موجی از تاسف و ناراحتی را در کشورمان ایجاد کرد که بارها در چند روز اخیر به ابعاد مختلف سیاسی، امنیتی و اجتماعی آن در رسانهها پرداخته شده است. در این مقاله نیز به برخی از ابعاد اقتصادی موضوع میپردازیم. از چند جنبه این موضوع قابل بررسی است. قطعا این اقدام اثرات اقتصادی کوتاهمدت و بلندمدت را در ساختار اقتصادی به وجود خواهد آورد و نگاه به این موضوع میتواند تهدیدات را به فرصتها تبدیل کرده و میتوان از این فرصت به سمت حرکت فردایی بهتر و روشنتر رهنمون شد.
ابعاد اقتصادی مستقیم آن مانند هزینههای تعمیرات ساختمان و هزینه اقتصادی شهادت جمعی از هموطنان در سطح اقتصاد کلان جامعه تاثیر بسزایی از نظر هزینههای مستقیم اقتصادی ندارد، اما از دید هزینه و فرصتهای غیر مستقیم اقتصادی به چند موضوع میتوان اشاره کرد:
الف: افزایش سرمایه اجتماعی برای نظام: مقوله امنیت فراگیر و همهجانبه است و تفکیکی بین مردم اعم از زن، مرد، پولدار و کمپول، بازاری و دانشگاهی و صنعت قائل نیست. پس مطالبه امنیت همگانی است و عرضهکننده امنیت فقط حاکمیت است، امنیت قابل واردات و خرید نیست. فقط باید از طرف نظام و دولت و حاکمیت عرضه شود. پس در این فضا ضرورت اعتماد عمومی به نظام افزایش مییابد و به گونهای مردم بیشتر پشت حاکمیت خواهند ایستاد و همکاری
خواهند کرد.
ب: کم شدن منازعات داخلی: اگر فرصتسوزی نکنیم این موضوع میتواند مسئولان را هوشیار کند که دشمن مشترک داریم، دشمنی که اصل نظام را نشانه گرفته است. پس حداقل تا رفع این مقوله، مقداری از منازعات سیاسی که خصوصا در ایام انتخابات بالا گرفت، کاسته شده و مسئولان با همدلی و با اهداف مشترک در رفع این مساله
میکوشند.
ج: تروریسم در ایران بر صنعت، بازرگانی و بانکداری تاثیر مستقیمی نخواهد گذاشت و فقط میتواند تا حدودی بر صنعت توریسم تاثیرگذار باشد. نظر به اینکه صنعت توریسم در ایران برخلاف کشورهایی مانند ترکیه و فرانسه از نقش بالایی در تولید ناخالص داخلی متاسفانه برخوردار نیست، این موضوع منفی و متاسفانه عدم استفاده از صنعت توریسم، در این شرایط تبدیل به حسن در اقتصاد ایران است چه آنکه کم شدن توریسم تاثیر چندانی بر اقتصاد ایران برخلاف کشورهای دارای صنعت توریسم نخواهد داشت.
د: همدردی بسیاری از کشورهای جهان با ایران در این حادثه و امکان همکاری امنیتی با برخی از کشورهای منطقه و احتمالا اروپایی در مقابله با دشمن مشترک (تروریسم) میتواند به سمت تاثیرات غیر مستقیم اقتصادی حرکت کند. مقابله با دشمن مشترک میتواند همکاریهای مشترک در زمینههای امنیتی با برخی کشورها به وجود آورده و این همکاری به همکاریهای بیشتر سیاسی و اقتصادی
منجر شود.
ه: تاثیرات بودجهای: در نگاه برنامهریزان بودجه کشور به سمت افزایش هزینههای امنیتی حرکت خواهد کرد. سهم بودجه ایران در مقوله امنیت نسبت به کشورهای آمریکا و کشورهای اروپایی تاکنون کمتر بوده و این در حالیست که ایران در مرکز تروریسم از نظر جغرافیایی و همسایه کشورهای صادرکننده تروریسم قرار گرفته است.
نگاه به کنترل مرزها و افزایش بودجه نیروی امنیتی و انتظامی میتواند به صورت غیرمستقیم کمک به تنظیم و نظاممند شدن مقابله با قاچاق کالا نیز باشد که اگر فقط بتوان قاچاق کالا را در این کشور ریشهکن کرد اثرات مستقیم اقتصادی آن بر تولید و صنعت و اشتغال از نمونههای تبدیل تهدید به فرصت خواهد شد.
البته بهطور کلی فضای ترور و تروریسم منجر به کاهش سرمایهگذاری اقتصادی خارجی میشود، اما تروریسم در حال حاضر بسیاری از کشورهای صاحب اقتصاد مانند کشورهای اروپایی و… را نشانه گرفته است و اصولا این موضوع که سرمایهگذاری در کجا انجام شود که دور از دسترس تروریسم باشد، پاسخ آن تقریبا هیچ جاست.
پس سرمایهگذار وقتی میبیند که جای جای اروپا، ترکیه، شرق ایران، غرب ایران و… در دسترس تروریسم قرار گرفته است، به صورت نسبی نگاه به موضوع خواهد کرد و تاکنون ایران به صورت نسبی بهتر توانسته است با تروریسم مقابله کند و امنیت ایران نسبت به همسایگان و بسیاری از کشورهای اروپایی همین الان هم بیشتر است.