سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
مجتبی کاوه
از نظر صیادان شمال کشور کم شدن ماهی در دریای خزر حکایت امسال و سال گذشته نیست؛ به باور آنها سال‌هاست که ماهیان این دریا تحلیل می‌روند. آنها از تکرار جمله «وضعیت صید نسبت به سال گذشته بدتر بود»، خسته شده‌اند با این حال وضع صید امسال آنقدر بدتر از سال گذشته بود که شیلات مجوز صید را تا روز ۳۱ فرودین تمدید کرد. هر سال فصل صید از اوایل مهر آغاز می‌شد و تا نیمه فرودین ماه ادامه داشت اما امسال شیلات فصل صید را، حدود پانزده روز بیشتر کرد چرا که علاوه‌بر کاهش ماهی، ناسازگاری دریا و توفان‌هایی که امکان صید را از صیادان می‌گرفت هم آمار صید را کاهش داده بود. صیادان می‌گویند کاهش ماهی را سال به سال بیشتر حس می‌کنند. آنها نمی‌دانند راهی برای بهبود ذخایر ماهیان دریا وجود دارد یا نه؟ اما سبک‌تر شدن تورهایی که از دریا بیرون می‌کشند به آنها می‌گوید؛ کارهایی که شیلات انجام داده نتیجه لازم را نداشته است.
کاهش ۲۰۰ تنی صید در گیلان
آماری که مسئولان اعلام می‌کنند، کاهش محسوسی در صید نشان نمی‌دهد. یک مقام مسئول شیلات در این باره می‌گوید: از اواسط مهرماه سال گذشته تا تاریخ بیستم فروردین سال جاری، حدود ۵ هزار و ۱۷ تن انواع ماهیان استخوانی در آب‌های دریای خزر با تلاش صیادان سه استان شمالی صید شده است و مقایسه آمار با مدت مشابه سال گذشته از کاهش ۳ درصدی صید ماهیان استخوانی دریای خزر حکایت دارد. مختار آخوندی، مدیرکل دفتر امور صید و صیادی سازمان شیلات ایران جزئیات آمار صید را اینگونه شرح می‌دهد: در استان گیلان تا تاریخ مذکور، ۲ هزار و ۴۷۰ تن انواع ماهیان استخوانی صید شده است که این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از کاهش ۱۲ درصدی همراه بوده است. استان مازندران با صید ۲ هزار و ۲۸۲ تن صید ماهیان استخوانی با ۶ درصد افزاش صید همراه بوده است. در استان گلستان هم ۲۶۵ هزار تن انواع ماهیان استخوانی صید شده که نشان‌دهنده رشد ۲۳ است. وی تصریح می‌کند: در میان انواع ماهیان استخوانی، بیشترین میزان کاهش صید با ۲۱ درصد به صید ماهیان سفید اختصاص داشته است.
بسیاری از صیادان حرفه‌شان را رها کرده‌اند
صیادی در شمال یک حرفه خانوادگی است و از پدر به پسر می‌رسد. البته با کم شدن صید بسیاری از صیادان حرفه پدری را رها کرده‌اند و سراغ مشاغل دیگر رفته‌اند. یک صیاد از بندرانزلی در این باره به «کسب وکار» می‌گوید: صیادی تا ۳۰ سال پیش حرفه پررونقی در بندرانزلی بود و مشاغل دیگر مثل قایق‌سازی، تور بافی و خرید و فروش ماهی هم در کنار آن رونق داشت. بهزاد قدیری می‌افزاید: خانواده‌ها با یک نان‌آور صیاد، به خوبی زندگی می‌کردند و درآمد یک نفر صیاد کفاف مخارج خانواده‌های پرجمعیت را می‌داد اما این وضع سال‌هاست تغییر کرده است. با اینکه بسیاری از صیادان حرفه خانوادگی را رها کرده‌اند یا نهایتا از یک خانواده که سابقا تمام افرادش این حرفه را داشتند فقط یک نفر صیادی می‌کند، درآمد صید آنقدر نیست که مخارج خانواده سه – چهار نفره را تامین کند.
به گفته وی مشکل در کاهش ماهیان خزر است و شیلات هم با وجود رها کردن بچه ماهی در رودخانه‌ها نتوانسته از این کاهش جلوگیری کند. صیاد دیگری که وی هم از کاهش شدید ماهی گله دارد در پاسخ به این پرسش که آمار شیلات کاهش چندانی در صید نشان نمی‌دهد، می‌گوید: کاهش صید در سواحل گیلان که کاملا محرز است. شاید آماری که شیلاتی‌ها می‌دهند با چیزی که ما با چشم می‌بینیم خیلی فرق داشته باشد که توضیحی برای آن ندارم. شما می‌توانید هر روز عصر کنار ساحل بیایید و از تمام صیادان بپرسید نسبت به سال قبل چقدر کاهش صید دارند. این وضع فقط مختص امسال و سال گذشته نیست، سال‌هاست که وضع ما همین است. به گفته وی، آلودگی رودخانه‌ها موجب می‌شود اغلب بچه ماهیانی که توسط شیلات به رودخانه‌ها ریخته می‌شود، تلف شوند. بر صیادی و برداشت کشورهای دیگر از ذخایر ماهیان خزر هم به دلیل حل نشدن مسائل حقوقی این دریا بین کشورهای ساحلی، نظارت چندانی نمی‌توان کرد. در این وضعیت آنچه نصیب صیادان شمالی می‌شود تورهایی است که سال به سال سبک‌تر از آب بیرون می‌آیند.
