اپراتور مجازی شبکه تلفن همراه MVNO (Mobile Virtual Network Operator) نوعی اپراتور تلفنی است که باید با بستن قرارداد با اپراتورهای دیگر که دارای امکانات ارسال مکالمه و دادهها هستند، این خدمات را بصورت عمده خریداری کرده و با برند خود به فروش آن در بازار اقدام کند؛ هدف نهایی از حضورش افزایش کیفیت و کاهش قیمت این خدمات در یک فضای رقابتی است.
اما اپراتور مجازی چه خدماتی ارایه میدهد؟ بر اساس توضیحات سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی، اپراتور مجازی همان سرویسهای مشابه اپراتورهای موجود را ارائه میدهد و عمده تفاوتی که خواهد داشت، این است که شبکه دسترسی یا همان طیف رادیویی را ندارند. درواقع اپراتورهای مجازی به عنوان واسطههایی حرفهای برای فروش انواع خدمات موبایلی بین اپراتورهای اصلی و مشترکان وارد این بازار خواهند شد.
خدماتی که اپراتورهای مجازی ارائه میدهد بسیار گسترده است که البته معمولاً بر بستر دیتا یا همان نسل سوم و چهارم ارتباطات است به دلیل آنکه پهنای باند گستردهتری نسبت به نسل دوم ارتباطات که بر پایه صوت بود دارند.
بنابر اعلام، از ۵۱ متقاضی دریافت پروانه MVNO تعداد ۲۵ متقاضی، موافقت اصولی پروانه را دریافت کردند و تاکنون از ۲۵ شرکت متقاضی دارنده موافقت اصولی پروانه ۹ شرکت با اپراتورهای تلفن همراه قرارداد عمده فروشی امضا کرده و وارد همکاری شدهاند و سه شرکت دارنده موافقت اصولی نیز از دریافت پروانه انصراف دادهاند. همچنین در حال حاضر از میان ۹ شرکت دارنده موافقت اصولی ۵ شرکت با اپراتور رایتل، ۲ شرکت با اپراتور همراه اول و ۲ شرکت با اپراتور ایرانسل قرارداد همکاری امضا کرده اند.
به گفته مسوولان سازمان تنظیم مقررات رادیویی، با توجه به این که اپراتورهای تلفن همراه در حال حاضر در حال بالا بردن تعرفههای خود برای کسب سود بیشتر هستند، ورود چند اپراتور مجازی به این بازار میتواند به تعدیل تعرفهها کمک کند. همین گفته باعث طرح این سوال می شود که اپراتورهای چهارگانه که در حال حاضر از بازار خدمات موبایلی و ارائه مستقیم آن به مشترکان سود بالایی را دریافت کنند، چگونه با واسطه قرار دادن چند اپراتور مجازی از سود خود میگذرند؟
اما از آنجا که MVNO ها قرار نیست خدمات متفاوتی را به مشترکان خود ارائه دهند، می توان گفت علاوه بر اینکه این نوع اپراتور میتواند با استفاده از بستر تلفنهای همراه محتوا و اپلیکیشنهای داخلی را ارائه دهد، مهمترین کارکردش ایجاد فضای رقابتی در بازار خدمات موبایلی است که درنهایت انتظار می رود به تعدیل قیمتهای خدمات و بهبود کیفیت آن به نفع مشتریان بینجامد و یکی از سیاستهای رگولاتوری در برابر حل این مشکل حمایت از اپراتور مجازی با در اتخاذ سیاستهای الزام و تشویق در برابر اپراتورهای اصلی در گامهای اولیه فعالیت MVNO ها است.