سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
در سراسر جهان توجه صنعت نوشت‌افزار به تولیدات متنوع و مورد پسند این قشر است و سعی شده طراحی و رنگ‌های خارق‌العاده درآمدزایی را در این صنعت افزایش دهد. در ایران طی چند سال اخیر تلاش‌هایی برای ایجاد تحرک در بازار سوت‌وکور تولید داخل در حوزه نوشت‌افزار شد، اما به دلیل اینکه تنوع در کالاهای خارجی بیشتر بود، استقبال چندانی از تولیدات داخلی نشد. در حوزه نوشت‌افزار یکی از کالاهایی که بیشترین مورد مصرفی را دارد، خودکار است. تولید خودکار در چند سال اخیر و به صورت یک روند یکسان در تولید و طراحی در اختیار یک شرکت بوده که آن هم تحت‌تاثیر خودکارهای وارداتی با طرح‌های متنوع و فانتزی بازار خود را از دست داده است. متاسفانه از ظرفیت قوی این صنعت غفلت شده است، تا جایی که راضی شدیم واردکننده شویم و سود ببریم، به این دلیل که نگاه عمیق در این بخش نداریم. استفاده از کالای ایرانی فرصت خوبی است که می‌توان در این راستا مصرف‌کنندگان را به خرید نوشت‌افزار ایرانی ترغیب کرد.
کارتون و شخصیت‌های ملی در جلد دفترها و سایر نوشت‌افزارها دیده نمی‌شوند
شکل و ظاهر در ترغیب مصرف‌کننده برای خرید بسیار مهم است. متاسفانه کارتون و شخصیت‌های ملی ما بسیار کم در جلد دفترها و سایر نوشت‌افزارها نشان داده می‌شوند. از طرفی مسئولان هم آنطور که باید نگاه عمیق به این بخش ندارند. در حالی که صنعت نوشت‌افزار در تعامل با فرهنگ و جامعه است و این تعامل اگر با آینده‌نگری همراه شود، به‌طور قطع می‌تواند موثر باشد. البته به عقیده کارشناسان این بخش، در حال حاضر خودکارهای موجود در بازار نسبت به سایر خودکارهایی که در گذشته تولید می‌شد، کیفیت بهتری دارند و بسیار روان‌تر می‌نویسند، جوهر خودکارهای جدید ژله‌ای است که در مقایسه با خودکارهای قدیمی جوهر بهتری دارند. این امر سبب شده است که کاربران از خودکارهای ژله‌ای بیشتر از خودکارهای معمولی موجود در بازار استفاده کنند. درباره واردات خودکار به کشور نیز گفته می‌شود که در این زمینه از کشورهای چین و هند واردات انجام می‌شود، چون این دو کشور نسبت به کشورهای دیگر در اولویت هستند. البته از کشور کره هم واردات خودکار داریم که در مقایسه با کشورهای هند و چین کمتر است.
البته واردات خودکار از کشورهای اروپایی به‌ندرت انجام می‌شود، چون هزینه حمل‌ونقل آن مقرون به صرفه نیست. کارخانه‌های تولید خودکار مواد اولیه مورد نیاز خود را نیز به‌طور عمده از دو کشور هند و چین وارد می‌کنند. در این زمینه قاچاق به کشور وجود ندارد، چون قاچاق این کالا صرفه اقتصادی ندارد. میزان مصرف خودکار در کشور نیز ۵۰۰ میلیون عدد است و اگر به‌طور متوسط قیمت هر عدد خودکار در کشور ۵۰۰ تومان باشد، گردش مالی بازار خودکار در کشور برابر با۲۵۰ میلیارد تومان خواهد بود. بنابراین مسئولان باید تولید داخلی را حمایت کنند و برای تهیه مواد اولیه، ارز مبادله‌ای در اختیار تولیدکنندگان قرار دهند. باید در کشور شرایطی به وجود بیاید که تولیدکنندگان خودکار با توجه به نیازهای داخلی بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند. مسئولان می‌توانند با ایجاد تعرفه‌های اندک واردات مواد اولیه و همچنین تعرفه‌های سنگین برای واردات محصولات کامل، تولیدکنندگان را مورد حمایت قرار دهند، چراکه اگر بازار مصرف خودکار ایرانی به صورت کامل در اختیار تولیدکنندگان داخلی بود، ۴ هزار کارگر صاحب شغل می‌شدند. اثبات این ادعا چندان سخت نیست.
برخی کارشناسان درباره نحوه واردات لوازم‌التحریر با این درصد بسیار به کشور می‌گویند که بیشترین حجم قاچاق کالا از طریق «خلاف‌اظهاری» در گمرک اتفاق می‌افتد. به عنوان مثال خودکار مارک داخل از خارج وارد می‌شود و در حالی که تعرفه خودکار حدود ۳۷ درصد است و روان‌نویس تعرفه کمتری دارد، خودکار را به جای روان‌نویس اعلام می‌کنند و این مورد در تهران هم در ستاد قاچاق به کل استان‌ها اعلام شده است و باید دانست ۹۰ درصد کل کالاهای قاچاق معمولا کشف نمی‌شود.
اوضاع سایر نوشت‌افزارها هم بهتر نیست
براساس آمار اعلام‌شده از گمرک در سال ٩۵، بیش از ٣۵١ تن مداد و مدادرنگی با مغزی دارای غلاف سخت از کشورهای مختلف جهان وارد ایران شده است. براساس واردات این حجم مداد و مدادرنگی، بالغ بر یک میلیون و ٩٢۴ هزار و ٣٧١ میلیون دلار ارز از کشور خارج شده است. ارزش ریالی این میزان واردات، بالغ بر ۵ میلیارد و ٩٨٧ میلیون و ٧١٨ هزار و ٢٨۵ تومان است. میزان هم خبر داده عمده مداد و مدادرنگی از اتریش، آلمان، امارات متحده عربی، اندونزی، بلغارستان، تایلند، ترکیه، چین، سوئیس، فرانسه و چند کشور دیگر وارد کشور می‌شود. گفتنی است در میان کشورهای ذکرشده، چین بزرگ‌ترین صادرکننده مداد و مدادرنگی به کشور بوده که با صادرات بیش از ٢٢١ هزار تن، درآمد یک میلیون و ٣١۶ هزار و ٢٢٣ دلاری را نصیب خود کرده است.
تمایلی برای تنوع در کالای تولیدی وجود ندارد
موسی فرزانیان، رئیس اتحادیه نوشت‌افزار تهران
در حال حاضر کیفیت تولیدات لوازم‌التحریر ایرانی در مقایسه با نمونه‌های مشابه خود چه چینی و چه تولید دیگر کشورها چیزی کم ندارد، اما با این دلیل که در این صنف با قشر کودک و نوجوان، دانش‌آموز و دانشجو روبه‌رو هستیم، تنوع در مدل‌ها و کالاها حرف اول را می‌زند. به عبارتی تنوع در نوشت‌افزار بیشتر شده و نمونه‌های فانتزی هم بیشتر در بازار وجود دارد.
نوشت‌افزار ایرانی در مقایسه با تولیدات خارجی به خصوص در زمینه تولید خودکار در طراحی ضعف دارد والا مدتی است که با راه‌اندازی چندین کارخانه در کشور نیاز داخلی را تامین کرده‌ایم، اما به دلیل اینکه کارخانه‌های تولید خودکار در کشور تمایلی برای تنوع در کالای تولیدی ندارند و طراحی را لازمه رقابت با برندهای خارجی نمی‌دانند و به تولید مشابه ادامه می‌دهند در رقابت با مدل‌های متنوع و پردرخواست خارجی شکست خورده‌ایم. البته طی سال گذشته واردات ۸۰ درصدی خودکار را به کشور داشته‌ایم که از سال گذشته تا به امروز ۱۵ درصد از این مقدار کمتر شده است. مشکل دیگری که در تولید خودکار وجود دارد، تولید یدک یا همان مغزی خودکار است که تکنولوژی آن در کشور وجود ندارد، اما جای امیدواری است که با راه‌اندازی کارخانه‌های جدیدی که در دستور کار قرار گرفته، بتوان این کمبود را جبران کرد.
موضوع و نکته حائز اهمیت دیگر در تولید خودکار به نوک خودکار و همچنین جوهر آن معطوف می‌شود که در واقع تشکیل‌‌دهنده اجزای اصلی این نوع خاص از نوشت‌افزار است. ماشین‌آلات و تجهیزات مرتبط با تولید نوک خودکار از فناوری خاص و پیچیده‌ای برخوردار است، زیرا ظرافت کار آنها در مقیاس‌های میلی‌متری قابل ارزیابی و بررسی است. تکنولوژی تولید جوهر خودکار نیز بسیار قابل توجه و دقیق است که این امر در ارتباط با جوهرهای نسل جدید که از ویسکوزیته پایین‌تری برخوردارند به مراتب پیچیده‌تر می‌شود.
این در حالیست که سرمایه‌گذاری‌های گسترده داخلی و خارجی فرصت مناسبی خواهد بود تا علاوه بر رشد این صنعت در کشور، امکانات ورود تکنولوژی و دانش فنی در تولید نوشت‌افزار و سایر لوازم جانبی با هدف تامین نیاز داخل و صادرات محقق شود. خوشبختانه قدم‌های موثری در زمینه تولید لوازم‌التحریر برداشته شده و هر ساله کارخانه‌هایی برای تولید محصولات مورد نیاز کشور وارد عرصه تولید می‌شوند. البته روی برخی کالاها هنوز جای کار بسیاری وجود دارد تا نیاز کشور را تولیدکنندگان ایرانی بتوانند تامین کنند، اما نسبت به سال‌های گذشته تنوع محصولات تولید داخلی بیشتر شده است.
چین و امارات تامین‌کننده مصرف خودکار
رضا امراللهی، تولیدکننده خودکار
صنعت نوشت‌افزار شامل تولید مداد، خودکار و دفتر است. دفتر به‌طور کامل در داخل کشور تولید می‌شود، فقط برخی جلدهای فانتزی دفاتر از طریق واردات تامین می‌شود، اما در بخش تولید خودکار و روان‌نویس مقدار ناچیزی تولید می‌شود و بخش زیادی که در واقعیت باید گفته شود تمام نیاز کشور وارد می‌شود.
مصرف خودکار در کشور با توجه به آمارهای اعلام‌شده حدود ۵۵۰ تا ۶۰۰ میلیون عدد است که دو کشور چین و امارات تامین‌کننده مصرف هستند. تولید خودکار با نوعی سیستم تزریقات و پلاستیک انجام می‌شود، با این حال به پیچیدگی مداد نیست. در حال حاضر ظرفیت تولید خودکار در کشور وجود دارد، اما به دلیل عدم حمایت و عدم اختصاص تسهیلات همان دو یا سه کارخانه نیز با ۱۰ درصد ظرفیت خود تولید می‌کنند. به عبارتی مهم‌ترین ضربه برای تولیدکننده، دریافت تسهیلات است. تسهیلات با نرخ‌های کنونی تولیدکننده را نابود کرده و بسیاری از واحدهای تولیدی در شهرک‌های صنعتی بدهکار بانکی هستند.
تولیدکننده داخلی اگر مشکلات بزرگی که بر سر راه تولید خودکار و نوشت‌افزار وجود دارد را با حمایت‌ها و اختصاص تسهیلات پشت سر بگذارد، می‌تواند به فکر برداشتن قدم دوم یعنی طراحی و تنوع در تولید باشد. همچنین اکنون برخی از تولیدکنندگان ایرانی دارای تاییدیه‌های استاندارد معتبر اروپایی هستند و به همین اعتبار توان صادرات به کشورهای مختلف را از نظر کیفیت و بهداشت تولیدات خود دارند یا در نمایشگاه‌های بین‌‌المللی مورد استقبال خریداران خارجی قرار گرفته‌اند، اما همین محصولات در بازارهای داخلی به دلیل ناآگاهی مردم و خریداران بی‌کیفیت خوانده شده و به آنها توجه نمی‌شود، درحالی که اگر اطلاع‌رسانی از سوی رسانه‌ها صحیح انجام می‌شد نه‌تنها از تولید داخلی حمایت شده بود، بلکه زمینه اشتغال و تولید متنوع لوازم‌التحریر در کشورمان همواره مهیا بود.
