دستگاه تزریق فوم به چاه‌های نفت و گاز بومی‌سازی شد

به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از  شانا، این دستگاه از سوی اصغر عجمی، کارشناس مکانیک معاونت حفاری مدیریت امور فنی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، طراحی و از سوی یکی از سازندگان داخلی برای نخستین بار در کشور ساخته شده است.
عجمی با اشاره به این که دستگاه تزریق فوم به چاه‌های نفت و گاز در تعمیر و زنده‌سازی چاه‌هایی کاربرد دارد که تشکیل ستون آب در عمق آنها مانع تولید نفت یا گاز می‌شود، افزود: با استفاده از این دستگاه، ترکیب فوم و نیتروژن به عمق چاه تزریق می‌شود و این ترکیب، ستون آب را به سطح هدایت می‌کند و در اصطلاح فنی، چاه زنده می‌شود و به چرخه تولید بازمی‌گردد.
وی با بیان این که این دستگاه را با تکیه بر دانش و تجربیات ۳۰ ساله خود در بخش حفاری صنعت نفت طراحی کرده است، اظهار کرد: تحقیق و بررسی برای طراحی این دستگاه حدود دو سال به طول انجامید که در نهایت امسال از سوی یک سازنده بخش خصوصی ساخته شد.
عجمی درباره انگیزه‌اش از طراحی این دستگاه گفت: این دستگاه به دلیل نبود نمونه مشابه در کشور برای تزریق فوم به چاه‌های نفت و گاز طراحی شد؛ استفاده از فوم یکی از روش‌های کم‌هزینه و با راندمان بالا برای احیای چاه‌هایی است که ستون آب در آنها تشکیل و مانع تولید می‌شود.
وی ادامه داد: هم اکنون بسیاری از کشورها از چنین دستگاهی برای احیای چاه‌های خود استفاده می‌کنند که با طراحی و ساخت این دستگاه، صنعت نفت کشور نیز صاحب فناوری تولید و به کارگیری چنین دستگاهی شد.
عجمی افزود: تا قبل از ساخت این دستگاه در کشور، برای تعمیر و زنده‌سازی چاه‌هایی که با تشکیل ستون آب دچار افت تولید می شدند، از تزریق مخلوط آب و نیتروژن استفاده می‌شد که کارایی نداشت.
ثبت اختراع و احیای ۲ حلقه چاه نفتی
وی تصریح کرد: این دستگاه با عنوان «میکرو پمپ تزریق مواد افزایه کف‌ساز برای احیا و پاک‌سازی چاه نفت»  آبان ماه امسال در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور گواهینامه ثبت اختراع دریافت کرد.
عجمی یادآور شد: دستگاه تزریق فوم به چاه‌های نفت و گاز برای عملیات احیای ۲ حلقه چاه نفتی در میدان‌های بی‌بی حکیمه و منصوری آزمایش میدانی شد و مورد تایید اداره مهندسی بهره‌برداری شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب قرار گرفت. شرکت سازنده نیز اعلام کرده است که می‌تواند نیاز شرکت‌های ملی مناطق نفتخیز جنوب، نفت مناطق مرکزی و اروندان را در این زمینه مرتفع سازد.
کم‌هزینه‌ترین روش برای فرازآوری چاه‌های نفت و گاز
وی تصریح کرد: بر اساس برآوردهای کارشناسان مهندسی نفت، استفاده از افزایه کف‌ساز (فوم) برای فرازآوری چاه در مقایسه با سایر روش‌ها کمترین هزینه را دارد.
عجمی افزود: با توجه به این که تجمع و افزایش سیالات سنگین به خصوص آب در ستون چاه‌های نفت و گاز به مرور موجب کاهش تدریجی فشار جریانی و توقف تولید و بسته شدن چاه می‌شود، بنابراین برای رفع آن از روش‌های مختلف مکانیکی و شیمیایی مانند فرازآوری با گاز، تغییر قطر رشته تولیدی، پمپ‌های درون چاهی و افزایه کف‌ساز (فوم) استفاده می‌شود.
وی گفت: در زمان حاضر در مناطق نفتخیز جنوب به جز ۲ میدان که در آنها سامانه فرازآوری با گاز (Gas Lift) وجود دارد، در بقیه میدان‌ها از تزریق گاز نیتروژن برای فرازآوری و زنده‌سازی چاه استفاده می‌شود که به دلیل محدودیت‌های عملیاتی استفاده از نیتروژن، استفاده از فوم در اولویت قرار دارد.
عجمی تاکید کرد: یکی از پیش‌شرط‌های استفاده از فوم برای فرازآوری، تامین تجهیزات مناسب برای عملیات تزریق فوم از جمله میکروپمپ است که با امکان ساخت این دستگاه در داخل می‌توان تعداد زیادی از چاه‌های موجود را که در اثر تشکیل ستون آب دچار افت تولید شده‌اند زنده کرد.
وی خاطرنشان کرد: استفاده از فوم در کاربردهای دیگر از جمله عملیات اسیدکاری چاه‌ها، برای بهینه‌سازی عملیات اسیدکاری و تمیزسازی بهتر چاه در انتهای عملیات نیز توصیه می‌شود، در این صورت با حذف گازوئیل، ضمن افزایش راندمان عملیات، کمترین آسیب به مخزن وارد می‌شود، جایگزینی گازوییل با فوم در عملیات اسیدکاری همچنین موجب صرفه‌جویی در هزینه‌ها و حفظ محیط زیست می‌شود.