مجتبی کاوه
به گزارش کسب و کار نیوز پای صحبت صاحبان شرکتهای حملونقل جادهای هم بنشینی، از رکود کسبوکار و رقابت نابرابرشان با شرکتهای حملونقل خصولتی شکایت میکنند. مسئولان سازمان راهداری و حملونقل جادهای هم که متولی دولتی این بخش هستند دل پردردی از فرسودگی کامیونها دارند و زیاد بودن تعداد کامیونها مخصوصا کامیوهای فرسوده را موجب دامن زدن به کسادی بازار کامیونداری میدانند. کامیونداران که زمانی یکی از سمبلهای کار پردرآمد و خویشفرما به شمار میآمدند، حالا اغلب برای پرداخت قسطهایشان لنگ میمانند و نگاهشان به موبایلهایشان است که کی زنگ بخورد و باری برایشان پیدا شود. در چنین شرایطی برخی از آنها حتی قیمت بار را پایین میآورند که تکاپویی کنند و حداقل چرخ معیشتشان از چرخش نایستد.
از پول دادن به دلالان برای جور کردن بار تا پایین آوردن کرایه
نوبت بار یا صف بار اصطلاحی است که کامیونداران با آن آشنا هستند. صف بار در بنادر شکل میگیرد، وقتی کامیونی باری به بندر میبرد و برای بازگشت در نوبت بار میماند که راه طولانی رفته را خالی برنگردد و هر چه کرایه مسیر رفت گرفته در اثر یک سر خالی بودن سوخت نشود. زمانی نوبت بار در بنادر یک روز و ۲ روز بود، اما این روزها نوبت بار در بنادر ۱۰ روز و دو هفته و بیشتر هم میشود. یک کامیوندار در این باره به «کسبوکار» میگوید: یک سرخالی آمدن از بندر اصلا صرفه ندارد و باید حتی اگر ۲۰ روز هم بخوابیم از اینجا با بار برگردیم. غلامرضا حیاتی میافزاید: بار آنقدر کم شده که واقعا بیسابقه است. میشود که ۲ هفته در بندر بمانیم در نوبت بار. جای خاصی هم نداریم و در همان کامیون باید بمانیم تا موبایلمان زنگ بخورد و باری نصیبمان شود. روزی چند بار به دفاتر شرکتهای حملونقل و باربریها سر میزنیم بلکه باری پیدا شود، ولی خبری نیست. حتی حاضریم به دلالان پول بدهیم که بار برایمان جور کنند و کرایه را هم پایینتر بگیریم. کامیون ۱۸۰- ۲۰۰ میلیون تومانی که هر یک روز خوابش برای ما ضرر است و قسطهایمان عقب میافتد، ولی کاری نمیتوانیم بکنیم.
سرمایهگذاری در کامیونداری شدیدا غیر اقتصادی است
داود کشاورزیان، رئیس سازمان راهداری و حملونقل جادهای با بیان اینکه قیمت کامیون در دنیا ۲۵۰ میلیون تومان و در ایران حدود ۴۵۰ میلیون تومان است، میگوید: در حالی از غیر رقابتی بودن کرایهها صحبت میشود که به دلیل ارزانی سوخت کرایه کامیونهای ایرانی از کامیونهای خارجی کمتر است.
وی به موضوع حملونقل داخلی و وضعیت کامیونداران داخلی اشاره کرد و گفت: در حملونقل داخلی در ایران، پدیده عرضه مازاد خودرو باعث پایینآمدن بهرهوری شده است. چون متاسفانه هر کسی به ازای ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان، کامیونی با عمر چندین ساله را خریداری کرده و در صف میایستد و میگوید من هم هستم؛ بعد از مدتی با فشارهای اجتماعی و افت کار مجبور میشود ۱۵ روز در بندر بماند تا فقط یک بار برای جابهجایی به او برسد.
کشاورزیان ادامه داد: در این شرایط راهحل اضافه کردن خودرو نیست.
راهحل خارج کردن خودروی فرسوده است. باید اراده و امکاناتی در کشور باشد که بگوییم کامیون از ۲۵ سال بالاتر اجازه کار ندارد تا کامیونی که ۵ ساله است به جای اینکه یک سرویس به بندرعباس برود، دو سرویس برود. این کامیون جوان اگر بتواند سر پر برود، کرایه کمتر میشود. وی گفت: اشکال وجود عرضه مازاد است.
عرضه مازاد در حمل و نقل داخلی باعث شده است که اولا سرمایهگذاری برای کامیون شدیدا غیر اقتصادی باشد و دوم اینکه بهرهوری کامیون بهشدت پایین بیاید. در حال حاضر همه با هر نوع کامیونی میویند هستیم و همه هم انتظار بار دارند.