سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
انواع و اقسام جوراب‌ها در مغازه‌ها و فروشگاه‌ها وجود دارد و تنوع این جنس باعث شده فروشگاه‌های این پوشاک بسیار رنگارنگ و قابل توجه باشد. از جنس ایرانی گرفته تا ترک و چینی در فروشگاه‌ها دیده می‌شود. البته بیشتر جنس‌ها چینی هستند. چینی‌ها هم البته درجه‌بندی دارند. برخی از اقلام لوکس آن هم که آلمانی یا ایتالیایی است، در بازار و بوتیک‌های شمال تهران با قیمت‌هایی بالای ۵۰ هزار تومان برای هرجفت خودنمایی می‌کند. یکی دو برند ایرانی هم در بازار وجود دارد که دارای فروشگاه زنجیره‌ای در تهران و شهرهای دیگر است. به‌طور کلی بازار جوراب در کشور نیر همانند دیگر بازارها در سیطره چین و ترکیه است. مشکل عمده در این رابطه ورود انبوه جنس‌های چینی به صورت قاچاق است که با قیمتی تقریبا معادل جنس داخلی به فروش می‌رسد و به همین دلیل مشتری‌ها را به سوی خود جذب می‌کند. به گفته کارشناسان و فعالان بازار اگر جلوی قاچاق کالا گرفته شود، به هرحال مردم به سمت خرید کالای داخلی کشیده می‌شوند. جنس ایرانی حتی اگر آنقدرها که باید، ظرافت و زیبایی نداشته باشد، باز هم حاصل تلاش تولیدکنندگان داخلی است که حمایت از آنها می‌تواند راه دشوار تولید را برای‌شان ساده‌تر کند و دست‌شان را برای نوآوری و کیفیت بخشی به محصولات، بازتر.
از سوی دیگر، وارد کردن ماشین‌آلات خارجی برای تولیدکنندگان اصلا به‌صرفه نیست و با توجه به اینکه نیروی کار در ایران گران است، نمی‌توان از عهده مخارج برآمد. در چین نیروی کار ارزان به‌علاوه ماشین‌های فول رایانه‌ای وجود دارد و به همین دلیل هم کار با تنوع و بسته‌بندی‌های جذاب روانه بازار می‌شود و در حال حاضر ۹۰ درصد جوراب‌های داخل ایران هم چینی هستند. البته به مدد همین اجناس چینی هم بود که تولیدکنندهها به فکر تنوع دادن به محصولات افتادند و کار طراحی تولیدات خود را به شرکت‌های طراحی و گرافیکی سپردند که به ایجاد تنوع بیشتر در محصولات انجامید اما به لحاظ تکنولوژی، هنوز فاصله زیادی با صنعت جوراب‌بافی در دنیا داریم.
رکود و فعالیت‌های قاچاق ضررهای بسیاری به صنف وارد کرد
سیدعلی‌اصغر بهبهانی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان کالای کشباف و جوراب
توان ایران برای تولید جوراب برای ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون نفر است و اگر جلوی واردات قاچاق در این بخش گرفته شود صنف ما قادر است حداقل برای ۱۰ هزار نفر اشتغال ایجاد کند.
به عبارت دیگر، توان تولید در صنف تولیدکنندگان کالای کشباف و جوراب به حدی است که حتی می‌توان برای ۱۰ هزار نفر اشتغال ایجاد کرد اما رکود و فعالیت‌های قاچاق ضررهای بسیاری به صنف ما وارد کرده است. در میان رشته‌های مختلف نساجی بافت حلقوی تخصص اعضای این صنف به شمار می‌رود و اکنون با وجود کیفیت بالایی که کالاهای ایرانی دارند، در موارد متعدد جنس‌های چینی ارزان وارد بازار شده و به تولیدات ما لطمه وارد می‌کنند و توان رقابت را از تولیدکننده داخلی می‌گیرند.
زمانی که بنکداران برای خرید از تولیدکنندگان داخلی مراجعه می‌کنند، با بهره‌گیری از تخصص خود به کیفیت جنس توجه بسیار دارند اما زمانی که تاجری برای تهیه اجناس راهی چین می‌شود، تنها به قیمت توجه می‌کند و تلاش دارد اجناسی با پایین‌ترین قیمت ممکن را خریداری و وارد کند. این اتفاق در شرایطی رخ می‌دهد که کیفیت کالاهای ایرانی به مراتب بهتر از کیفیت کالاهای چینی بوده و شاید تنها ۱۰ درصد از نمونه‌های چینی گران‌تر باشند، حتی در برخی اقلام مانند بافت‌های زمستانی قیمت نمونه‌های ایرانی گاه از کارهای چینی هم ارزان‌تر است.
همچنین اینجا لازم است به محصولاتی که از ترکیه وارد می‌شوند، اشاره کرد. طبق مصوبات وزارت صنعت، معدن و تجارت هفت شرکت ایرانی مجاز به واردات پوشاک ۱۷ برند ترک شده‌اند اما در کنار این واردات حجم بسیاری هم به قاچاق اختصاص پیدا می‌کند. از سوی دیگر کالایی که از سوی کارخانه‌های ترک به فروش می‌رسد در موارد متعدد حالت استوک دارد.
شرکت‌های ترک پس از دریافت سفارش از کشورهای اروپایی برای آنها سفارشات پذیرفته شده را آماده می‌کنند اما معمولا به هنگام قبول سفارشات صادراتی، شرایط به این قرار است که اگر به‌طور مثال فردی ۱۰ هزار سفارش می‌گیرد، حدود ۱۰ هزار و ۵۰۰ نمونه تولید می‌کند تا اگر بخشی از کار در حالت زده‌دار بود، بتواند آن را جایگزین کرده و سفارش خود را تامین کند.
اکنون درباره کالاهای ترک نیز در موارد متعدد کارخانه‌ها آنچه از سفارش کشورهای اروپایی باقی مانده را به شرکت‌های ایرانی می‌فروشند و به اصطلاح اجناس آنها حالت استوک دارد. این در حالیست که قیمت نمونه‌های ترک نیز در قیاس با تولید داخل قیمتی به مراتب بالاتر دارد.
رکود با ورود اجناس بی‌کیفیت چینی بر بازار چیره شد
رضا قلی‌زاده، تولیدکننده جوراب
جوراب‌بافی از فعالیت‌های تولیدی قدیمی در کشور است که در حال حاضر به دلیل استهلاک دستگاه‌ها از رونق افتاده و تولیدات اندک نیز توان چندانی برای رقابت در بازار با رقبای دیگر ندارد. هرچند در حال حاضر تعداد زیادی تولیدی جوراب وجود دارد اما به دلیل قدیمی بودن و فرسودگی دستگاه‌ها، سوددهی مناسب را نداشته و به حاشیه رانده شده‌اند. همچنین تولید جوراب از لحاظ فنی پیچیده‌تر از تولید کالاهای دیگر در حوزه پوشاک است. به‌طور مثال تولید در همدان بسیار سنتی انجام می‌شود و یک تولیدکننده تمام کارهای تولید را از آغاز کار تا بازاریابی و فروش آن به تنهایی انجام می‌دهد. به همین علت، نه تنها تولیدی جوراب رونق ندارد، سایر تولیدها نیز به دلیل شرایط نامناسب اقتصادی شرایط خوبی را پشت سر نمی‌گذارند. از سوی دیگر، در حال حاضر برخی از واحدهای فروش جوراب یک دستگاه جوراب‌بافی را در فروشگاه خود قرار دادند و طوری نشان می‌دهند که محصولات آنان تولید خودشان است تا مردم گمان کنند که اجناس آنان ارزان‌تر از سایر عرضه‌کنندگان جوراب است در صورتی که تنها یک درصد اجناس مغازه‌ها تولید خودشان است که اغلب مورد قبول مشتریان نیز واقع نمی‌شود. رکود با ورود اجناس بی‌کیفیت چینی بر بازار چیره و موجب شد تا بسیاری از تولیدی‌ها برچیده شود و برخی نیز به اجبار و به دلیل آنکه کاری جز تولید جوراب در توان‌شان نیست، به آن ادامه دادند. در عین حال رونق دوباره تولید جوراب معلول چند علت است. خریداری دستگاه‌های جدید که به برنامه‌های نرم‌افزاری روز مجهز هستند اما دارای قیمت بالایی بوده و برای همه تولیدی‌ها امکان خرید وجود ندارد. از سوی دیگر تعمیرکاران این دستگاه‌ها در بسیاری از شهرها وجود ندارد و این مساله باعث می‌شود که کمتر کسی ریسک آن را بپذیرد. دستگاه‌های قدیمی ارزش چندان ندارند و نمی‌توان بر فروش آنان چندان حساب کرد، از طرف دیگر باید سرمایه در گردش لازم را نیز تهیه کرد چون خریداری پنج دستگاه جدید به همراه سرمایه در گردش آن اعتباری بالغ بر ۲۰۰ میلیون تومان نیاز دارد. بسیاری از واحدهای تولیدی به دلیل شرایط اقتصادی و البته نوسانات شدید قیمت، در محاق تعطیلی رفتند اما چند ماهی است که شرایط متفاوت شده و این رکود در حال برطرف شدن است. این در حالیست که مواد اولیه مورد نیاز به صورت خام از کشورهای دیگر چون هند و چین وارد کشور می‌شوند و در داخل به نخ تبدیل و در اختیار کارگاه‌های تولیدی قرار می‌گیرند، به همین دلیل نمی‌توان مواد اولیه را صددرصد داخلی یا خارجی دانست. البته برخی از واحدهای کارگاهی به تازگی دستگاه‌های جدید را نیز خریدار کردند و می‌توانند محصولات به‌روزتری را تولید و عرضه کنند. بنابراین باید اشاره شود که بسیاری عوامل دست به دست هم داد که تولیدی جوراب نتواند نقش خود را در رونق اقتصاد کشور ایفا کند.
جوراب‌های ارزان قیمت چینی کار را سخت‌تر می‌کند
فرشید طاهری، تولیدکننده جوراب
این روزها جوراب‌بافی توجیه اقتصادی خوبی دارد و از بازار متوسطی برخوردار است. جوراب از دیرباز در سبد پوشاک قرار داشته و امروز هم وجود دارد اما نگاه مردم امروز ظریف‌تر و ریزبینانه‌تر شده است بنابراین تولیدکنندهها باید برای موفقیت در این بازار نیاز مصرف‌کننده را بشناسند.
ذهن خلاق عامل اصلی موفقیت در هر کاری است. در این حرفه نیز با توجه به وجود جوراب‌های ارزان قیمت چینی در بازار کمی کار سخت‌تر می‌شود. بنابراین برنده کسی است که کار خلاقانه‌ای داشته باشد و طرح و ایده‌های نو و جذابی ارائه کند. در حال حاضر تولیدکننده‌هایی هستند که با وجود سابقه ۲۰ ساله همچنان در ته جدول رقابت قرار دارند. علت اصلی آن هم نداشتن خلاقیت و ایده است که همیشه در رقابت بر سر کیفیت و قیمت با رقیبان خود هستند.
هر حرفه‌ای مشکلات خاص خود را دارد و این شغل نیز همانند سایر شغل‌ها با مشکلات زیادی دست به گریبان است. از خرابی دستگاه، شکستن مداوم سوزن و ضایعات آن گرفته تا نیروی انسانی، تهیه خرج کار، خدمات دوخت پنجه، مسائل دولتی، حقوقی و مالیاتی و خیلی مسائل دیگر از جمله مسائل و مشکلاتی است که در این حرفه وجود دارد. به عنوان مثال، یکی از مشکلات مربوط به نخ است. نخ‌های تولید داخل کیفیت متوسطی دارند اما محصولات برخی کشورها مانند هند در عرصه پنبه کیفیتی مطلوب داشته و برای تولید کار بهتر باید از نخ اولیه این کشورها استفاده کرد.
از سوی دیگر، مشتری‌ها همیشه به اجناس ارزان‌تر گرایش دارند، بنابراین برای توسعه کار باید بودجه‌ای را برای بازاریابی در نظر بگیرید و همیشه در فکر ایجاد شرایط ایده‌آل برای رشد سبک کار، بازار و کانال توزیع تولیدات خود بود. گام بعدی قیمت‌گذاری کالاست. کالاهای چینی با قیمت و طرح‌های متنوعی در بازار وجود دارد، بنابراین باید قیمت‌گذاری تولیدات به گونه‌ای باشد که قابلیت رقابت با این محصولات را داشته باشد.
