تعاونیهای زنان با وجود توانمندیها و ظرفیتهای بالایی که دارند عمدتا با مشکل کمبود سرمایه و نقدینگی، تامین مکان و فضای مناسب برای تولید و سود بالای بانکی مواجه هستند.ضعف در بازاریابی و عدم باور توانمندی و مشارکت زنان در فعالیتهای اقتصادی نیز موجب شده تا برخی نگرشها زنان را ناتوان از اداره امور دانسته و در اختصاص وام و تسهیلات به آنها جانب احتیاط را در پیش گیرند.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، نرخ مشارکت اقتصادی جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر در ایران در تابستان سال ۱۳۹۵، ۴۰.۴ درصد بوده است. شاخص مشارکت اقتصادی مردان در این بازه زمانی به ۶۴.۹ درصد رسیده و برای زنان ۱۵.۹ درصد محاسبه شده است. همچنین نرخ بیکاری مردان در تابستان سال گذشته، ۱۰.۴ درصد و برای زنان ۲۱.۸ درصد گزارش شده است.
طبق آخرین آمار مربوط به کارگاههای صنعتی ۱۰ نفر کارکن و بیشتر، تعداد کل شاغلان یک میلیون و ۳۰۳ هزار نفر بوده که از این تعداد یک میلیون و ۱۶۸ هزار نفر کارکنان مرد و ۱۳۵ هزار نفر کارکنان زن هستند.
در همین راستا مدیر واحد آمار و برنامهریزی اتاق تعاون ایران با اعلام آمار توزیع تعاونیهای زنان ثبت شده به ایسنا، گفت: تعاونیهای زنان در ۱۴ گرایش اصلی از جمله مسکن، صنعت و معدن، اعتبار، حمل و نقل، کشاورزی و چند منظوره به ثبت رسیده که بیشترین تعداد تعاونیهای زنان مربوط به سه گرایش خدمات، صنعت وکشاورزی بوده است.
به گفته وی این سه گرایش حدود ۸۵ درصد تعاونیهای زنان را به خود اختصاص داده و نقش بسیار مهمی در توسعه پایدار و اشتغال کشور ایفا میکند.
علی مصطفایی افزود: بخش خدمات با ۳۵۱۱ تعاونی و اشتغالزایی ۳۱۴۶۱ نفر بیشترین ثبت در بین کلیه گرایشها و بخش صنعت با ۳۲۸۹ تعاونی فعال و ۳۲۴۷۵ نفر بیشترین اشتغالزایی را در بین کلیه گرایشهای تعاونی بانوان داشته است.
وی در عین حال از ثبت و تشکیل ۹۵۷۹۵ شرکت و اتحادیه تعاونی فعال در بخشهای مختلف اقتصادی تا دی ماه سال گذشته خبر داد و گفت: از این میزان سهم تعاونیهای بانوان حدود ۱۰۴۷۷ تعاونی فعال است که ۱۱ درصد کل تعاونیهای فعال را شامل میشود و کل جمعیت شاغل در تعاونیهای فعال یک میلیون و ۶۰۸ هزار نفر بوده که اشتغالزایی تعاونیهای زنان ۱۱۸۹۶۰ نفر بوده است.
بر اساس یافتههای مرکز آمار و برنامهریزی اتاق تعاون ایران، در حال حاضر مدیریت ۷۱۱۰۳ واحد تولیدی در بخش تعاون برعهده مردان است، در حالی که ۱۳ درصد مدیران عامل تعاونیهای کشور را زنان تشکیل میدهند و به لحاظ جنسیتی ۹۰۰۰ نفر از بانوان مدیرعامل تعاونیها هستند که نشان از خودباوری و ظرفیت بالای تعاونیهای بانوان است.
در گزارش سازمان جهانی کار (ILO) درباره تساوی در کار ، هفت محدویت عمده برای زنان کارآفرین شناسایی شده که یکی از آنها دسترسی کمتر زنان به اعتبارات نسبت به مردان به دلیل ضعف مسایل مربوط به ضمانت و مقادیر کم اعتبارات و نیز نگرش منفی در خصوص توان بازپس دهی پایین زنان کارآفرین از سوی متصدیان وام است.
براین اساس به نظر میرسد با توجه به توانمندیها و قابلیتهای نهفته در تعاونیهای زنان، برگزاری دورههای آموزشی به منظور رفع مشکل بازاریابی و نحوه مدیریت در این تعاونیها موثر باشد.همچنین تاسیس صندوق ضمانت سرمایهگذاری بخش تعاون مشکل وثیقه و تضمین بانکی تعاونیهای زنان را تا حد زیادی برطرف کند.
در سالهای اخیر اشتغال زنان به عنوان یکی از مسایل مهم اجتماعی و اقتصادی اهمیت بسیاری پیدا کرده و با توجه به موقعیت مطلوبی که زنان به لحاظ تحصیلات دانشگاهی و خلق فرصتهای کارآفرینی دارند، لازم است تا گامهای موثرتری در جهت رفع بیکاری زنان برداشته شود و برنامهریزی دقیق برای استفاده بهینه از امکانات، ظرفیتها و استعدادهای بالقوه زنان در دستور کار متولیان و مسئولان امر قرار گیرد.
همچنین ارتقای مهارتهای شغلی زنان تعاونگر، ایجاد بستر عرضه تولیدات و خدمات و بازاریابی برای تعاونیهای زنان، تسهیل شرایط دریافت وام و اختصاص منابع مالی و اعتباری به زنان تعاونگر از جمله اقداماتی است که در تقویت و حمایت از فعالیت تعاونیهای زنان مثمرثمر و راهگشا خواهد بود.