سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
دومین حراج جمعه (بلکفرایدی) ایرانی امسال نیز همزمان با دیگر کشورهای جهان، در فروشگاه‌های اینترنتی برگزار شد. بلکفرایدی یا همان «حراجمعه» آخر سال امسال ۲۵ نوامبر در بسیاری از کشورهای جهان از جمله انگلستان، سوئد، نیجریه، امارات متحده عربی، آلمان، استرالیا و… برگزار می‌شود.به گزارش کسب و کار نیوز این رویداد هم برای مصرف‌کنندگان و هم برای تامینکنندگان کالا فرصت خوبی است تا بتوانند در فضای آنلاین با هم ملاقات کنند و معامله خوبی انجام دهند.
به عنوان مثال رویدادهای اینترنتی امسال در چین هم یک رکورد فوق‌العاده در بازار فروش ایجاد کرد. علی‌بابا در روز مجردها ۱۱/۱۱ در چین توانست رکورد فروش را بشکند. این فروشگاه در ۱۳ ساعت رکورد ۱۸ میلیارد دلاری خود را ثبت کرد. علی‌بابا به عنوان بزرگ‌ترین فروشگاه اینترنتی چین تنها طی ۲ دقیقه یک میلیارد دلار فروش داشته است. شاید استقبال از این رویدادهاست که باعث شده چین بیشترین سهم بازار آنلاین را در بین کشورهای جهان داشته باشد. امسال نیز فروشگاه‌های اینترنتی ایران با همکاری بسیاری از برندها و تامینکنندگان بزرگ کالا در ایران سعی کردند فرصتی استثنایی برای خرید کاربران اینترنتی فراهم کنند. بلکفرایدی در بسیاری از کشورهای جهان برگزار می‌شود و در بسیاری از کشورهای اسلامی هم با نام جمعه سفید شناخته شده است. در ایران این فروش استثنایی «حراجمعه» نام گرفته است. این در حالیست که این فروشگاه‌های اینترنتی که قرار بود از ۰۰: ۰۰ بامداد فروش ویژه حراجمعه را شروع کنند در یک ساعت اخیری که از آغاز این رویداد گذشت، به دلیل عدم کشش کافی از سوی سرور با مشکل مواجه شدند. یکی از این فروشگاه‌های اینترنتی تقریبا به طور کامل از دسترس خارج شد و دیگری نیز اگرچه به طور کامل داون نشد، اما به سختی برای کاربران اجرا می‌شد. نکته جالب و عجیب در این میان، اتمام موجودی آیفون ۸ در یکی از این فروشگاه‌های اینترنتی بود، در حالی که سایت از شروع این رویداد به درستی در دسترس نبوده است.
«رامتین منزهیان»، رئیس هیات‌مدیره یکی از این فروشگاه‌های اینترنتی درباره تاخیر در نمایش صفحات در ساعت‌‌های اولیه می‌گوید: «باورش برای‌مان مشکل بود، اما در یک ساعت نخست حراجمعه، بیش از یک میلیون نفر مراجعه کردند که این سایت را دچار تاخیر در عملکرد کرده بود.» وی همچنین در گزارش آماری خود اشاره می‌کند که بیش از ۱۰۰ هزار نفر برای نخستین‌بار و پیش از حراجمعه ثبت‌نام کرده بودند. منزهیان درباره چنین رشدی می‌گوید: «بخش مهمی از اهداف تشویق کاربرانی است که به اینترنت دسترسی دارند، ولی هنوز خرید اینترنتی را تجربه نکرده‌اند. این کاربران می‌توانند به بزرگ شدن سهم بازار تجارت الکترونیک کمک بسیاری کنند. ما معتقدیم ثبت‌نام این حجم از کاربران جدید نقطه عطفی در بازار آنلاین بود. یکی دیگر از اهداف در کمپین حراجمعه معرفی خرید اینترنتی به عنوان یک فرصت تازه برای ایرانیان است تا بتوانند راحت‌تر خرید کنند و در سرتاسر ایران به کالاهای مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند. در این کمپین در بیش از ۴۳۵ شهر سفارش کالا وجود داشته و این نشان می‌دهد مردم در سراسر ایران به خرید در فضای آنلاین علاقه‌مند هستند.»
سیاه‌بازی فروشگاه‌های اینترنتی در راه‌اندازی «حراجمعه‌ها»
مصطفی نیک‌پندار، کارشناس بازاریابی آنلاین
۳ سال پیش یکی از همین فروشگاه‌های اینترنتی برای نخستین‌بار حراج بلکفرایدی در ایران را کلید زد و آن روز کمتر کسی فکرش را می‌کرد که امروز این اتفاق تبدیل به یک تب فراگیر در بین تمام فروشگاه‌های آنلاین شود. هرچند در حال حاضر اکثر مردم با مراجعه به اینترنت کارهای روزمره خود را انجام می‌دهند، اما اعتماد به فروشگاه‌های اینترنتی برای خرید لباس و کیف و کفش کمتر بود و اگر امروز این حجم از استقبال را مشاهده می‌کنید به این دلیل است که تخفیف‌های بالای ۵۰ درصد در حراجمعه‌های ایرانی اعمال می‌شود و کاربران را تشویق به خرید از این فروشگاه‌ها کرده است.
البته به اندازه‌ای که از مدت‌های طولانی قبل از آغاز حراج‌ها تبلیغات انجام شد، موفقیت را در ایجاد نیاز در خریداران شاهد نبودیم. این سایت‌ها در دقایق اولیه آغاز حراجمعه از دسترس خارج شدند یا با سرعت لاک‌پشتی بالا آمدند و در این حالت قدرت انتخاب و پاسخگویی به مشتریان خود را نداشتند. از سوی دیگر شنیده شد که موجودی آیفون ۸ که در حراجمعه تخفیف بسیار خوبی روی آن اعمال شده بود و کاربرانی که موفق به دسترسی به سایت شدند در نخستین دقایق آغاز حراج با گزینه اتمام موجودی مواجه شده‌اند و حتی بدتر از آن کاربرانی که موفق به سفارش آیفون ۸ شده‌اند ۱۲ ساعت بعد از سفارش خود با خارج شدن خودکار کالای آیفون ۸ از سبد خرید خود مواجه شده‌اند و دیگر موفق به خرید آن نشده‌اند. درباره PSP 4 نیز که دقیقا با تخفیف بیش از ۵۰ درصدی در یکی از این فروشگاه‌های اینترنتی وجود داشت هیچ‌گونه موفقیتی برای سفارش آن نداشته و به‌طور کلی می‌توان آن را سیاه‌بازی فروشگاه‌های اینترنتی و تبلیغات کذب نام گذاشت.
اینترنت ایران توانایی پاسخگویی به این حجم از کاربران را ندارد
احمد میری، کارشناس فناوری اطلاعات
بلک‌فرایدی‌ها یا حراجمعه‌ها فرصت خوبی برای کاربران اینترنتی و مصرف‌کنندگانی است که به دنبال تخفیف‌های خوب هستند، اما باید دید توان زیرساختی و امکانات اینترنتی ما این اجازه را می‌دهد و آیا توانایی پاسخگویی به این حجم از کاربر وجود دارد. در گزارش‌های آماری که منتشر شد بیش از یک میلیون نفر در نخستین ساعت از یکی از این فروشگاه‌ها بازدید داشته‌اند و این سایت به اصطلاح down شده و از دسترس کاربران خارج شده است. زیرساخت‌های اینترنت کشور در سال‌های اخیر رشد خوبی را داشته، اما متاسفانه به درجه‌ای از توسعه نرسیده‌ایم که بتوان این حجم از خرید را تجربه کرد. به عنوان مثال در فروش اینترنتی خودروها نیز که فقط یک قلم کالا فروش می‌رفت همین مشکل وجود داشت، چه برسد به این فروشگاه‌ها که هزاران قلم کالا در آن به فروش می‌رسد. متاسفانه وقتی پای کندی سرعت اینترنت و اختلال‌های گاه و بیگاه در این شبکه به میان می‌آید مسئولان این مشکلات را به کمبود پهنای باند در کشور ارتباط می‌دهند. در دنیای امروز اینکه کاربران بتوانند به اینترنت دسترسی پیدا کنند دیگر یک شاخص نیست، چراکه دسترسی به سرویس اینترنت یک حق طبیعی است و مانند این است که بگوییم هر فردی می‌تواند تلفن داشته باشد.
