اشتغالزایی ؛ نیازمند برنامه

سرمقاله

 از طرفی اشتغالزایی معلول شرایط اقتصادی است. وقتی رشد اقتصادی متناسب با نیاز کشور نباشد و چرخ‌های تولید متناسبدولت برای تامین منابع مالی اشتغالزایی یک طرح در لایحه بودجه ارائه داده بود، اما مساله اینجاست که بحث افزایش قیمت حامل‌های انرژی برای اشتغالزایی در این طرح به صورت کلی ذکر شده بود نه در قالب یک برنامه مشخص که مصارف و چگونگی استفاده از این منابع را روشن کند. از طرفی اشتغالزایی معلول شرایط اقتصادی است. وقتی رشد اقتصادی متناسب با نیاز کشور نباشد و چرخ‌های تولید متناسب با شرایط اقتصادی نچرخد یا به طور کلی زمینه‌های اقتصادی ایجاد شغل مثل امنیت اقتصادی و سایر فاکتورها فراهم نباشد، نمی‌توان به ایجاد شغل امیدوار بود یا اینکه تولید رونقی داشته باشد. زمانی که قاچاق به راحتی کالای ارزان‌قیمت را در اختیار بازار داخلی قرار می‌دهد، تولید‌کننده همان کالا در داخل چگونه می‌تواند فروش خوبی داشته باشد؟ معمولا در این صورت بیش از آنکه بستر اشتغالزایی فراهم شود زمینه برای اشتغال‌های غیرمولد و سربار ایجاد می‌شود و ایجاد شغل صرفا یک کار نمایشی است یا اینکه بزرگ شدن حجم دولت را در پی دارد، اما اشتغال مولد و پایدار اشتغالی است که زمینه رشد را ایجاد کرده و پیش‌فرض حل مسائل کلان اقتصادی است. بنابراین برای ایجاد شغل قبل از منابع باید برنامه مشخصی ارائه کرد که یک قسمت از برنامه منابع مالی است. دولت در این سال‌ها بارها طرح‌هایی را برای اشتغالزایی ارائه کرده، ولی آنها شکست خورده‌اند، چراکه برآیند این طرح‌ها اشتغال متناسب با رشد جمعیت و متقاضیان کار نبوده است. بنابراین برنامه اقتصادی برای ایجاد شغل برنامه‌ای است که آموزش دانشگاهی، امنیت اقتصادی، مبارزه با فساد، مبارزه با اقتصادهای زیرزمینی و اقتصاد‌هایی که شناسنامه‌دار نیست را در بر می‌گیرد. در صورتی که این برنامه نتیجه‌بخش باشد می‌توان با جمع منابع آن به سمت ایجاد شغل رفت. اما در برنامه یکساله بودجه که خود البته زمان‌بر است و باید منتظر ماند که چه زمانی به صورت بخشنامه در می‌آید و ابلاغ می‌شود، نمی‌توان برای چندین سال بعد برنامه‌ریزی کرد. قطعا این برنامه‌های یکساله به اشتغال پایدار و مولد منتهی نمی‌شود. دولت می‌تواند این برنامه را در لایحه مستقل نه صرفا در قالب بودجه ارائه کند و براساس آن نیز مجلس را توجیه کند که با افزایش قیمت حامل‌ها منابع تامین شغل را تامین کند، اما اینکه در بودجه با یک نگاه کلی بخواهیم اشتغال آن هم بدون برنامه جامع ایجاد کنیم، ممکن نیست.