بر این اساس در مدل جدیدی که از سوی صندوق ضمانت سرمایهگذاری تعاون رونمایی شده است، دسترسی کارآفرینان به سرمایه مورد نیاز خود راحتتر شده تا آنها بتوانند طرحهای اقتصادی خود را تامین مالی کنند. به اعتقاد کارشناسان، این موضوع جدا از اینکه سرمایههای خرد مردم را به سمت پروژههای بزرگ هدایت میکند، به مردمی شدن کارآفرینی کمک خواهد کرد.طرح جدید حمایت از ایدهها و طرحهای اقتصادی تحت عنوان «تامین مالی جمعی» به تازگی از سوی صندوق ضمانت سرمایهگذاری تعاون رونمایی شد که رویکرد نوینی از تامین بودجه ایدههای اقتصادی است. براساس طرح تامین مالی جمعی، سرمایهگذاران در پروژههای نوآورانه کارآفرینان و طرحهای اقتصادی سرمایهگذاری هر چند اندک میکنند. منظور از این سرمایهگذاری، حمایت مالی مردم با سرمایههای خرد از این طرحها خواهد بود.
به عبارتی، «تامین مالی جمعی» گونهای از مشارکت مالی در حوزه تامین مالی کسبوکارهای نوپا و ایدههای نوآورانه است که فضای مشارکت برای عموم مردم به نحوی فراهم شده تا آنها از وضعیت معمول و سنتی خود به عنوان یک مصرفکننده صرف فراتر رفته و با مشارکت در تامین سرمایه، ولو به مقدار اندک و همچنین پذیرش موفقیت و عدم موفقیت سرمایهگذاری، در راستای تولید و ترویج خدمت یا محصولی که خرد جمعی آن را تایید کرده است، نقشی اثربخش ایفا کنند.
در صورت استقبال سرمایهگذاران از ایدههای نوپا این سرمایههای خرد تبدیل به پشتوانهای برای حمایت از یک ایده اقتصادی میشوند که در نهایت میتواند منجر به ایجاد اشتغال شود.
این ایدهها میتوانند یک محصول جدید،
یک خدمترسانی جدید، یک حرکت فرهنگی-اجتماعی یا هر ایده جدیدی باشد.
نقش صندوق ضمانت در تامین مالی جمعی
صندوق ضمانت سرمایهگذاری بخش تعاون به عنوان
یک سازمان حمایتکننده و ناظر، طرحها و ایدهها را ارزیابی میکند و در صورت تایید توسط کمیته فنی سازمان، این طرحها در سایت صندوق معرفی میشوند.
در نهایت وجوه جمعآوریشده سرمایهگذاران براساس پیشرفت طرح به صورت مرحلهای توسط صندوق ضمانت سرمایهگذاری بخش تعاون پرداخت میشود. در نهایت پس از بررسی صحت معامله اصل و سود حاصل به تامینکنندگان مالی پرداخت شده و اگر زیانی متوجه پروژه شود خسارت وارده ارزیابی و برابر قرارداد ما بین صندوق و کارآفرین و به واسطه وثایق و تضمینات اخذ شده، اصل سرمایه به مردم بازگردانده میشود؛ به عبارت دیگر صندوق ضمانت اصل سرمایه مردم را تضمین میکند.
مزیت اجرای طرح با ضمانت صندوق سرمایهگذاری تعاون
اصولا سرمایهگذاری در مراحل اولیه کسب و کار ریسک ذاتی بالایی دارد و شکست درصد بالایی از شرکتهای نوپا امری طبیعی است که در اغلب موارد سرمایهگذاری انجامشده توسط مردم تضمین نمیشود اما صندوق ضمانت سرمایهگذاری تعاون با تضمین اصل سرمایه مردم و همچنین اعتبارسنجی و ارزیابی کارآفرینان و کسبوکار متقاضی، ریسک سرمایهگذاری را برای مردم کاهش میدهد و احتمال موفقیت کسب و کار بالا میرود.
غلامحسین حسینی، استاد دانشگاه:
استفاده از منابع خرد برای تامین مالی پروژههای بزرگ
اصل این کار مبتنی بر روش علمی جدید و شدنی است. در دنیا نیز از این روش استفاده میشود اما اینکه این طرح تا چه میزان عملیاتی میشود و چگونه نسخه بومی آن ارائه میشود، اهمیت دارد. باید دانست این طرح به چه شکلی و با چه سازوکار تشویقی افراد و تعاونیها را به تامین مالی از این شیوه ترغیب میکند. این موضوع است که عملیاتی شدن یا شکست طرح را رقم میزند. براساس آنچه در این مدل باید انجام شود حداقل ۴ مدل تامین مالی قابل طرح است که ۳ مدل آن به این شکل است:
۱. تامین مالی به شکل اهدا: در این شیوه افراد مبلغی را اهدا میکنند که البته مربوط است به خیریهها و موسسات مشابه. ۲. تامین مالی به شکل وام: در این مدل افراد به هر اندازه توانایی دارند پول خود را به پروژهها به صورت وام پرداخت میکنند و البته مزایایی باید برای آنها مرتب شود. ۳. تامین مالی به شکل مشارکت: در این روش باید درصدی از درآمد به تامینکننده سرمایه تعلق بگیرد. مزیت این شیوه آن است که از منابع خرد برای تامین مالی پروژههای بزرگ استفاده میشود و باعث مردمی شدن کارآفرینی میشود. این کار بهطور کلی جالب و اثرگذار است و از طرفی تامین مالی کارآفرینان در دنیا هم در حال حرکت به این سو است، اما مساله این است که از چه مکانیزمهایی برای بومیسازی این طرح استفاده میشود و این مکانیزمها چقدر اعتماد عمومی را جلب میکنند. همچنین باید دانست هزینههای جمعآوری این منابع چگونه تامین میشود. از آن جایی که صندوق ضمانت در ایجاد و اتصال بین تامینکنندگان سرمایه و کارآفرینان نقش کلیدی دارد، باید مشخص کند که بر اساس چه تضمینهایی میخواهد طرف مقابل را دلگرم کند و این پشتگرمی را چگونه ایجاد میکند. طبیعی است که طرحهای کارآفرینانه درصدی از ریسک را داشته باشند، اما مهم آن است که صندوق ضمانت سرمایه به صورت شفاف این موضوع را مطرح سازد تا افراد با اطمینان و آگاهی به تامین مالی بپردازند. از سوی دیگر ریسک در شرایطی که مربوط به کار فنی و ریسک به ذات است چندان قابل سرزنش نیست و طبیعی و قابل پیشبینی است، اما زمانی که ریسک در نتیجه عملکرد نادرست باشد، قابل پیگیری است.
لازم به ذکر است در طرحهای سرمایهگذاری هر چه ریسک بالا برود میزان پاداش، درآمد و دستاورد بیشتر خواهد بود و همین است که انگیزه لازم برای همکاری بین سرمایهداران و کارآفرینان را به واسطه این طرح ایجاد میکند، اما همانطور که ذکر شد لازم است در ارائه این طرح دادن اطلاعات درست و بدون تعارف به خوبی انجام شود و از طرف دیگر مکانیزمها به درستی طراحی شود. صندوق ضمانت باید یک نوع حمایت اتکایی برای این طرحها ایجاد کند. برای مثال ما مدلهای دیگر مثل صندوق نوآوری و شکوفایی و… داریم که باید با هم به صورت یک کنسرسیوم همکاری کنند تا ریسک میان آنها توزیع شود.