صنعت فرش ماشینی نیز همانند برخی صنایع کشورمان در سالهای گذشته، متاثر از تحریمها و برخی مسائل داخلی دچار رکود شد؛
شایلی قرایی
صنعت فرش ماشینی نیز همانند برخی صنایع کشورمان در سالهای گذشته، متاثر از تحریمها و برخی مسائل داخلی دچار رکود شد؛ رکودی که هرچند به باور بسیاری از کارشناسان کمتر از دیگر حوزههای صنعتی و اقتصادی مشهود است، اما میتوان با تمهیداتی به ویژه در عرصه صادرات، ضمن خروج از رکود، رونقی دوباره به آن بخشید. البته این طبیعت صادرات است که باید براساس مصرف بازار هدف تولید شود، اما در عمل ایران نتوانسته در این مسیر درست حرکت کند و به همین دلیل بیشتر صادرات به آسیایمیانه است.
درواقع بیشتر از آنکه محصولات ایرانی بهدنبال یافتن سلیقه اروپاییها باشند، تمرکز خود را روی نقشها و نوع بافت قرار دادهاند که از ویژگیهای سلیقه ایرانی است. درواقع اگر صادرات بهدلیل تحریم و مشکلات عدم تطابق تولید ایرانی با سلیقه مشتری انجام نشود، روند افزایش موجودی انبار تنها در کوتاهمدت ممکن است و کاهش تولید مسالهای غیر قابل اجتناب است. در این میان تولیدکنندگان کوچک قربانیهای نخست این کاهش تولید خواهند بود.
نکته مهم این است که شرایطی ایجاد شود تا این تولیدکنندگان کوچک بتوانند با یکدیگر ادغام شوند یا توسط شرکتهای بزرگ خریداری شوند تا حجم کل تولید فرش ایران کاهش پیدا نکند.
«حمیدرضا رشیدی» یکی از تولیدکنندگان فرش ماشینی که از سال 1385 در این حوزه فعالیت میکند، میگوید: سبک زندگی ایرانیان تغییر کرده و به تناسب آن نقوش فرشهای ایرانی نیز دستخوش تغییر شده است و فرشهای پستمدرن جای فرشهای دستباف را گرفتهاند. وی بیان کرد: هدف ما جلوگیری از واردات فرش به کشور است و علاوه بر اینکه خودمان اقدام به طراحی نقوش میکنیم، در بسیاری از موارد اقدام به شبیهسازی میکنیم تا جلوی واردات این کالا را بگیریم. این تولیدکننده اظهارداشت: به 11 کشور جهان همچون استرالیا، روسیه، ایتالیا، چین، مالزی و سنگاپور صادرات داریم و همچنین عمان به عنوان سکوی پرتابی برای ماست تا بتوانیم تولیدات خود را به کشورهای دیگر صادر کنیم. وی درباره مشکلات صادرات فرش گفت: رابطه مالی ما با کشورهای دیگر به شکل صرافی است که این مشکل بزرگی برای ماست و همچنین برخلاف کشورهای دیگر از تولیدکنندگان فرش ماشینی در کشور نه تنها حمایت نمیشود، بلکه ارزشی برای کار ما قائل نیستند.
«فرزاد اسلامی» مدیر بازاریابی که 30 سال است در حوزه فرش ماشینی فعالیت میکند نیز گفت: در حال حاضر ما به بسیاری از کشورهای حوزه خلیجفارس صادرات داریم و میتوانیم به کشورهای دیگر نیز صادرات داشته باشیم، اما در بسیاری موارد همچون تامین نیرو، مواد اولیه، گمرکات و ورود و خروج کالا مشکل داریم. وی تاکید کرد: البته یکی از مواردی که ما با آن روبهرو هستیم، برندهای تقلبی است و با وجود پیگیریها نتیجهای حاصل نشده و بسیاری از تولیدکنندگان خرد از برند ما سوءاستفاده میکنند و مشکلاتی را به وجود آوردهاند و حتی در شکایت به مراجع قضایی نتیجهای به دست نیامده است.
فرش ماشینی به جایگاه واقعی خود در تولید رسیده است
محمدهادی کمالیان، رئیس اتحادیه فروشندگان فرش ماشینی و موکت
در حال حاضر تولید فرش ماشینی وضعیت خوبی دارد و باید اشاره شود که در تولید صنعت فرش ماشینی به خودکفایی رسیدهایم. به عبارتی در حوزه فرش ماشینی تولیدات با کیفیت بالا و مرغوب داریم، اما برای صادرات مشکلاتی وجود دارد که حل آنها باید در اولویت برنامههای مسئولان قرار گیرد. تولیدات داخلی فرش ماشینی در کشور با آخرین تکنولوژی و ترکیب رنگ در بافت برخوردار است، اما مدیریت خوبی در بخش صادرات نداریم و از دولت انتظار داریم در بحث نقدینگی که در حال حاضر تولیدکنندگان با فقدان آن مواجه هستند، کمکهای لازم را داشته باشد. سالانه 170 میلیون متر مربع فرش ماشینی در کشور تولید میشود که 80 تا 90 میلیون متر مربع نیاز داخلی است و معمولا کارخانهها با بخشی از ظرفیت خود فعالند. این در حالیست که صنعت فرش میتواند اشتغالزایی و ارزآوری خوبی برای کشور داشته باشد و پتانسیل افزایش تولید در این صنعت وجود دارد. این در حالیست که صنعت فرش ماشینی در تولید و داشتن دستگاهها و ماشینآلات مناسب کافی برای تولید مشکلی ندارد. بنابراین باید بسترهای لازم برای بازار فروش فراهم شود. در صنعت فرش ماشینی و موکت ۹۰ درصد نیاز داخلی پاسخ داده شده و فرش ماشینی به جایگاه واقعی خود در تولید رسیده است. البته نیاز داریم تا صادرات فرش ماشینی تقویت شود و بتوانیم به بازارهای جهانی ورود پیدا کنیم؛ توقع ما از دولت حمایت در این زمینه و فراهم کردن بسترهای لازم برای ورود به بازارهای بینالمللی است. بنابراین باید کسانی که سر رشته کارها دست آنان است، وارد کار عملی شوند. در غیر این صورت تولیدکنندهای که امروز با مشکل نقدینگی مواجه است، نمیتواند مجموعه تولیدی خود را در سه شیفت راهاندازی کند. به همین دلیل مجبور به تعدیل نیرو است و تعدیل نیرو هم به مشکل بیکاری کشور دامن میزند و در زمینه صادرات هم موفق نمیشود. بهطور کلی مجموعه اصناف نیز پتانسیلهای بسیار بالایی را برای ایجاد اشتغال در کشور دارند و البته وقوع چنین امری منوط به شرایطی است و شرط آن این است که سازمان امور مالیاتی با مراجعه به اصناف و دیدن کارمندان بیش از یک نفر اقدام به اخذ مالیاتهای بیشتر نکند.
صادرات به کشورهای اروپایی افزایش یابد
مجید آبنوس، تولیدکننده فرش ماشینی
در رابطه با تولید، مسائل و مشکلات زیادی وجود دارد. مسئولان باید حمایت خود را از تولید که هم زمینه اشتغالزایی دارد و هم سبب رونق اقتصادی کشور میشود، افزایش دهند، چراکه در کنار این مزیتها پتانسیل خوبی نیز جهت ارزآوری به کشور در این بخش وجود دارد. همچنین تولیدکنندگان در این صنعت نیازمند حمایت بیشتر دولت در زمینه صادرات هستند تا یارانههایی را در اختیار تولیدکنندگان قرار دهند که بتواند مشوق باشد.
این در حالیست که در زمینه صادرات نیز مشکلاتی وجود دارد. باید تمام برنامهریزیها در راستای افزایش صادرات فرش ماشینی به کشورهای اروپایی باشد. بخش خصوصی نیز باید به شکلی برنامهریزی کند که با توجه به میزان حجم سرمایهگذاری این صنعت در کشور، صادرات به کشورهای اروپایی افزایش یابد. به عبارتی با وجود دستگاهها و تکنولوژی بهروز دنیا که در داخل کشور وجود دارد، این صنعت پتانسیلهای لازم را برای ارتقای صادرات دارد.