سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
دوشنبه‌شب رئیس‌جمهوری برای پاسخگویی به مردم در یک گفتگوی زنده ظاهر شد. اگرچه این گفتگو در راستای پاسخگویی به مطالبات مردمی شکل گرفته بود، اما به موضوعاتی پرداخته شد...
ثمانه نادری
به گزارش کسب و کار نیوز، دوشنبه‌شب رئیس‌جمهوری برای پاسخگویی به مردم در یک گفتگوی زنده ظاهر شد. اگرچه این گفتگو در راستای پاسخگویی به مطالبات مردمی شکل گرفته بود، اما به موضوعاتی پرداخته شد که به اعتقاد مردم جزو مطالبات و چالش‌های عمده آنها نبود یا حداقل آنکه پاسخ رئیس‌جمهوری از نظر آنها نتوانست قانع‌کننده باشد. پاسخ دولت به مسائلی مثل حادثه سانچی، نرخ دلار، موضوع موسسات غیرمجاز، مسکن، محیط‌زیست، احیای بافت‌های فرسوده و... نیز که بسیار کلی مطرح شد، از نظر کارشناسان جای انتقاد دارد. طبق آنچه کارشناسان می‌گویند، اگرچه دولت سعی کرد خود را از موضوع نرخ ارز و تلاطم‌های ارزی کنار بکشد، اما واقعیت چیز دیگری است و دولت کماکان نقش کلیدی خود در این وضعیت که به عنوان بانی از آن بهره می‌جست، انکار می‌کرد.
وعده دولت برای بسته شدن پرونده مسکن مهر تا پایان سال نیز از نظر کارشناسان با فرصت محدود باقیمانده دور از انتظار است. اگرچه رونق این بخش می‌تواند در خروج از رکود و ایجاد تحولات اقتصادی موثر افتد.
از نظر مردم نیز صحبت‌های رئیس‌جمهوری اگرچه از ترسیم آینده بهتر و حل مشکلات مردم حکایت می‌کرد، اما در باطن راه‌حلی که مردم را توجیه کند، ارائه نمی‌داد. دولت دوازدهم آغازگر تحولات اقتصادی‌ای بود که در جای خود یک تغییر مثبت و بزرگ را نمایان می‌ساخت، اما همین وعده ها انتظارات مردم از دولت را دوچندان کرد و ایجاد یک آینده مطلوب از سوی دولت را به یک خواسته جدی مبدل ساخت، اما این خواسته‌ها تا رسیدن به عمل فاصله دارد.
طبق بررسی‌های موجود جدا از آنکه برای تغییر وضعیت اقتصادی، تغییرات ساختاری لازم است اجرای برخی از اقدامات نیز خارج از حوزه اختیار دولت خواهد بود. با این حال نوک پیکان انتظارات مردمی به سمت دولت خواهد بود.
در گفتگویی که با برخی از مردم در این خصوص داشتیم، معتقد بودند که دولت طی این سال‌ها نتوانسته است تغییرات اثرگذاری داشته باشد و برخی نیز سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری برای انجام یک‌سری اقدامات که می‌تواند در سایر حوزه‌ها تحول ایجاد کند را خارج از حوزه اختیار و توان دولت دانستند.
یک مرد میانسال در این رابطه با اشاره به تکرار وعده‌های تحقق‌نیافته به «کسب‌وکار» می‌گوید: بعد از گذشت بیش از 30 سال دولت‌های بسیاری روی کار آمده‌اند و البته همه آنها در یک وجه با هم اشتراک داشته‌اند و آن اینکه اقتصاد و وضعیت معیشت مردم را بهبود می‌بخشیم، اما با گذشت این سال‌ها هنوز این بهبود دیده نشده و حتی شرایط بدتر هم شده است. انگار دل‌نگرانی‌های مردم با آنچه مسئولان بیان می‌کنند فاصله بسیاری دارد یا اینکه مسئولان هنوز نتوانسته‌اند دغدغه‌های مردمی را درک کنند.
یک دختر جوان نیز با ذکر اینکه بی‌توجهی به خواسته‌های مردم، آنها را نسبت به مسئولان و دولت دلسرد کرده است، می‌گوید: گوش خیلی از مردم از وعده‌ها و قول‌ها پر شده است. به ظاهر که نگاه می‌کنی همه صحبت از تغییر مثبت و آینده مطلوب می‌کنند، اما در عمل آنچه تضمین چنین شرایطی باشد، دیده نمی‌شود. خیلی‌ها هم حتی به همین دلایل شاید حوصله اینکه حرف‌ها و صحبت‌های رئیس‌جمهوری را از تلویزیون پیگیری کنند، ندارند.
فاطمه دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد نیز با اشاره به پاسخ‌های سربسته رئیس‌جمهوری به برخی از موضوعات می‌گوید: دولت سعی کرد در موضوعی مثل تلگرام و فضای مجازی پاسخی به مردم بدهد و به نوعی آنها را توجیه کند. مثلا دلیل طولانی شدن فیلتر تلگرام را تلاش برای رفع فیلترینگ دائمی تلگرام ذکر کرد درحالی که باید به طور مستقیم دلیل فیلتر شدن تلگرام در مدت اخیر را ذکر می‌کرد.
واکنش منفی بازار ارز به صحبت‌های رئیس‌جمهوری
علی مروی، کارشناس اقتصادی در این خصوص به «کسب‌وکار» توضیح می‌دهد: طبیعتا مصاحبه دو شب قبل رئیس‌جمهوری همان طور که بازخورد اجتماعی آن نشان داد بیشتر از آنکه رئیس‌جمهوری را کاراکتر اصلی نشان دهد صحبت‌های مجری را سوژه کرده بود و این نشان می‌دهد صحبت‌های رئیس‌جمهوری چیز جدیدی به مخاطبان ارائه نمی‌داد، اما آنچه سوال بود اینجاست که چرا رئیس‌جمهوری به مطالباتی که مردم در یک ماهه اخیر نسبت به آن از رئیس‌جمهوری توقع داشتند، پاسخی نداد. در حالی که اعتراضات اخیر می‌طلبید دولت درباره موسسات غیرمجاز، یارانه‌ها و قیمت حامل‌های انرژی صحبت روشنی با مردم داشته باشد. نکته دیگر اینکه در نهایت کمبود وقت مانع صحبت‌های مفصل‌تر رئیس‌جمهوری شد که از یک برنامه تلویزیونی که به صورت حرفهای کار می‌کند، چنین انتظاری نمی‌رفت. مدیریت زمان توقعی است که از برنامه‌های تلویزیونی باید داشت. مساله دیگر اینکه رئیس‌جمهوری وعده داد تا پایان امسال پروژه مسکن مهر بسته شود، اما اصلا مطرح نکرد این پروژه با چه سرعتی قرار است بسته شود، در حالی که تا پایان سال مدت زیادی باقی نمانده است. آنچه رئیس‌جمهوری درباره ارز نیز گفت واکنش منفی بازار ارز را در پی داشت که نشان می‌داد مردم از حرفهای رئیس‌جمهوری قانع نشده‌اند.
پیش‌بینی درست رئیس‌جمهوری از کاهش نرخ دلار
اصغر مشبکی، کارشناس مسائل اقتصادی نیز درباره صحبت‌های رئیس‌جمهوری در رابطه با دلار می‌گوید: صحبت‌های رئیس‌جمهوری در بخش دلار با توجه به پیش‌بینی‌هایی که از نرخ دلار می‌شود، درست به نظر می‌رسد و باید گفت قیمت دلار طبق حرفهای وی پایین می‌آید. همان طور که واقعیت بازار نیز این امر را نشان می‌دهد. معمولا در شش ماه دوم سال نرخ ارز به دلایلی چون بستن حساب‌ها و ارائه بودجه، بالا رفتن هزینه‌های دولت، سفر های خارجی و... بالا می‌آید و بعد از مدتی کاهش پیدا می‌کند. البته روحانی این بحث که دلار به بودجه وصل است را تکذیب کرد، در صورتی که به نظر می‌رسد طی این سال‌ها بودجه به دلار وصل بوده است، اما در کل به نظر می‌آید پیش‌بینی دولت از کاهش نرخ ارز درست باشد و دلار سیر نزولی خود را طی کند، اما اینکه به قیمت 3500 تومان بر می‌شود یا نه، جای ابهام است. آرمان خالقی، عضو هیات‌مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت نیز با اشاره به اینکه رئیس‌جمهوری در صحبت‌های خود سعی داشت واقعیت‌های جامعه را مطرح کند، می‌گوید: سعی دولت برقراری اعتماد و آرامش در جامعه است تا برخلاف آنچه مطرح شده به ویژه هیجانات بازار ارز و اتفاقات اخیر و هیجانات اخیر ذهن مردم به سمت مثبتی هدایت پیدا کند.
وعده امیدوار‌کننده دولت به رونق مسکن
اما اگر به صورت واقع‌بینانه و بی‌طرفانه به صحبت‌های وی نگاه کنیم، باید بگوییم در بحث‌های اقتصادی موضوع اینجاست که رئیس‌جمهوری در تلاش است در بودجه سال 97 به بحث مسکن فیصله بدهد و البته این وعده در صحبت‌های ایشان بود. ضمن آنکه از بازسازی واحدهای فرسوده سخن گفت. اگر به واقع این اتفاق بیفتد باید امیدوار باشیم رونق و رشدی در صنایع به وجودآید. به عبارتی رونق مسکن می‌تواند سرآغازی برای رونق سایر بخش‌ها و خروج از رکود باشد.
دولت از تلاطمات ارزی بی‌بهره نیست
وی در ادامه با اشاره به صحبت‌های رئیس‌جمهوری در موضوع ارز نیز می‌گوید: دولت درباره ارز سعی کرد بگوید با تسلط در بازار قصد بهره‌کشی ندارد و از این اتفاقات نگران است، اما واقعیت این است که دولت از منافع گرانی ارز بی‌بهره نیست و ابایی ندارد که خود در کسوت یک تاجر ظاهر شود. کما اینکه این اتفاق قبلا هم افتاده است، در حالی که دولت نباید بانی تلاطم در بازار ارز باشد.
روحانی در گفتگوی زنده تلویزیونی چه گفت؟
- متاسفانه دولت نهم و دهم در قبال بدهکاری که به برخی از سازمان‌های عمومی و ازجمله تامین اجتماعی داشت، یک‌سری اموال را به آنها واگذار کرده است. یکی از آن اموال هم همین نفتکش بوده که به آنها واگذار شده است و بنابراین درحالی که ممکن است برای مردم تعجب‌برانگیز باشد، اما مالکیت نفتکش‌ها در اختیار سازمان تامین اجتماعی است.
- از اواخر دولت یازدهم و مخصوصا از آغاز دولت دوازدهم به سازمان تامین اجتماعی و همچنین سایر وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های دولتی دستور اکید دادم که بنگاه‌های اقتصادی‌شان را واگذار کنند و اگر می‌خواهند سهامی داشته باشند، سهام اقتصادی در بورس داشته باشند.
- یکی از طرح‌هایی که در بودجه سال 97 پیش‌بینی شده که هم به موضوع مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در برابر زلزله و هم به بحث اشتغال و هم به زندگی و رفاه مردم مربوط می‌شود مساله بافت‌های فرسوده است.
- تصمیم گرفته‌ایم در سراسر کشور طرح مقاوم‌سازی آغاز شود؛ البته نخستین تصمیم‌گیری برای بازآفرینی شهرها و بافت‌های فرسوده از سال 93 در دولت یازدهم شروع شد و در این زمینه مقرراتی وضع و جلسات متعددی تشکیل و محله‌هایی در سراسر کشور تعیین شد که شرایط بافت فرسوده دارند. بنابراین در ماه‌های پیش‌رو و سال آینده مردم شاهد یک تلاش مضاعف در این زمینه خواهند بود.
- ما از ابتدا گفتیم که کاری شروع‌شده، دولت بعدی متعهد است که این خدمات را انجام دهد؛ تا پایان امسال، پرونده مسکن مهر تقریبا بسته می‌شود؛ اکثر خانه‌ها تحویل داده‌شده و همه‌جا برق‌رسانی شده، جاده‌ها احداث شده و شرایط خدماتی ایجاد شده است.
- درباره نوسانات قیمت ارز وعده دولت به مردم این است که ارز موردنیاز کشور را تامین کند. ما خوشبختانه درآمد ارزی‌مان خیلی بیشتر از مخارج ارزی‌مان است. در سال 96 تا پایان سال حدود 90 میلیارد دلار ما از نفت و غیر نفت درآمد خواهیم داشت.
- صادرات غیرنفتی ما بالای 30 میلیارد دلار است و نفت ما هم بالای این رقم است. بنابراین تا پایان سال چیزی حدود 90 میلیارد دلار مجموع درآمد کشور خواهد بود. هزینه‌های ما حدود 75 میلیارد دلار خواهد بود. یعنی درآمد ما بیش از مخارج ماست.
- همه تلاش‌ها بر این است که حجم قاچاق روزبه‌روز کم شود. ما قاچاق را از 20 میلیارد به 12 میلیارد رساندیم، ولی 12 میلیارد هم خیلی زیاد است. یک میلیاردش هم زیاد است، چه رسد به 12 میلیارد.
- اولا دلار 4750 تومان نیست، خیلی پایین‌تر از این است. بازهم باید پایین‌تر از این بیاید. این کاری است که باید بانک مرکزی انجام دهد. در کشور برای توزیع دلار اشکالاتی داریم. هیچ‌کجای دنیا شما پیدا نمی‌کنید که مردم بروند در خیابان اسکناس بگیرند. هزینه‌ها و نیازمندی‌های کشور از طریق سیستم بانکی معمولا انجام می‌گیرد. کسی اسکناس دست نمی‌گیرد.
- همین که ما می‌خواهیم در جامعه اسکناس تقسیم کنیم، این باعث می‌شود همیشه بانک مرکزی در این زمینه در زحمت باشد، اما درعین‌حال ما به مردم به‌صراحت می‌گوییم کلیه نیازمندی‌های کشور اعم از آنچه برای واردات نیاز است، آنچه صادرکنندگان نیاز دارند و آنچه برای خدمات نیاز است، دولت قطعا تامین این خدمات را خواهد کرد و نوسانات نرخ ارز بلندمدت نخواهد بود.
- ما همیشه نوساناتی داشتیم، نوسانات باید تمام شود و مقامات بانک مرکزی دارند در این زمینه تلاش می‌کنند و این نوسانات بلندمدت نخواهد بود. حتما کمبود منابع ارزی نداریم. وضع منابع ارزی ما امروز خوب است و در آینده هم وضع منابع ارزی ما بهتر خواهد بود.
- اینکه می‌گویند دولت برای جبران کسری بودجه دلار را بالا می‌برد و وقتی کسر بودجه‌اش تامین شد ارزش دلار را برمی‌گرداند، قطعا اینطور نیست. هیچ‌وقت به نفع دولت نیست که قیمت دلار را در بازار بالا ببرد برای اینکه مخارجش را تامین کند. پیش‌بینی‌های بودجه دولت از اول سال روشن است و براساس آن حدود قیمت ارز، مقدار فروش نفت، صادرات و واردات را طراحی می‌کنیم. بنابراین به مردم به‌صراحت می‌گویم که دولت هیچ‌گاه دنبال افزایش نرخ ارز برای تامین کسری بودجه نیست.
- شایعاتی مبنی بر حذف بودجه مقابله با گردوغبار در خوزستان، مطرح است اما نمی‌توانم بگویم حذف شده؛ به دلیل اینکه ما بودجه‌ای که دادیم در کمیسیون تلفیق اقداماتش انجام‌گرفته است. این بودجه باید به صحن علنی مجلس برود. برخی از موارد است که باید اقدامات دیگری انجام دهیم. آنجاهایی که از صندوق باید استفاده کنیم ما تامین خواهیم کرد؛ به هر قیمتی که باشد. من به عنوان رئیس‌جمهوری به مردم قول می‌دهم که این طرح را به هر قیمتی که باشد در سال آینده ادامه خواهیم داد.
- تاکنون بیش از 11 هزار میلیارد تومان بانک مرکزی پول گذاشته است برای اینکه بتواند این 98 درصدی که گفتیم مشکلات‌شان حل‌وفصل شد، مشکلات‌شان حل‌وفصل شود. ممکن است آن 98 درصد هم صددرصد راضی نباشند، کاری ندارم. اما طبق معیارهایی که بوده بنا بوده این 98 درصد با آنها تسویه‌حساب شود یعنی اصل پول‌شان را برمبنای یک سود متعادل بگیرند. سود عادلانه هم محاسبه کنند.
- تلاش می‌کنیم در سال آینده جایگزین کردن خودروی جدید به‌جای خودروهای فرسوده را شتاب دهیم؛ با روند فعلی که انجام می‌گیرد ما همیشه عقب هستیم یعنی آن مقداری که به ناوگان نو تبدیل می‌شود، دوباره فرسوده می‌شود. امید ما این است که از سال آینده و طی 3 سال آینده کل این کامیون‌ها و اتوبوس‌ها و کامیونت‌های فرسوده را با تسهیلاتی که در اختیار رانندگان عزیز یا مالکان این خودروها قرار می‌گیرد، در کشور جمع کنیم.
- ما الان همه شرکت‌های دولتی، نیمه‌دولتی و خصوصی را خواستیم که تلاش‌شان را مضاعف کنند، برای اینکه بتوانیم در سال 70 هزار کامیون را جایگزین کنیم. تقریبا چیزی حدود 230 تا 240 هزار کامیون فرسوده در کشور داریم. حدودا باید 3 سال تلاش کنیم تا این هدف محقق شود.
- باید به مردم کمک کنیم که این فضا برای مردم آزاد شود. به همین دلیل هم وقتی برخی از شبکه‌های فضای مجازی ما به دلیل حوادث و اعتراضات و اغتشاشاتی که در چندروزه اتفاق افتاده بود، به طور موقت تعطیل شد، تلاش کردم که زودتر این فضا باز شود.
علت افزایش تعرفه خودروهای هیبریدی آنچه در دولت گزارش دادند، اعلام شد که خودروهایی که به نام هیبریدی می‌آید همان خودروهای معمولی است که به اسم هیبریدی می‌آید و اگر هیبریدی واقعی باشد حتما تعرفه بسیار کمی خواهد داشت. البته اگر هیبریدی واقعی باشد یعنی ماشینی که واقعا هم بتواند با سوخت فسیلی و هم با باطری کار کند حتما کمک خواهیم کرد. چون این کمک به محیط‌زیست است.
