلق مزیت باید جایگزین مزیت نسبی شود و کشور باید در برنامههای خود به خلق مزیت جدید توجه کند. بنابراین تفکر موجود درباره تکیه بر مزیت نسبی پیشرفتهای جدیدی در پی ندارد.
تولید ملی؛ کاشت، داشت، برداشت
محمدرضا منزوی، ناظر تولید
نمونه بارزی که میتوان آن را به تولید ملی شباهت داد و نتیجه موفق آن را تکرار کرد کاشت، داشت و برداشت در کشاورزی است که این ۳ مرحله را اگر در تولید ملی سرلوحه قرار دهیم موفقیت کالای ایرانی به جایگاه خود باز خواهد گشت. البته کار آسانی نیست و نمیشود مراحل کار را با همین ۳ عنوان به پایان رساند. در این ۳ کلمه کلی حرف و عمل نهفته و باید در ازای رسیدن به هدف تیمارهای اساسی و حمایتهای زیادی را انجام داد. در ایران متأسفانه از بذر گیاهان گرفته تا قطعات خودرو به کشور وارد میشود و در نهایت صنایع ما تولید ملی را فراموش کردهاند. این بدان معناست که مونتاژکاری در ایران تولید ملی نام گرفته و چه تعریف و تمجیدهایی نیز از این پیچ و مهرهکردنها نمیشود. اگر بخواهیم به معنای واقعی تولید داخلی داشته باشیم باید در زمینه مواد اولیه خودکفا شویم، چراکه مبنای تولید مواد اولیه است و اگر این مورد فراهم باشد میتوانیم راه را برای تولیدکننده با ارائه خدمات و تسهیلات هموارتر کنیم. اگر به دنبال تحقق کاشت، داشت و برداشت هستیم باید به این واقعیت توجه داشته باشیم که تولید ملی یک پازل با قطعات مختلف است که اگر حتی یک عدد از این تکههای پازل را نداشته باشیم نمیتوانیم به تحقق این موضوع فکر کنیم. متأسفانه شرایط کنونی تولید داخلی در ایران مانند پازل ازهمپاشیدهای است که هر کدام از قطعات آن به گوشهای پرتاب شده و کسی تمایلی برای کنار هم گذاشتن آنها ندارد.
تولید ملی؛ عزمی فراتر از شعار
موسی فرزانیان، رئیس اتحادیه نوشتافزار و لوازم مهندسی
تولید ملی اگر میخواهد معنای واقعی خود را در کشور پیدا کند و به جایگاهی که واقعاً در این شعارها گفته میشد، برسد باید حمایت دولت و تداوم آن را در کنار خود داشته باشد. در این رابطه عزمی فراتر از شعارها باید وجود داشته باشد. غیر از این، این امکان وجود ندارد و باید همچنان در تمام زمینهها درجا بزنیم و چشم به تولید دیگر کشورها بدوزیم و واردات همچنان بر سر بازار بکوبد. بنابراین تقاضای ما از دولت تداوم حمایت از تولیدکننده و کالای داخلی است، چراکه این حرکت حلقه اصلی توسعه تولید خواهد بود.در حال حاضر شرایط به گونهای رقم خورده که همان معدود تولیدکنندگان نیز به واردات روی آوردهاند و متأسفانه تمام اصناف درگیر این موضوع هستند. بخش قابل توجهی از واردکنندههای صنف نوشتافزار، تولیدکننده هم هستند و با توجه به مهیا شدن بستر حمایت از تولید داخل در دو سال اخیر تعدادی از این افراد بیشتر به سمت تولید تمایل پیدا کردهاند. در دهه ۷۰ به علت مشکلات ارزی موجود در کشور، واردکنندههای فعال به سراغ تولید رفتند و دولت هم از این افراد حمایت کرد، اما پس از بهبود شرایط ارز افراد دوباره به واردات پرداختند. تقاضای ما از دولت، تداوم حمایت از تولیدکنندگان و تولید داخلی است. تولیدکنندگان باید محصول باکیفیت و با قیمت مناسب عرضه کنند. همچنین حمایت دولت هم باید از محصولات باکیفیت داخلی باشد. به این دلیل که کالای بیکیفیت تنها موجب تضعیف دیگر تولیدات باکیفیت و سوءاستفاده از مردم خواهد بود.
موفقیت کالای داخلی در گرو عرضه در بازارهای بینالمللی است
علیمحمد شاعری، سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس
همان قدر که روی تحقق تولید داخلی تاکید میشود باید بر کیفیت کالای تولیدی نیز تاکید داشت، چراکه موفقیت کالای داخلی در گرو عرضه آن در بازارهای بینالمللی است. تمام کشورهای موفق و دارنده رشد اقتصادی بالا این شعار را سرلوحه تولیدات داخلی خود قرار دادهاند و موفقیت آنها به دلیل تولیدات صادراتمحورشان است. کالایی باید در کشور تولید شود که علاوه بر پاسخگویی به نیاز و البته سلیقه مردم قابل عرضه در دنیا باشد. در شرایط فعلی کالای ایرانی تنها برای تأمین نیاز داخلی تولید میشود و کیفیت رقابتپذیری ندارد. این حلقه مفقوده یا یک تکه از پازل ازهمپاشیده تولید داخلی است. از طرف دیگر باید در بازار داخلی کالای ایرانی توزیع شود. باید مبنای مصرف کالای ساخت ایران باشد. بنابراین تولیدکننده باید به دنبال تأمین سلیقه ایرانی باشد تا موفقیت برایش رقم بخورد. همچنین باید به بورس کالا اشاره کرد. در بورس کالا تجار و بازرگانان در کنار دولت باید کالاهای ایرانی را به نمایش بگذارند. با این حرکت فرهنگسازی نیز شکل میگیرد، چراکه حضور پررنگ در بورس کالا میتواند اعتماد تولیدکننده، مصرفکننده و مردم را در راستای کیفیت و قیمت مناسب مواد اولیه و محصولاتی که به دست مردم میرسد، تأمین کند.