گروه تجارت و توزیع
با سال ۱۹۹۰ تقریبا۱۰ برابر شده و این میزان برای اقتصادهای پیشرفته، رشد دو برابری را به ارمغان آورده است.
به گزارش کسب و کار نیوز، همچنین سهم اقتصادهای در حال توسعه از کل صادرات جهانی خدمات از ۳ درصد در سال ۱۹۷۰ به حدود ۲۰ درصد در سال ۲۰۱۴ رسیده است. در کشور ما نیز بر اساس آمارهای موجود این حجم روند رو به رشدی را طی کرده، بهطوری که در ۲۵ سال گذشته صادرات بخش خدمات فنی و مهندسی ما نسبت به گذشته هفت برابر شده است. با توجه به اهمیت این موضوع جا دارد چند بحث اساسی در این مورد را مورد تحلیل قرار دهیم؛ ۱. وضعیت خدمات در حال حاضر در کشور ما چگونه است و به چه صورتی میتوان از طریق آن درآمد ارزی ثابتی برای کشور ایجاد کرد؟ ۲. مهمترین موانع فعالیتهای خدماتی در کشور ما چیست و به چه صورتی میتوان این موانع را برداشت؟ ۳. خدمات چه کمکی به تولید خواهد کرد و با چه مکانیزمی میتوان در آن جهش ایجاد کرد؟
به گزارش کسب و کار نیوز، همچنین سهم اقتصادهای در حال توسعه از کل صادرات جهانی خدمات از ۳ درصد در سال ۱۹۷۰ به حدود ۲۰ درصد در سال ۲۰۱۴ رسیده است. در کشور ما نیز بر اساس آمارهای موجود این حجم روند رو به رشدی را طی کرده، بهطوری که در ۲۵ سال گذشته صادرات بخش خدمات فنی و مهندسی ما نسبت به گذشته هفت برابر شده است. با توجه به اهمیت این موضوع جا دارد چند بحث اساسی در این مورد را مورد تحلیل قرار دهیم؛ ۱. وضعیت خدمات در حال حاضر در کشور ما چگونه است و به چه صورتی میتوان از طریق آن درآمد ارزی ثابتی برای کشور ایجاد کرد؟ ۲. مهمترین موانع فعالیتهای خدماتی در کشور ما چیست و به چه صورتی میتوان این موانع را برداشت؟ ۳. خدمات چه کمکی به تولید خواهد کرد و با چه مکانیزمی میتوان در آن جهش ایجاد کرد؟
بر اساس مطالعه صندوق بینالمللی پول، اهمیت صادرات خدمات مدرن در اقتصاد جهان و نقش این صادرات در فرایند انتقال ساختاری، مورد توجه محققان و سیاستگذاران قرار گرفته است. اگرچه خدمات سنتی مانند حمل و نقل، سفر یا عمده فروشی همچنان نیازمند حضور فیزیکی بوده اما به دلیل مشارکت آنها در زنجیرههای ارزش جهانی، تجارت در این بخش به علت کاهش قابل توجه هزینهها از طریق بهرهبرداری از تکنولوژیهای جدید از جمله در حوزه کارایی سوخت، بهبود یافته است.
تجارت خدمات در مقایسه با تجارت کالا، مقاومتپذیری بیشتری را در برابر شوکها و بحرانهای مالی داراست و حتی صادرات خدمات در کشورهای در حال توسعه نسبت به صادرات خدمات اقتصادهای توسعهیافته نیز مقاومپذیرتر بوده است.
محسن مهرعلیزاده، رئیس کمیسیون گردشگری اتاق تهران و عضو اتاق بازرگانی ایران:
قوانین دست و پاگیر حذف شوند
یکی از زمینههای مناسبی که در کشور برای توسعه و درآمدزایی وجود دارد توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی است. با توجه به اینکه کشور ما بیشترین نیروی تحصیلکرده مهندسان در دنیا را دارد و از طرفی جوانهای ما هم فعال و علاقهمند به ورود به این حوزه هستند، این رشته بستر مناسبی برای دستیابی به درآمد ارزی ثابت برای کشور است. علاوه بر این رشتههای مهندسی در دورههای بعد از انقلاب در زمینههای مختلف چون احداث راه تجربههای ارزشمندی دارند، این تجربیات و سابقه به همراه جمعیت جوان سرمایه اساسی را برای کشور به ارمغان آوردهاند و تقریبا این بخش یکی از سرمایههای اساسی کشور ماست.
به همین دلیل لازم است سرمایهگذارانی که در بخشهای مختلف سرمایهگذاری میکنند به این بخش نیز نظر داشته باشند. فعالیتهایی که در این عرصه صورت میگیرد چه برای بازاریابی و چه برای انجام کارهای مختلف میتواند به رشد کار در این مورد به صورت خودرو کمک کند اما اگر ما بخواهیم هدف و برنامهریزی مشخصی در این رابطه داشته باشیم باید برای چگونگی ایجاد لینک این بخش برای بازاریابی و چگونگی حمایت از شرکتهای خدماتی و همچنین حمایت پولی و مالی و ارائه تسهیلات اداری مثل خروج و ورود نیروها به شکل قاعدهمند، برنامه داشته باشیم.
در این راه لازم است قوانین دست و پاگیر و متفرقه را با قانون پایدار و ثابت جایگزین کنیم. البته لازم است در این مسیر دیپلماسی مناسبی به کار ببریم و نحوه پیوند بخشهای مختلف برای توسعه این بخش را بدانیم.
ابوالحسن خلیلی، عضو اتاق بازرگانی تهران:
استفاده از ظرفیت صادراتی خدمات
در همه اقتصادهای پویا بخش خدمات بخش بزرگی است. در ایران هم در برنامه چهارم و پنجم سهم خوبی برای خدمات در نظر گرفته شده بود. با این حال رشد خدمات و صادرات آن به این صورت که بتواند به یک درآمد ارزی پایدار منتهی شود، مشخصا ملزوماتی میخواهد که از جمله آن رشد اجتماعی و فرهنگی این بخش است. شاید بتوان استفاده از فضای مجازی در ارائه خدمات بهتر را مثال زد. در فضای مجازی سعی شده وقت و زمان مردم مدیریت شود. این امر در ارائه خدمات بهتر کمک بخش است. خود دولت هم سعی کرده خدمات خود را الکترونیکی کند تا از این نظر به خدمات خود کیفیت ببخشد. از سوی دیگر نهادهای مختلفی چون مراکز راهنمایی و رانندگی، پلیس و قوه قضائیه در بخش خدمات به مرحله موفقیتآمیزی رسیدهاند که به تسهیل کار و از یک سمت صرفهجویی در وقت کمک میکند. البته باید در نظر داشت هر بخشی از اقتصاد کشور موانع و چالشهایی با خود به همراه دارد. بخش خدمات نیز مانند سایر بخشها اگرچه مسیر رو به بهبودی در دنیا دارد و پایه اقتصاد بسیاری از کشورهای توسعهیافته بر طبق آن بنا نهاده شده است اما در بخشهای مختلف بیمهای، مالی و… باید اصلاح شود. ارائه خدمات باید مطابق با نیاز مشتریان، سلیقه و مشابه خدمات در کشورهای توسعهیافته باشد و از طرفی به احساس رفاه و آرامش در مشتریان منجر شود. در کشور ما بخشهای مختلفی از خدمات قابلیت صادرات را دارند. از جمله بخش خدمات فنی و مهندسی که خوشبختانه در سالهای اخیر نیز روند رو به توسعهای داشته اما آنچه قابل طرح است، این است که ما هنوز نتوانستهایم از ظرفیت صادراتی بخش خدمات بهطوری که باید استفاده کنیم.