گروه بانک،بورس و بیمه
به گزارش کسب و کار نیوز به اعتقاد کارشناسان آنها بازار سرمایهداری بزرگی به لحاظ اندیشه و ایده برای بورس به شمار میروند که به موجب آن زنجیره ارزش ایدهها تکمیل خواهد شد؛ ازاینرو جا دارد در یک بررسی دقیق مزیت بورس برای استارتآپها و برعکس دستاورد استارتآپها برای بورس را تشریح کنیم.
مدیر فناوری اطلاعات سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: یافتن دارایی فکری به عنوان حلقه گمشده بازار و فعالیت صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه در فرابورس، موجب تکمیل زنجیره ارزش ایدهها خواهد شد.
روحا… دهقان با بیان اینکه استارتآپها طی پنج سال اخیر، رشد و توسعه زیادی در تمام حوزهها در ایران داشتهاند و در حوزه مالی که بازار بانک و سرمایه را شامل میشود، از برخی دستاوردهای این شرکتها استفاده شده، گفت: البته در بازار پول، استقبال از دستاوردها و ایدههای استارتآپها بیشتر بوده و این شرکتها مورد حمایت بیشتری قرار گرفتهاند؛ بهطوری که برخی استارتآپهای حوزه بانکی هماکنون به شرکتهای بزرگی تبدیل شدهاند و در حوزه تراکنشهای مالی عملکرد خوبی را از خود به نمایش گذاشتهاند.
مدیر فناوری اطلاعات سازمان بورس و اوراق بهادار، علت رشد استارتآپها در بازار پولی و ورود کندتر آنها به بازار سرمایه را در تخصصی بودن این بازار دانست و افزود: میزان تخصص در بازار سرمایه، بالاتر از بانکهاست و مفاهیم موجود در آن، پیچیدهتر بوده و نیاز به تخصص بیشتری دارد؛ از همین رو حضور آنها در بازار سرمایه، مستلزم آن است که ارکان فعال در بازار به استارتآپها آموزشهای لازم را داده و از آنها حمایت کنند.
وی با تاکید بر اینکه شرکتهای استارتآپی به دلیل بدنه چابک و سریعی که دارند و در حوزه تکنولوژی فعال هستند، مزایای خوبی برای صنایع مختلف خواهند داشت؛ تصریح کرد: استارتآپها با حمایت سازمان بورس و سایر ارکان فعال در بازار سرمایه، میتوانند رشد خوبی داشته باشند؛ ضمن اینکه بسیاری از مسائل و مشکلات حوزه IT در بازار سرمایه با کمک این شرکتها میتواند حل شود و تفکر جدیدی را وارد بازار سرمایه کند.
این مقام مسئول، هدف بازار سرمایه از ورود به این حوزه را بهرهگیری از دانش بازار سرمایه به عنوان یک دانش تجاری و انتقال آن به استارتآپها دانست و این موضوع را موجب رشد و توسعه بازار سرمایه به کمک طرحها و ایدههای مطرحشده از سوی استارتآپها مطرح کرد.
دهقان از انتفاع تمامی بخشهای بازار سرمایه از حضور استارتآپها سخن گفت و افزود: اگر این شرکتها رشد کرده و توسعه یابند و از محصول آنها استفاده شود، کل بازار منتفع خواهد شد؛ البته وجود چالشهای فراوان در بازار سرمایه، یک مزیت برای حضور استارتآپهاست و پر چالشتر بودن بازار سرمایه نسبت به فعالیتهای عادی و مشخص شبکه بانکی، با ذات تیمهای استارتآپی هماهنگی بیشتری دارد.
این مقام مسئول در بازار سرمایه با ابراز امیدواری نسبت به اینکه فیناستارز امسال نتایج خوبی برای بازار سرمایه در پی داشته باشد، خاطرنشان کرد: صندوقهای جسورانه و ارکان بازار سرمایه باید بتوانند از ایده و طرحهای آنها به بهترین شکل بهره ببرند؛ این در حالیست که فرابورس هم از برگزاری دومین دوره از این رویداد، هدف برقراری ارتباط میان سرمایهگذاران با شرکتهای استارتآپ و دانشبنیان را دنبال میکند.
وی به برگزاری دورههای قبلی این رویداد و نتایج حضور استارتآپها در آن اشاره و خاطرنشان کرد: سال گذشته برخی ایدهها و طرحهای مطرحشده از سوی استارتآپهایی که در فیناستارز حضور داشتند، مورد توجه ارکان بازار سرمایه و کارگزاریها قرار گرفت و در طول یک سال اخیر انکوباتورها، شتابدهندهها و دانشگاههایی همچون امیرکبیر، تهران، شهید بهشتی و صنعتی شریف به عنوان همکاران بازار سرمایه وارد این حوزه شدند.
دهقان تصریح کرد: سه طرح مطرحشده از سوی استارتآپهای رویداد سال گذشته در بدنه شرکتهای نرمافزاری و کارگزاریها به کار گرفته شدهاند و در حال فعالیت هستند و از این نظر رویداد فیناستارز ۲۰۱۶ تجربه مفیدی را در پی داشت و این در حالی بود که رویداد فیناستارز نخستینبار در ایران برگزار شد. وی با ابراز امیدواری نسبت به بهبود کیفیت برگزاری این دوره با استفاده از تجربه سال قبل عنوان کرد: برای توسعه بازار سرمایه به وجود استارتآپهای مالی نیاز داریم و باید از آنها حمایت کنیم که در این خصوص تنها بخشی از حمایتها به مباحث مالی مربوط بوده و بخش دیگر آن مرتبط با انتقال دانش بورسی و آشنا کردن گروههای تکنولوژیک با مفاهیم بورسی است که البته این نوع حمایت بیشتر مدنظر سازمان بورس و ارکان بازار سرمایه قرار دارد.
مهدی طهانی، کارشناس بازار سرمایه:
سرمایه کم استارتآپها برای ورود به بورس
در دنیا بازار سرمایه بازار یک مبادله شراکتهای اقتصادی است. همانطور که میدانیم هر فعالیتی که در قالب شراکت اقتصادی فعالیت میکند، شرایط بهتری برای تامین مالی خواهد داشت. همه شرکتها میتوانند از بازار سرمایه که بازار مبادله شراکتهای اقتصادی است، استفاده کنند و هر کجا که نیاز به تبلیغات، شفافیت و… است از بازار سرمایه بهره بگیرند. استارتآپها براساس فناوری اطلاعات شکل گرفتهاند و نیاز به جذب منابع مالی و شریک تخصصی دارند. هم برای سرمایهگذاران که در جستجوی ایده و فعالیتهایی برای رشد بازدهی هستند و هم برای بازار سرمایه حضور شرکتهای نوپا و استارتآپها سوددهی ایجاد خواهد کرد، اما مشکلی که در باب تامین مالی از طریق بورس برای این شرکتها وجود دارد، این است که ما هنوز برای ورود شرکتهای کوچک و پروژهای به بورس با وجود اینکه شرکت فرابورس اعلام کرده با موانعی مواجه هستیم. برای مثال زمینه ورود تمام شرکتها به بورس فراهم نیست، درحالی که در تمام دنیا بازار سرمایه چندین برابر بازار پول است و تعداد زیادی از شرکتها قادر به حضور در آن خواهند بود. به همین دلیل است که میبینیم ارزش و داراییهای بانکهای سرمایهگذاری چند برابر بانکهای تجاری که نماینده بازار پول به شمار میآیند، هستند. این موضوع نیز برای استارتآپها صدق میکند. استارتآپها چون شرکتهای کوچکی هستند و بازار سرمایه نیز برای حضور آنها و نحوه پذیرش آنها تازهپاست، نیاز به مدت زمان بیشتری برای رشد دامنه فعالیتهای خود دارند. هنوز فعالیت جدیای در بورس برای استارتآپها شکل نگرفته است، اما این نوید وجود دارد که بازار سرمایه زمینه تامین مالی استارتآپها را در آیندهای نزدیک فراهم کند. استارتآپها میتوانند از طریق صندوق جسورانه و پروژهای و در قالب شرکتهای کوچک فعالیت کنند اما عملا تامین مالی آنها در بورس ممکن است سخت اتفاق بیفتد چون استارتاپ سرمایه کمی دارند در حالی که سرمایه حداقلی صندوقهای جسورانه نباید کمتر از
۱۰ میلیارد تومان باشد. بنابراین وقتی یک شرکت سهامی عام با سرمایه ۱۰۰ میلیون تومان میتواند وارد بازار فرابورس شود سایر صندوقها هم باید از چنین تعریفی بهرهمند باشند.
یاور میرعباسی، کارشناس بازار سرمایه:
فقدان سازوکار برای شناسایی استارتآپها
مهمترین ویژگی سرمایهگذاری در موضوعات نوپا و استارتآپها نـاشناختــه بـودن آتـیه سرمایهگذاری است. به عبارتی مهمترین مشخصه این شرکتها این است که آنها ریسک خیلی بالایی دارند و به همین دلیل سرمایه گذاران استارتآپها به عنوان یک سرمایهگذار مضطرب باید ریسک خیلی بالایی را تحمل کنند، در حالی که اگر استارتآپها در بازار سرمایه و توسط تعداد زیادی از سرمایهگذاران تامین مالی شوند، این ریسک میان آنها توزیع خواهد شد. بنابراین نخستین مزیت بورس برای استارتآپها توزیع ریسک میان سرمایهگذاران است. استارتآپها معمولا با سرمایههای کم ایجاد میشوند. بنابراین اگر بخواهند به یک شرکت بالغ تبدیل شوند، میتوانند در بازار سرمایه و با مشارکت سایر افراد به این هدف دست پیدا کنند، اما آنچه قابل طرح است، این است که استارتآپها معمولا توسط افراد سرمایهگذار منفرد ایجاد میشوند. به همین دلیل یا با شکست مواجه میشوند یا موفق شده یا تبدیل به فرصت سرمایهگذاری جذاب میشوند که آن نیز البته در دست عدهای محدود باقی مانده و به بازار سرمایه نمیآید. بنابراین بازار سرمایه میتواند از دو طریق به سرمایهگذاران در استارتآپها کمک کند. اول اینکه ریسک سرمایهگذاری آنها را میان افراد مختلف توزیع کند و دوم اینکه از طریق توزیع این ریسک میان افراد مجموعه سرمایهگذاران را از تعداد محدود به تعداد گسترده توسعه داده و باعث بالغ شدن استارتآپها در بورس شود. اگر فرصتهای سرمایهگذاری در استارتآپها توسط چند نفر شکل بگیرد محدود به سرمایهگذاری چند نفر میشود و توسعه پیدا نمیکند، اما در بازار سرمایه این محدودیت برداشته میشود. بنابراین اگر فرصت سرمایهگذاری در بازار سرمایه فراهم شود هم بازه سرمایه بالا میرود و هم ریسک میان افراد توزیع میشود. اما مهمترین مشکلی که ما داریم، این است که ما سازوکاری برای شناسایی استارتآپها نداریم. از طرفی خود بورس شفافیتی برای سایر شرکتهای قبلی ندارد، چه برسد به استارتآپها که تازه قرار است زمینه حضور پررنگ آنها در بورس فراهم شود. بنابراین شفافیت اطلاعاتی میتواند کمککننده استارتآپها و رشد آنها در بورس باشد. استارتآپها ایده کوچک و سرمایه کم دارند و نیاز به پختگی دارند. مشخصا سرمایه کم استارتآپها نیز مانعی برای ورود آنها به بورس ایجاد خواهد کرد اما اگر به طور منطقی نگاه کنیم سرمایه زیر ۱۰ میلیارد تومان برای استارتآپها که میخواهند به بلوغ برسند چندان زیاد هم نیست اما در هر حال همانطور که اشاره شد این موضوع برای شرکتهای کوچک هنگام ورود مانع ایجاد میکند.