سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
پدیده قاچاق دیگر برای عوام هم ملموس شده و در کوچه و خیابان و به‌ویژه در مراکز خرید از کنار مشتریانی که به دنبال خرید مایحتاج‌شان هستند نیز این واژه را می‌شنویم. دیگر کسی با قاچاق غریبه نیست و بازار پر شده است از جنس قاچاق.
به عبارت دیگر، سیل واردات کالاهای قاچاق پوشاک به بازار بزرگ ایران افزایش یافته و تولیدکنندگان داخلی نیز به واسطه هزینه سربار تولید، قادر به رقابت با آنها نیستند.
در این میان اما در بازار پوشاک بنا به دلایلی که دیگر آنقدر گفته شده که نخ‌نما شده است، این پدیده بیشتر به چشم می‌خورد. کارشناسان معتقدند که واردات ارزان محصولات و پوشاک به‌ویژه از چین و ترکیه، قدرت رقابت را از تولیدکننده داخلی
گرفته است. قاچاق پوشاک و عرضه آن، واقعیت انکارناپذیر بازار ایران است و باید با نظارت دقیق مانع این کار شد و در مقابل با واردات قانونی و همچنین تقویت واحدهای تولیدی داخلی می‌توان از ضرر بیشتر تولید داخل و خروج میلیاردها دلار ارز جلوگیری کرد.
ترجیح کالاهای داخلی بر اجناس خارجی
این درحالیست که اتحادیه پوشاک اعلام کرد سال گذشته سرانه مصرف پوشاک به لحاظ تغییرات نرخ دلار حدود ۲۵ تا ۳۰ دلار کاهش داشته و براساس آمار گمرک، در این سال تنها ۶۰ میلیون دلار صرف واردات پوشاک به صورت رسمی
شده است. بنابر این گزارش، ایرانی‌ها سالانه ۳ میلیون دست کت و شلوار مصرف می‌کنند. سقف ظرفیت تولید شرکتهای داخلی ۵۰۰ هزار دست است و ۲.۵ میلیون دست دیگر از خارج تامین می‌شود، چنانچه دولت از تولیدکنندگان تنها در همین بخش حمایت کند، حجم قابل توجهی ارز از کشور خارج نمی‌شود و هم فرصت‌های شغلی جدیدی برای جوانان ایجاد می‌شود. در حال حاضر، سازمان‌هایی مانند تامین‌اجتماعی و مالیات با سخت‌گیری شدیدی به سراغ شرکتهای تولیدی و برندهای معتبر می‌روند و آنها را با چالش‌های متعدد مواجه می‌کنند. اگر دولت به جای این سخت‌گیری‌ها به حمایت از تولیدکنندگان بپردازد و آنها را تشویق کند که به جای تولید کارگاهی به سمت تولید کارخانه‌ای بروند، کیفیت پوشاک ایرانی افزایش می‌یابد، تولیدات داخلی بیشتر مورد استقبال مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد و هم فرصت‌های شغلی جدید ایجاد می‌شود. سال گذشته سرانه مصرف پوشاک به لحاظ تغییرات نرخ دلار حدود ۲۵ تا ۳۰ دلار کاهش داشته است. براساس آمار گمرک، سال گذشته ۶۰ میلیون دلار صرف واردات پوشاک شده است، اما درباره قاچاق نمی‌توان آمار دقیقی ارائه داد و برآوردهایی وجود دارد که براساس تحلیل‌های مختلف است و یکی از مهم‌ترین تحلیل‌ها میزان و حجم بازار داخلی پوشاک است.
آخرین آمار بانک مرکزی و مرکز آمار، سرانه مصرف مربوط به سال ۹۰ می‌شود که در آن سال ۳۲۰ هزار تومان سرانه پوشاک کشور اعلام شده و از آن موقع نیز آمار جدیدی اعلام نشده که با توجه به وضعیت تورم سرانه مصرف طبیعتا به لحاظ ریالی تغییر
کرده است. البته برای درک بهتر وضعیت موجود می‌توان به آمارهای جهانی نیز تکیه کرد؛ در
هفت سال گذشته سرانه مصرف پوشاک به لحاظ دلار حدود ۲۵ تا ۳۰ دلار کاهش داشته که این مساله به دلیل تغییرات قیمت ارز بوده و از ۲۱۰ دلار به ۱۸۵ دلار رسیده است.
براساس آمار، ۱۴.۸ میلیارد دلار حجم بازار مصرف کالای پوشاک و حوزه مد در داخل کشور است. صنایع پوشاک و نساجی در ایران ۲۵ هزار میلیارد تومان بازار داشته که ۱۷ هزار میلیارد تومان آن مربوط به پوشاک و مابقی به پارچه و فرش
اختصاص دارد. سالانه ۴.۵ میلیارد دلار پوشاک قاچاق به بازار ایران وارد می‌شود که این حجم واردات سالانه ۳۸۵ هزار فرصت شغلی را نابود می‌کند، در مقابل این حجم کالای قاچاق، تنها حدود ۳ میلیون دلار واردات رسمی توسط نمایندگی‌های رسمی برخی برندهای خارجی انجام می‌شود. اصناف و بنگاه‌های زودبازده نقش بسیار مهمی در چرخه تولید، رونق کسب‌وکار و اشتغالزایی دارند و متاسفانه حمایت‌های لازم از این قشر صورت نگرفته است.
اقتصاد مقاومتی در پی کاهش وابستگی‌ها به محصولات و خدمات خارجی و توسعه کشور است و ترجیح کالاهای داخلی بر اجناس خارجی یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که آحاد مردم باید از آن حمایت کنند.
برندپوشی موجب افزایش قاچاق شده است
محمدجواد صدق‌آمیز، مدیر مرکز پژوهش‌های اتحادیه پوشاک
قاچاق پدیده‌ای است نگران‌کننده که باعث ورشکستگی تولید داخل شده و رمقی برای تولیدکنندگان داخلی باقی نمی‌گذارد تا بتوانند با کالاهای خارجی مشابه خود رقابت کنند. ادامه این وضعیت و واردات پوشاکی که در داخل کشور توان تولید آن را داریم، موجب می‌شود تا بسیاری از تولیدی‌های لباس در کشور نتوانند به فعالیت‌شان ادامه دهند و تصمیمی به جز تعدیل نیرو ندارند؛ این در حالیست که باید گفت آن دسته نیز که فعال هستند چاره‌ای جز بساط و دستفروشی اجناس خود با قیمت‌هایی بسیار پایین ندارند تا بتوانند جنس تولیدشده خود را به فروش برسانند و ضرر و زیان بیشتری را متحمل نشوند.
در این میان اما باید گفته شود که مقرون به صرفه نبودن تولید داخلی، رغبت مردم به پوشاک خارجی و توجیه اقتصادی از مهم‌ترین دلایل قاچاق پوشاک هستند. امروزه و با این وضعیتی که در بازار شاهد آن هستیم باید مبارزه با قاچاق جدی‌تر دنبال شود. بنابراین لازم است طرح مبارزه با قاچاق جامع و کامل باشد و طرح ثبت برند پوشاک وارداتی در وزارت صنعت به تنهایی برای مبارزه با قاچاق کافی نیست.
از سوی دیگر، درباره توجیه اقتصادی که در بالا ذکر شد، باید توضیح داد که یکی از دلایل قاچاق توجیه اقتصادی آن است چرا که برای واردات رسمی پوشاک باید تعرفه بالایی پرداخت شود و در این شرایط قاچاق مقرون به صرفه می‌شود. همچنین رغبت مردم به پوشاک خارجی از دیگر دلایل افزایش قاچاق است. در شرایط فعلی بخشی از مردم به دلایل متعدد به پوشاک ایرانی بی‌اعتماد هستند و همین امر موجب رغبت بیشتر به پوشاک خارجی و درنتیجه آن افزایش قاچاق است. به عبارت بهتر، برندپوشی نیز موجب افزایش قاچاق و سوءاستفاده افراد شده است. صنعت پوشاک همچنین صنعتی با پتانسیل بالا در اشتغالزایی است و به عنوان مثال ترکیه سالانه با تولید و توزیع پوشاک در جهان فرصت‌های شغلی بسیاری برای مردم خود ایجاد کرده است. در جهان با استفاده از حدود هر ۵ هزار دلار یک شغل مستقیم ایجاد می‌کنند. در ویتنام و بنگلادش این سرمایه‌گذاری کمتر است، در برخی از کشورهای اروپایی ممکن است کمی بیشتر باشد، اما با این شرایط در طول تاریخ تجربه‌های جالبی در ارتباط با رفع معضل بیکاری یا کاهش تعداد بیکاران با کمک پوشاک وجود دارد. در انگلیس از این تجربه استفاده کردند و در چین ۳۰ درصد اقتصاد کشور به پوشاک وابسته است. اروپایی‌ها به ظاهر درگیر صنعت خودرو هستند. اما در اصل آنچه اقتصاد آنان را رونق بخشیده است، به سرمایه‌گذاری در صنعت پوشاک برمیگردد. در بحث اشتغالزایی در ایران که کشوری جوان است و نیاز به شغل دارد، باید به پوشاک توجه شود. باید قبول کرد که فلات ایران خشک است، صنایع فولاد به آب بسیار نیاز داشته و خطراتی برای محیط‌زیست دارند، اما پوشاک نه تنها هیچ آلایندگی‌ای ندارد، بلکه توانایی ایجاد اشتغال فراوان و کاهش بیکاری را نیز دارد.
واردات بی‌رویه پوشاک باعث از دست رفتن فرصت‌های شغلی شد
ابوالقاسم شیرازی، رئیس اتحادیه پوشاک
در حال حاضر مبارزه با قاچاق کالا در کشور نهادینه شده و وارداتی هم که کالاهای مشابه آن در کشور تولید می‌شود، محدود شده است، اما در صنف پوشاک متاسفانه مساله قاچاق گستردگی بیشتری دارد و برای مبارزه با آن باید تلاش بیشتری کرد.
متاسفانه باید اشاره شود که حجمی برابر ۳ میلیارد دلار واردات پوشاک به کشور داریم.
این بدان معناست که ما در حال از دست دادن ۳۸۵ هزار فرصت شغلی هستیم. این آمار واقعا دردناک است.
در کشوری که همواره صحبت از اشتغالزایی و فراهم‌سازی فرصت‌های شغلی برای جوانان‌مان است اینگونه فرصت‌سوزی در اشتغال داریم. متاسفانه در این سال‌ها واردات بی‌رویه پوشاک موجب از دست رفتن فرصت‌های شغلی و اشتغالزایی برای جوانان کشور شده و اگر مسئولان از صنایع کوچک و زودبازده حمایت نکنند، هنر ارزشمند طراحان و دوزندگان ایرانی به فراموشی سپرده خواهد شد.
همچنین باید اشاره شود که از این حجم وسیع واردات فقط ۲۰ درصد ما واردات رسمی و قانونی داریم و هر چه به غیر از این در بازار وجود دارد از طریق قاچاق وارد کشور شده و در بازار به فروش می‌رسد.
بنابراین برای کاهش واردات کالاهای قاچاق، در هر صنف و سازمانی، ضرورت دارد ما در مناطق آزاد گمرک ایجاد کنیم تا بتوان در تقویت تولید داخلی و کاهش واردات پوشاک موفق عمل کرد. این حرکت همچنین انگیزه تولیدکنندگان داخلی را هم برای ایجاد برند بیشتر خواهد کرد و منجر به کاهش قاچاق نیز می‌شود.
البته لازم به ذکر و یادآوری است که در عین حال توسعه صنعت پوشاک نیازمند حمایت دولت و مجلس شورای اسلامی است. یکی از نیازهای تولید، دسترسی به مواد اولیه مناسب است.
درباره پارچه امکانات مناسبی داریم و در بخش‌هایی نیز همکاری‌ها و تفاهمنامه‌های مناسبی به امضا رسیده و برای اجرایی شدن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و کاهش واردات پوشاک تقریبا هیچ نگرانی‌ای برای تامین نیاز تولیدکنندگان نداریم. اکنون یک تولیدکننده به ازای جذب هر نفر نیرو باید ۳۰ درصد حقوق او را به عنوان حق‌بیمه به تامین‌اجتماعی بپردازد که این رقم در سال‌های اولیه شروع کسب‌وکار سنگین است. مجلس می‌تواند با اصلاح قوانین، معافیت‌هایی را همچون یک دوره تنفس سه ساله برای کارگاه‌های کوچک و متوسط تصویب کند.
