سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
موتورسیکلت به لحاظ اینکه برای رفت‌وآمد و حمل‌ونقل بار وسیله‌ای سبک قلمداد می‌شود، سالیان بسیاری است که طرفداران خود را مجاب به استفاده از آن کرده است. در کلان‌شهری مانند تهران تعداد موتورسیکلت‌هایی که در سطح شهر تردد می‌کنند، بسیار زیاد بوده و صرفه اقتصادی استفاده از آن برای همگان محرز و مشخص است. در این میان، اما هنگامی که صحبت از تولید این وسیله پرمصرف در داخل کشور می‌شود، متاسفانه حرفی برای گفتن باقی نمی‌ماند.
رئیس انجمن صنایع موتورسیکلت‌سازان در رابطه با واردات بی‌رویه موتورسیکلت گفت: زمانی ٢٢٠ کارخانه تولید موتورسیکلت وجود داشت، اما امروز فقط ٣٠ کارخانه با کمتر از ۴٠ درصد ظرفیت خود فعالیت می‌کنند. ابوالفضل حجازی افزود: واردات موتورسیکلت یکی از مشکلات اصلی این صنعت بوده و سالانه بین ۶٠ تا ١٠٠ هزار دستگاه موتورسیکلت فقط از هندوستان وارد می‌شود. حجازی با اشاره به واردات بی‌رویه موتورسیکلت بیان کرد: ٢٠ درصد بازار در اختیار هندی‌هاست و همین امر موجب تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی داخلی شده است. وی ادامه داد: در چین سالانه ٢٠ میلیون موتورسیکلت تولید شده که ٧٠ درصد آن صادر می‌شود، درحالی که زیرساخت‌ها در آن کشور به مراتب ضعیف‌تر از ایران است، اما به‌دلیل حمایت واقعی از تولید در این کشور توان رقابت در بازارهای جهانی را پیدا کرده‌اند. حجازی در پاسخ به این سوال که چشم‌انداز این صنعت را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: چشم‌اندازی برای این بخش توسط وزارت صنعت تعریف نشده و همین روند واردات، مونتاژ و توزیع ادامه خواهد داشت. وی افزود: زمانی ٢٢٠ کارخانه تولید موتورسیکلت وجود داشت، اما امروز فقط ٣٠ کارخانه با کمتر از ۴٠ درصد ظرفیت خود فعالیت می‌کنند. رئیس انجمن صنایع همگن موتورسیکلت‌سازان ایران درباره وضعیت اشتغال این بخش گفت: ١٠٠ هزار نفر در این صنعت مشغول به کار بودند که اکنون ٧٠ درصد شاغلان بیکار شده‌اند. وی ادامه داد: کارخانه‌های تولید موتورسیکلت کمتر از ظرفیت تولید می‌کنند و قطعه‌سازان تقریبا صددرصد تعطیل شده‌اند. حجازی با بیان اینکه نیاز بازار داخل تولید ۴٠٠ تا۵٠٠ هزار دستگاه موتورسیکلت است، گفت: در صورتی که از این صنعت حمایت شود، قادر به تامین نیاز داخل و حتی توسعه صادرات به ویژه به کشورهای همسایه است. وی بیان کرد: تجمیع تولیدی‌ها یکی از اقداماتی است که اگر صورت می‌پذیرفت، آسیب کمتری به این صنعت وارد می‌شد و مشکل این است که واحدهای تولیدی موفق اغلب کوچک هستند و توان رقابت در بازارهای بزرگ و بین‌المللی را ندارند.
واردات خلاقیت تولیدکنندگان را از بین برد
مصطفی صفرخانی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان قطعات و تعمیرکاران دوچرخه و موتورسیکلت
متاسفانه عمده کالاهای مربوط به این صنف وارداتی بوده و آن تعداد از واحدهای صنفی و تولیدکنندگان هم که در داخل مشغول به تولید هستند، بیشتر در زمینه کپی‌برداری محصولات فعالیت می‌کنند. به عبارت بهتر اگرچه این محصولات در داخل کشور تولید می‌شوند، اما چون نبوغ و خلاقیتی از سوی تولیدکننده وجود ندارد یک نوع کپی‌برداری محسوب می‌شود، در حالی که در مونتاژ شما صرفا قطعات را سر هم کرده و هیچ تولیدی انجام نمی‌دهید.
متاسفانه در یک جمله ساده‌تر باید اشاره کرد در تولیدات ما از خلاقیت و نبوغ خبری نیست. این در حالیست که توان تولید تمام کالاهایی که از خارج وارد کشور می‌شود، در داخل وجود دارد که در صورت حمایت می‌توان به آینده تولید در این صنعت امیدوار بود، اما متاسفانه وضعیت فعلی واردات در کشور باعث شده تمام خلاقیت‌های ما در کشور قفل شود و شکوفا نشود وگرنه با بستن دروازه‌های واردات و میدان دادن به تولیدکننده داخلی امکان تولید تمام محصولات صنف ما در داخل کشور وجود دارد. از سوی دیگر بخشی از سرمایه مورد نیاز در بحث تولید از سوی خود تولیدکننده و بخشی دیگر از طریق تسهیلات بانکی تامین می‌شود که متاسفانه بانک‌ها در این زمینه با تولیدکنندگان همکاری نداشته و در حق آنها کم‌لطفی می‌کنند. از طرف دیگر مسئولان باید در زمینه مالیات، بیمه، هزینه‌های انرژی و… از تولیدکنندگان حمایت کنند که این اتفاق نیز مشهود نیست. ما پتانسیل و نیروهای خوبی داریم که می‌توانند هر کاری را که بخواهیم، انجام دهند. برای مثال وقتی کسی آمده و بخشی از کار را راه‌اندازی و کالایی را تولید می‌کند، اما می‌بیند عده‌ای همان جنس را وارد می‌کنند، تولیدکننده به صورت اتوماتیک‌وار، تولید را رها کرده و قید آن را می‌زند. متاسفانه واردکنندگان چراغ سبز کالاهای چینی و هندی را می‌بینند، اما با این کار چراغ تولید داخلی را خاموش می‌کنند.
همین تولید حتی به صورت کپی‌برداری، حداقل چندین فرصت شغلی ایجاد می‌کند، در حالی که وقتی آن کالا وارد کشور می‌شود نه تنها شغل جدیدی ایجاد نمی‌شود، بلکه آن بنگاه اقتصادی، قدرت رقابت و ادامه تولید نداشته و کارگران آن نیز بیکار می‌شوند. اگر جلوی واردات هر کالایی که مشابه آن در کشور تولید می‌شود گرفته شود، خلاقیت ما دوچندان شده و نیروی کار ما نیز با دلگرمی بیشتری به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
صنعت موتورسیکلت صرفا یک صنعت مونتاژی شده است
اکبر فوادی، تولیدکننده قطعات موتورسیکلت
متاسفانه صنعت موتورسیکلت طی چند سال اخیر صرفا یک صنعت مونتاژی بوده که هیچ پیشرفت قابل توجهی با وجود داشتن پتانسیل‌ها و کارشناسان خبره نداشته است. البته شایان ذکر است که اگر برنامه‌ریزی دقیق وجود داشته باشد و دولت هم حمایت کند، پیشرفت در این صنعت دور از ذهن نیست. در حال حاضر این صنف از واردات قطعات چینی و هندی رنج می‌برد. این قطعات به وارد کشور می‌شود و با مونتاژ شدن در داخل امکان رشد و توسعه و خلاقیت در این صنعت را از تولیدکننده ایرانی می‌گیرد. امیدواریم وزارت صنعت، معدن و تجارت و دیگر دستگاه‌های ذی‌ربط با ارائه تمهیدات لازم در مسیری گام بردارند که تولید ایرانی موتورسیکلت به جایگاهی که شایسته آن است، دست پیدا کند.
مشکلات دیگری نیز بر سر راه تولید ملی موتورسیکلت وجود دارد. به عنوان مثال، افزایش تولید موتورهای کاربراتوری در سال گذشته و اشباع بازار این موتورها و از سویی قیمت بالای موتورهای انژکتوری و عدم استقبال مردم در این راستا، بر وضعیت کنونی فعالیت تولیدکنندگان در این بخش تاثیر گذاشته و باعث تعطیلی گسترده در این صنعت شده است. در صورتی که شرایط به همین منوال ادامه یابد و فشار بر تولیدکنندگان موتورسیکلت ادامه داشته باشد، در چند سال آینده صنعتی به نام موتورسیکلت در ایران وجود نخواهد داشت.
