مجتبی کاوه
به گزارش کسب و کار نیوز اینجا برای کارگران یادآور روزهای خوب گذشته است. روزهایی که ساختوساز در تهرانسر و شهرکهای اقماری دیگر غرب تهران مثل دریا، استقلال، پاسداران، آزادی و… رونق داشت و پروژه ۳۵۰۰ واحدی مسکن ویژه هم در حال ساخت بود. صبح کارفرماها میآمدند و کارگران را دسته دسته سرکار میبردند. ساعت ۹ صبح که میشد کمتر کارگر بیکاری اینجا باقی میماند اما طی یکسال گذشته، کارگرها همیشه تا ظهر اینجا هستند و به ندرت برای کسی کاری پیدا میشود. ظهر که دیگر امیدی به پیدا شدن کار نیست، کارگرها کمکم میروند تا فردا دوباره از اول صبح اینجا حاضر باشند، به این امید که شاید کاری برایشان پیدا شود، امیدی که هر روز کمرنگتر میشود. این وضعیت را نه فقط در اینجا بلکه در تمام پاتوقهای کارگران ساختمانی شاهد هستیم. رکود ساختوساز اگر کمر آهنفروش، مصالح فروش و صدها صاحب کسبوکار و فعال ساختمانی را خم کرده، کمر کارگران ساختمانی را شکسته است. دولت برای رونق ساختوساز طی ۳ سال و نیم گذشته چه اقدامی انجام داد؟ شهرداری برای تحرک بخشی به ساخت وساز چه کرد؟ نتیجه برنامهها، سیاستگذاریها و اقدامات هر چه بود، رونق نبود.
کارگر افغان هنوز رقیب کارگر ساختمانی ایرانی است
نزدیک میدان ابوذر پاتوق صبحگاهی دیگر کارگران ساختمانی است. تا ترمز کنید با این تصور که دنبال کارگر آمدهاید دور ماشین حلقه میزنند. وقتی میبینند کارگر نمیخواهید با ناامیدی عقب میکشند و لب جدول سیمانی خیابان مینشینند. علی ۲۷ ساله اهل روستاهای اطراف همدان است. میگوید: از ۳ سال پیش کارگر ساختمانی هستم. سیمان کاری هم بلدم ولی در طول ماه شاید ۴ روز یا ۵ روز سر کار بروم. کار نیست. اوایل سال گذشته از خیابان هاشمی که پاتوق دیگر کارگران ساختمانی است به اینجا آمدم چون آنجا ساختوساز نبود و اینجا اوضاع بهتر بود اما از اول امسال اینجا هم خبری نیست. ۲۰ روز از سال میرود و من یک روز هم سرکار نرفتهام. به گفته وی، کارفرماها در تک و توک ساختمانهای در حال احداث هم ترجیح میدهند کارگران افغان را به کار بگیرند. ظاهرا سازندگانی که هنوز با این رکود سنگین توانایی مالی ادامه کار را دارند، ترجیح میدهند با همان تیم کارگران آشنای خود که اغلب افغان هستند، کار کنند. علی میگوید: به افغانها دستمزد بیشتری میدهند و آنها را از چشم ماموران مخفی میکنند. یک کارگر ساختمانی دیگر میگوید: دستمزد کارگر روزی ۴۵ هزارتومان است ولی من سال گذشته با روزی ۳۰ هزار تومان هم کار کردم. امسال با این وضع بیکاری نمیدانم باید به چقدر کمتر راضی شوم؟
بیکارانی که پوشش بیمهای مناسب هم ندارند
یک کارشناس اقتصادی، بیکاری کارگران ساختمانی کم مهارت را یک معضل اقتصادی – اجتماعی میداند و در این باره به «کسب وکار» میگوید: همه طیفهای مستعد اشتغال به نوعی دلسوز و تریبون دارند و رسانهها هم به درستی بر گره کور معضل بیکاری یعنی بیکاری فارغالتحصیلان دانشگاهی انگشت میگذارند اما کارگران ساختمانی را به دلیل انعکاس بسیار ضعیف معضلاتشان در افکارعمومی، میتوان بیکاران خاموش و بیصدا نامید.
ابراهیم رزاقی با بیان اینکه برنامههای دولت نتوانست رونق را به ساختوساز بازگرداند، افزود: کارگران ساختمانی باید مورد حمایت بیمههای بیکاری باشند که در کشور ما هنوز پوشش بیمهای مناسب برای آنها وجود ندارد و بیکاری این گروه از متقاضیان کار، فقر و انواع مشکلات را برای آنها در پی دارد. به گفته این اقتصاددان اتکای دولت به منابع نفتی اصلیترین مشکل ساختاری اقتصاد کشور است که موجب کاهش تسهیلات و طرحهای عمرانی و در پی آن کاهش ساختوساز در سالهای اخیر شده اما سیاستهای اشتباه دولت هم در رکود ساختوساز نقش زیادی داشته است که از جمله آنها میتوان بالا بودن نرخ سود بانکی در کشور و نبود مشوقهای موثر برای بازسازی بافتهای فرسوده را برشمرد.