سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، فیلتر پرمخاطب‌ترین شبکه پیام‌رسان در کشور شاید یکی از مهم‌ترین اخبار در تعطیلات نوروزی بود. موضوع فیلترینگ تلگرام موضوع جدیدی نیست، اما تفاوتی که در مطرح شدن مجدد آن وجود دارد، موضوع قطع دائمی دسترسی آزاد به آن است.
رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس با اشاره به موضوع از مدار خارج شدن «تلگرام» اظهار داشت: این تصمیمی است که در بالاترین سطح اتخاذ شده و تلگرام جای خود را به یک سامانه مشابه ملی خواهد داد. علاءالدین بروجردی تصریح کرد: فکر می‌کنم حداکثر تا پایان ماه جاری (فروردین ماه) این اتفاق خواهد افتاد. این موضوع به لحاظ امنیت ملی ما مهم است، با توجه به نقش مخربی که تلگرام در بحران‌های سال گذشته در کشور داشت و هم اینکه ما امروز در فضای مجازی به این توانمندی رسیده‌ایم که یک سامانه ملی را تعریف کنیم؛ مانند سروش و ظرفیت‌های دیگر. رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی بیان کرد: ممکن است تعداد مشترکان سروش ۳ میلیون باشد و تعداد مشترکان تلگرام ۴۰ میلیون، اما این تعداد سرریز می‌شوند؛ وقتی تلگرام از مدار خارج شد مردم به یک سامانه ملی روی می‌آورند. وی تصریح کرد: در رابطه با نگرانی‌هایی که رسانه‌های بیگانه بیشتر به آن دامن می‌زنند که سامانه‌های داخلی ایمن نیست یا مسائلی از این گونه، به لحاظ بستر‌سازی فنی و سالم بودن محیط آن، کار گسترده‌ای دارد صورت می‌گیرد. بروجردی خاطرنشان کرد: این تصمیم اتخاذ شده که تلگرام جای خود را به یک سامانه ملی بدهد و فکر می‌کنم حداکثر تا پایان ماه جاری (فروردین ماه) این اتفاق خواهد افتاد.
از سوی دیگر سید ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورایعالی فضای مجازی طی یادداشتی نوشت: تلگرام از نظر مهندسی و سطح تکنیکی، شماره یک است. اینکه شبکه‌ای بتواند همه شهروندان را در یک کشور به هم مرتبط کند بدون آنکه سر سوزنی در داخل کشور سخت‌افزار و نرم‌افزار و پلتفرم در اختیار داشته باشد، کار کمی نیست. آن هم با حجم ۱۰۰ گیگابیت بر ثانیه، در حد اعجاز است، اما در مقابل، یک سرویس عقب‌افتاده ارائه می‌کند. کانال به دلیل یک‌طرفه بودن و فقدان هویت، عقب‌افتاده‌ترین سرویسی است که حتی لایک و دیس‌لایک هم ندارد. اینها در حقیقت چند هدف را تعقیب کرده‌اند. یکی آنکه ما در رسانه بین‌المللی حضور نداریم. ما معادل جمعیت‌مان، فارسی‌زبان در دنیا داریم. در کشور ما ۲ میلیون عرب زندگی می‌کنند که می‌توانند با عرب‌های دنیا حرف بزنند، ۲۰ میلیون ترک داریم که می‌توانند با ترک‌های دنیا حرف بزنند، ترکمن و کرد داریم که می‌توانند با ترکمن‌ها و کردهای دنیا حرف بزنند. اینها خیلی هوشیارانه ما را به گوشه‌ای برده‌اند. البته تندروهای داخلی هم با حمایت از بستن توئیتر، فیسبوک و… به آنها کمک کرده‌اند. کانال‌های تلگرام نوعی ترویج لمپنیسم در کشور است. نوعی خبررسانی یک‌طرفه است. غوغاسالاری و ایجاد فتنه است. روی این شبکه، فیلترشکن می‌گذارند. سوال این است که اگر می‌خواهند شبکه پیام‌رسان در کشورها ایجاد کنند پس چرا فیلترشکن روی آن قرار می‌دهند؟ مگر می‌خواهند درگیر شوند؟ چرا در این شبکه پول مجازی می‌گذارند؟ چرا این کار را در فیسبوک انجام نمی‌دهند؟ اینها سوالات بزرگی است که رسانه‌ها باید طرح کنند. شما باید سوال کنید که تلگرام برای چه پول دیجیتال عرضه می‌کند در حالی که می‌داند فقط در ایران می‌تواند مشتری جدی داشته باشد؟ چرا این پول توسط تلگرام تولید شده و مردم در تولید این پول نقشی ندارند؟ در ایران که دچار تحریم است و مردم به دنبال پول‌های جایگزین هستند و بعضی افراد ثروت خود را دائم به طلا، دلار، بیت‌کوین و… تغییر می‌دهند. به همین دلیل هم هست که با صراحت می‌گویم ادامه فعالیت تلگرام با وضعیت فعلی به صلاح نیست. البته مشکل ما این است که برای آن آلترناتیو نداریم و باید آلترناتیو ایجاد کنیم.
شکست فعالیت شبکه‌های ایرانی در فضای غیررقابتی
علیرضا رحیمی، نماینده مجلس
به دنبال فیلترینگ تلگرام انحصار در فضای مجازی حاکم خواهد شد، چراکه دیگر رقیبی برای رقابت در این فضا وجود نخواهد داشت. فیلترینگ تلگرام به نوعی ایجاد انحصار در فضای رسانه‌ای است و قاعدتاً فعالیت شبکه‌های مجازی ایرانی در فضای غیررقابتی محکوم به شکست است. هنگامی که رقیبی قدرتمند در صحنه حضور داشته باشد می‌توان به ارتقای محصول داخلی امید داشت. البته این ارتقا زمانی قابل تحقق خواهد بود که زمینه‌های رقابت مانند زیرساخت‌های مورد نظر و فضای مناسب میزبانی این خیل از کاربران شبکه‌های اجتماعی فراهم باشد. از طرف دیگر نباید با آشفته کردن فضای جامعه سعی در جمع کردن مخاطب برای پیام‌رسان‌های بومی کرد. خبر فیلتر شدن تلگرام تا پایان ماه جاری از سوی مرجع مسئولی بیان نشده و بیش از اینکه بار خبری داشته باشد تأثیر آشفته‌سازی روانی و ایجاد نگرانی در بین مردم داشته است. اعتماد مهم‌ترین رکن تصمیم‌گیری برای شهروندان جهت استفاده از شبکه‌های ایرانی است. بنابراین به جای ایجاد انحصار برای شبکه‌های داخلی باید تقویت اعتماد مردم و شهروندان اولویت اول در مراجع تصمیم‌گیر باشد.
پرونده‌ای نخ‌نما بار دیگر روی میز گذاشته شده است
ابراهیم علی‌پور، کارشناس رسانه
موضوع نخ‌نمای فیلتر کردن تلگرام که به عنوان پرمخاطب‌ترین شبکه پیام‌رسان در کشور معرفی شده است بار دیگر بر سر زبان‌ها افتاده و این بار با اظهارنظر مستقیم مسئولان درباره این موضوع روبه‌رو هستیم. این موضوع مصداق این است که شخصی بخواهد برای چندمین بار در یک امتحان شرکت کند بدون آنکه مطالعه‌ای درباره موضوع امتحان داشته باشد و با اینکه می‌داند با شرکت در این امتحان بازهم نمره قبولی را دریافت نخواهد کرد با اصرار در جلسه حاضر شود. این مثال بسیار بارزی از فیلترینگ تلگرام است. مسئولان و دست‌اندرکاران با اینکه می‌دانند و تجربه فیلتر کردن این پیام‌رسان را داشته‌اند بازهم در اندیشه بستن راه‌های ارتباطی در فضای مجازی هستند. شکست پروژه فیلترینگ تلگرام در زمان بروز ناآرامی‌ها در کشور نشان داد این استراتژی دیگر جوابگو نیست و نباید در برابر فضای مجازی ایستاد، چراکه در آن زمان مشاهده کردیم مردم با دانلود کردن انواع فیلترشکن‌ها دسترسی خود به این پیام‌رسان را فراهم کردند و مانند گذشته به تبادل اطلاعات و پیام‌ها ادامه دادند. بنابراین باید بر این باور تاکید کرد که پاک کردن صورت‌مساله هیچ فایده‌ای برای این موضوع نخواهد داشت. از طرف دیگر در این رابطه موضوعی مطرح شده که در راستای حمایت از پیام‌رسان‌های بومی این پرونده نخ‌نما بار دیگر روی میز گذاشته شده است. این پرونده نیز شکست‌خورده تلقی می‌شود، چراکه در این رابطه عوامل مختلفی باعث عدم استقبال از پیام‌رسان‌های داخلی شده است. برای چندمین بار پیاپی است که با تبلیغات فراوان سعی در جلب اعتماد کاربران برای استفاده از پیام‌رسان‌های بومی شده و هر بار نتیجه عکس گرفته شده است، اما به نظر می‌رسد این فرایند آزمون و خطا بسیار خوشایند است و تلاش‌های بیهوده‌ای که انجام می‌شود به مذاق دست‌اندرکاران خوشایند است زیرا اگر چنین نبود به طور قطع راه‌حلی قطعی برای این موضوع پیدا می‌شد. مردم به پیام‌رسان‌های بومی اعتماد ندارند. زیرساخت‌های میزبانی از نزدیک به ۴۰ میلیون کاربر تلگرام به طور قطع فراهم نیست و کارایی لازم در پیام‌رسان‌های داخلی مشاهده نمی‌شود. همه ما ایرانی هستیم و منکر حمایت از کارآفرین‌ها و فعالان این عرصه نیستیم، اما شرایط جانبی تا زمانی که فراهم نباشد هیچ استقبالی از پیام‌رسان‌های داخلی نخواهد شد.
