محمد جوادیقاضیانی
سال ۹۶ تحت عنوان اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال نامگذاری شد و برای تحقق این شعار و رشد تولید و اشتغال در کشور نیاز به اقدامات و حمایتهایی در چند زمینه داریم. در پاسخ به سوالهای زیر به بخشی از اقداماتی که برای تحقق این شعار لازم است، اشاره خواهد شد. اشتغالزایی که اینک به یک بحث تکراری تبدیل شده است، چه زمانی شرایط تحقق پیدا خواهد کرد؟ چه زیرساختها و شرایطی باید تامین شوند که تولید و اشتغال رشد یابد؟ رشد استارتآپها و کسبوکارهای کوچک و متوسط چه میزان باعث افزایش تولید و اشتغال میشوند؟
آلبرت بغزیان، اقتصاددان:
موانع سرمایه گذاری خارجی برطرف شود
کشور ما چند مشکل دارد که با رفع شدن آنها میتوانیم به سمت افزایش تولید و اشتغال حرکت کنیم. یکی از آنها بحث واردات است، یعنی وارداتی که ما تولید داخلی آنها را داریم، مثل میوه، پوشاک، شکر و… یعنی مواردی که ما در داخل مازاد تولید داریم و اگر واردات این محصولات ساماندهی شود، خودش میتواند زمینهای را برای تولید و اشتغال فراهم آورد. مساله دوم بحث منابع بانکی است که یکسری از افراد بدهیهای سنگین دارند و اگر این افراد بدهیهای خود را پرداخت کنند، بانکها دستشان برای وام دادن باز میشود که خود آن میتواند زمینهای را برای افزایش تولید و اشتغال فراهم آورد. مساله دیگر بحث موانع سرمایهگذاری خارجی مثل مالکیت، ثبات ارز، درصد مشارکت و… است که اگر مشخص شوند سرمایه خارجی و تکنولوژی آن به کشور وارد میشوند که تولید و اشتغال را رونق میدهند که در این زمینه قدمهایی در برجام برداشته شد و برخی موانع برطرف شدند. اگر میخواهیم اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال محقق شود، باید این سه مورد در اولویت دولت برای سال ۹۶ باشند تا بتوانیم تولید و اشتغال را رونق دهیم.
وحید شقاقی، اقتصاددان:
کارآفرینی و رشد کسبوکارهای خرد و متوسط
ما به اندازه کافی فارغالتحصیل دانشگاهی و چیزی نزدیک به یک میلیون نفر در سال ورودی بازار کار داریم که عمدتا از تحصیلکردههای ما هستند و باید بپذیریم که مهمترین کار این است که توسعه این کسب و کارها با نیروهای دانشگاهی باید به سمت کسب و کارهای خرد و متوسط کارایی محور هدایت شوند. به عبارتی ما توان اشتغال همه این فارغالتحصیلان را در کسبوکارهای دولتی و شرکتهای بزرگ نداریم و باید با توسعه کسبوکارهای کوچک و متوسط زمینه اشتغال آنان را فراهم آوریم ، یعنی نیروهای دانشگاهی با اتکا بر نوآوری و خلاقیت بتوانند کارآفرینی کنند و کسبوکارهای کوچک به کسبوکارها و بنگاههای بزرگ تبدیل شوند و این میتواند یکی از محورهایی باشد که میتواند شعار اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال را تحقق بخشد. اگر کشور ما میخواهد رشد اقتصادی واقعی داشته باشد، باید تولید واقعی را تقویت کند و همینطور اگر میخواهد اشتغال را برای نیروهای دانشگاهی ایجاد کند، باید به کسبوکارهای کوچک و متوسط دانشمحور برای کارآفرینی نگاه ویژهای داشته باشد. ما در سال جدید حرکت به این سمت را آغاز کردهایم، البته تحقق این مورد نیاز به ساماندهی نظام ملی نوآوری، تقویت محیط کاری خلاقپرور، حمایت از ایدهها، حمایت نظام بانکی از کارآفرینی، فراهم کردن بستر رشد این کسبوکارها توسط دولت و… دارد. ما متاسفانه در حوزه کارآفرینی عملکرد مناسبی را نداشتهایم و جایگاه مناسبی را در این زمینه در عرصه جهانی نداریم. دولت هم با توجه به نیاز اصلاح ساختارهای ویژه، نتوانسته است عملکرد قابل دفاعی را در زمینه رشد کارآفرینی داشته باشد.