سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
ثمانه نادری
میان کارشناسان نیست.
به گزارش کسب و کار نیوز، اما اینکه نرخ سود بانکی چگونه، در چه مقطع زمانی و بر چه اساسی باید تغییر کند، هنوز مورد بحث است. ناهماهنگی بانک‌ها در اجرای دستور کاهش نرخ سود مهم‌ترین عاملی بوده که کاهش دستوری نرخ سود را بی‌اثر جلوه داده است. ازاین‌رو کاهش نرخ سود با مکانیزم بازار و به صورت تدریجی یکی از روش‌های پیشنهادی صاحب‌نظران است. کارشناسان از کاهش تدریجی و آرام و غیر دستوری نرخ سود به کاهش پلکانی نرخ سود تعبیر می‌کنند و بر این باورند که کاهش یک شبه نرخ سود در اقتصاد جواب نداده و از این به بعد هم جواب نخواهد داد.
یکی از مزیت‌های کاهش نرخ سود به اعتقاد کارشناسان، این است که در این حالت کاهش فاصله آن با تورم ملموس‌تر خواهد شد.دبیر کمیسیون اقتصادی مجلس دهم با بیان اینکه نرخ سود بانکی باید کاهش یابد، اما این کاهش نباید یک شبه اتفاق بیفتد، گفت: روند نزولی سود بانکی در مجلس توسط نمایندگان بررسی می‌شود.
سید حسن حسینی‌شاهرودی، نماینده مردم شاهرود و میامی در مجلس با بیان اینکه جلسه کمیسیون اقتصادی مجلس با مدیران بانک‌های دولتی درباره بررسی نرخ سود و تسهیلات بانک‌ها برگزار خواهد شد، افزود: هدف از این نشست توافق بر سر راهکارهای کاهش نرخ سود سپرده‌گذاری است. وی افزود: نرخ سود بانکی باید کاهش یابد، اما این کاهش نباید یک شبه اتفاق بیفتد، بلکه باید به صورت پلکانی و تدریجی باشد. نماینده مردم شاهرود و میامی در مجلس درباره سود بالای تسهیلات داده‌شده به صنایع کشور گفت: در جایی که نرخ تورم کمتر از ۱۰درصد است، منطقی نیست که نرخ سود سپرده‌گذاری ۲۰ درصد و نرخ سود تسهیلات ۲۵ تا ۳۰درصد باشد. حسینی‌شاهرودی با بیان اینکه در جلسه مذکور با مدیران بانک‌ها، علاوه بر مسائل مربوط به کاهش نرخ سود مشکلات جاری و پیشنهادهای آنها نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت، گفت: در این جلسه جزئیات طرح بانک مرکزی که قرار بود لایحه آن از سوی دولت ارائه شود، با مدیران بانک‌ها به بحث گذاشته خواهد شد. وی ادامه داد: بانک مرکزی باید در زمینه نظارت بر بانک‌ها اقداماتی انجام می‌داده که محقق نشده و در طول سنوات گذشته نظارت کافی نداشته است، این عدم نظارت موجبات این شرایط نامطلوب را در حوزه بازار غیرمتشکل پولی فراهم
کرده است. با وجود اینکه بانک مرکزی نرخ سود مصوب را در سال ۹۵ تا حد ۱۵ درصد اعلام کرده و درصد‌های بالاتر از آن را غیرقانونی شمرده است، اما بسیاری از بانک‌ها تا نرخ ۲۴ درصد هم به مشتریان خود سود پرداخت می‌کنند.
بانک‌ها مشوق پس‌انداز هستند نه سرمایه‌گذاری
آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه در این مورد به «کسب‌وکار» می‌گوید: کاهش نرخ سود بانکی یک اصل است و کاهش آن بر می‌گردد به تشویق سرمایه‌گذاری نه پس‌انداز. زمانی که نرخ سود بالاست، از آن طرف باید گران‌تر قرض بدهید که به ضرر نرخ تورم است و هزینه منابع مالی را بالا می‌برد.
وی با اشاره به اینکه اگر این روال یعنی افزایش نرخ سود ادامه پیدا کند تا ثریا کج می‌رود، توضیح می‌دهد: زمانی که بانک‌ها مشتاق دریافت پس‌انداز هستند و به واسطه آن احساس منفعت می‌کنند، به هر طریقی مردم را تشویق به پس‌انداز کردن مازاد دارایی‌های‌شان می‌کنند که یکی از آن راه‌ها افزایش نرخ سود است. در این صورت پول مردم در بانک ذخیره و نرخ تورم هم تشدید می‌شود. نرخ سود بانکی باید بالا باشد تا مردم به سراغ خروج پس‌انداز‌های خود نروند؛ این شعاری است که بانک‌ها دارند و اتفاقی است که در کشور افتاده است، اما در کشورهای دیگر که بانک‌ها منابع مالی بالایی دارند مردم را تشویق به مصرف می‌کنند نه پس‌انداز. اگر نرخ سود بانکی پایین باشد، انگیزه پس‌انداز در مردم پایین می‌آید و برعکس رغبت به سرمایه‌گذاری بیشتر می‌شود.
بانک‌ها نگران منابع خود نباشند
بغزیان ادامه می‌دهد: در کشورهای دیگر نرخ بهره بانکی پایین است و مردم پس‌انداز را برای دریافت سود انجام نمی‌دهند، اما در کشور ما برعکس شده، هزینه تولید و رغبت برای پس‌انداز کردن بالا رفته است. تا زمانی که ما مردم را اینگونه بار آوریم، مشکلات ادامه خواهد داشت. این به ضرر مردم و بانک‌هاست که به کاهش نرخ سود فکر نمی‌کنند. نرخ سود بانکی باید کاهش پیدا کند و بانک‌ها نگران منابع خود نباشند. وقتی منابع ارزان باشد، هزینه تولید پایین می‌آید و رشد و رونق اقتصادی را در پی خواهد داشت. نباید دنبال نرخ بهینه بگردیم. اگر به دنبال این باشیم وارد دور باطل شده‌ایم. این نرخ‌ها باید شکسته شود، ولی کار سختی است. باید توقع مردم را کم کرد.
شکاف نرخ سود و تورم به بیش از ۱۰ درصد رسیده است
وحید شقاقی، استاد دانشگاه نیز با اشاره به اینکه در حال حاضر شکاف نرخ سود و تورم به بیش از ۱۰ درصد رسیده است، گفت نرخ سودی که بانک‌های ما به اشکال مختلف پرداخت می‌کنند، بالای ۱۹ درصد است و بین ۱۹ تا ۲۴ درصد هم در بازار شاهد بوده‌ایم. این شکاف بین تورم و نرخ سود که بیش از ۱۰ درصد است، مناسب نیست و تداوم چنین وضعیتی منجر به بحران مالی و ورشکستگی نظام بانکی خواهد شد. با چنین نرخ سودی در بازار هیچ تولید‌کننده و سرمایه‌گذاری حاضر به حضور در بخش مولد نخواهد بود، چون هیچ تولید و خدماتی در بهترین شرایط اقتصادی هم بالای ۲۰ درصد سود نمی‌دهد و در بهترین شرایط تولید‌کننده بدون ریسک و با حاشیه امن بالای ۲۰ درصد سود ندارد، اما بانک‌های ما بالای ۲۰ درصد سود می‌دهند.
نرخ سود دستوری جواب نداده است
وی ادامه می‌دهد: قطعا در این شرایط تولید رونقی ندارد مگر اینکه نرخ سود کاهش پیدا کند. کاهش نرخ سود هم به صورت دستوری جواب نمی‌دهد. مگر الزامات آن فراهم باشد. قبلا تجربه اشتباه شورای پول و اعتبار را درباره ابلاغیه کاهش نرخ سود شاهد بودیم. با وجود اینکه نرخ سود پایین آمد، بانک‌ها زیر بار نرفتند و اکنون نرخ سود بالا به مشتریان پرداخت
می‌شود.
میان کارشناسان نیست.
به گزارش کسب و کار نیوز، اما اینکه نرخ سود بانکی چگونه، در چه مقطع زمانی و بر چه اساسی باید تغییر کند، هنوز مورد بحث است. ناهماهنگی بانک‌ها در اجرای دستور کاهش نرخ سود مهم‌ترین عاملی بوده که کاهش دستوری نرخ سود را بی‌اثر جلوه داده است. ازاین‌رو کاهش نرخ سود با مکانیزم بازار و به صورت تدریجی یکی از روش‌های پیشنهادی صاحب‌نظران است. کارشناسان از کاهش تدریجی و آرام و غیر دستوری نرخ سود به کاهش پلکانی نرخ سود تعبیر می‌کنند و بر این باورند که کاهش یک شبه نرخ سود در اقتصاد جواب نداده و از این به بعد هم جواب نخواهد داد.
یکی از مزیت‌های کاهش نرخ سود به اعتقاد کارشناسان، این است که در این حالت کاهش فاصله آن با تورم ملموس‌تر خواهد شد.دبیر کمیسیون اقتصادی مجلس دهم با بیان اینکه نرخ سود بانکی باید کاهش یابد، اما این کاهش نباید یک شبه اتفاق بیفتد، گفت: روند نزولی سود بانکی در مجلس توسط نمایندگان بررسی می‌شود.
سید حسن حسینی‌شاهرودی، نماینده مردم شاهرود و میامی در مجلس با بیان اینکه جلسه کمیسیون اقتصادی مجلس با مدیران بانک‌های دولتی درباره بررسی نرخ سود و تسهیلات بانک‌ها برگزار خواهد شد، افزود: هدف از این نشست توافق بر سر راهکارهای کاهش نرخ سود سپرده‌گذاری است. وی افزود: نرخ سود بانکی باید کاهش یابد، اما این کاهش نباید یک شبه اتفاق بیفتد، بلکه باید به صورت پلکانی و تدریجی باشد. نماینده مردم شاهرود و میامی در مجلس درباره سود بالای تسهیلات داده‌شده به صنایع کشور گفت: در جایی که نرخ تورم کمتر از ۱۰درصد است، منطقی نیست که نرخ سود سپرده‌گذاری ۲۰ درصد و نرخ سود تسهیلات ۲۵ تا ۳۰درصد باشد. حسینی‌شاهرودی با بیان اینکه در جلسه مذکور با مدیران بانک‌ها، علاوه بر مسائل مربوط به کاهش نرخ سود مشکلات جاری و پیشنهادهای آنها نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت، گفت: در این جلسه جزئیات طرح بانک مرکزی که قرار بود لایحه آن از سوی دولت ارائه شود، با مدیران بانک‌ها به بحث گذاشته خواهد شد. وی ادامه داد: بانک مرکزی باید در زمینه نظارت بر بانک‌ها اقداماتی انجام می‌داده که محقق نشده و در طول سنوات گذشته نظارت کافی نداشته است، این عدم نظارت موجبات این شرایط نامطلوب را در حوزه بازار غیرمتشکل پولی فراهم
کرده است. با وجود اینکه بانک مرکزی نرخ سود مصوب را در سال ۹۵ تا حد ۱۵ درصد اعلام کرده و درصد‌های بالاتر از آن را غیرقانونی شمرده است، اما بسیاری از بانک‌ها تا نرخ ۲۴ درصد هم به مشتریان خود سود پرداخت می‌کنند.
بانک‌ها مشوق پس‌انداز هستند نه سرمایه‌گذاری
آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه در این مورد به «کسب‌وکار» می‌گوید: کاهش نرخ سود بانکی یک اصل است و کاهش آن بر می‌گردد به تشویق سرمایه‌گذاری نه پس‌انداز. زمانی که نرخ سود بالاست، از آن طرف باید گران‌تر قرض بدهید که به ضرر نرخ تورم است و هزینه منابع مالی را بالا می‌برد.
وی با اشاره به اینکه اگر این روال یعنی افزایش نرخ سود ادامه پیدا کند تا ثریا کج می‌رود، توضیح می‌دهد: زمانی که بانک‌ها مشتاق دریافت پس‌انداز هستند و به واسطه آن احساس منفعت می‌کنند، به هر طریقی مردم را تشویق به پس‌انداز کردن مازاد دارایی‌های‌شان می‌کنند که یکی از آن راه‌ها افزایش نرخ سود است. در این صورت پول مردم در بانک ذخیره و نرخ تورم هم تشدید می‌شود. نرخ سود بانکی باید بالا باشد تا مردم به سراغ خروج پس‌انداز‌های خود نروند؛ این شعاری است که بانک‌ها دارند و اتفاقی است که در کشور افتاده است، اما در کشورهای دیگر که بانک‌ها منابع مالی بالایی دارند مردم را تشویق به مصرف می‌کنند نه پس‌انداز. اگر نرخ سود بانکی پایین باشد، انگیزه پس‌انداز در مردم پایین می‌آید و برعکس رغبت به سرمایه‌گذاری بیشتر می‌شود.
بانک‌ها نگران منابع خود نباشند
بغزیان ادامه می‌دهد: در کشورهای دیگر نرخ بهره بانکی پایین است و مردم پس‌انداز را برای دریافت سود انجام نمی‌دهند، اما در کشور ما برعکس شده، هزینه تولید و رغبت برای پس‌انداز کردن بالا رفته است. تا زمانی که ما مردم را اینگونه بار آوریم، مشکلات ادامه خواهد داشت. این به ضرر مردم و بانک‌هاست که به کاهش نرخ سود فکر نمی‌کنند. نرخ سود بانکی باید کاهش پیدا کند و بانک‌ها نگران منابع خود نباشند. وقتی منابع ارزان باشد، هزینه تولید پایین می‌آید و رشد و رونق اقتصادی را در پی خواهد داشت. نباید دنبال نرخ بهینه بگردیم. اگر به دنبال این باشیم وارد دور باطل شده‌ایم. این نرخ‌ها باید شکسته شود، ولی کار سختی است. باید توقع مردم را کم کرد.
شکاف نرخ سود و تورم به بیش از ۱۰ درصد رسیده است
وحید شقاقی، استاد دانشگاه نیز با اشاره به اینکه در حال حاضر شکاف نرخ سود و تورم به بیش از ۱۰ درصد رسیده است، گفت نرخ سودی که بانک‌های ما به اشکال مختلف پرداخت می‌کنند، بالای ۱۹ درصد است و بین ۱۹ تا ۲۴ درصد هم در بازار شاهد بوده‌ایم. این شکاف بین تورم و نرخ سود که بیش از ۱۰ درصد است، مناسب نیست و تداوم چنین وضعیتی منجر به بحران مالی و ورشکستگی نظام بانکی خواهد شد. با چنین نرخ سودی در بازار هیچ تولید‌کننده و سرمایه‌گذاری حاضر به حضور در بخش مولد نخواهد بود، چون هیچ تولید و خدماتی در بهترین شرایط اقتصادی هم بالای ۲۰ درصد سود نمی‌دهد و در بهترین شرایط تولید‌کننده بدون ریسک و با حاشیه امن بالای ۲۰ درصد سود ندارد، اما بانک‌های ما بالای ۲۰ درصد سود می‌دهند.
نرخ سود دستوری جواب نداده است
وی ادامه می‌دهد: قطعا در این شرایط تولید رونقی ندارد مگر اینکه نرخ سود کاهش پیدا کند. کاهش نرخ سود هم به صورت دستوری جواب نمی‌دهد. مگر الزامات آن فراهم باشد. قبلا تجربه اشتباه شورای پول و اعتبار را درباره ابلاغیه کاهش نرخ سود شاهد بودیم. با وجود اینکه نرخ سود پایین آمد، بانک‌ها زیر بار نرفتند و اکنون نرخ سود بالا به مشتریان پرداخت
می‌شود.
