بازاریابی دیجیتالی نوعی از بازاریابی است که با استفاده از ابزار دیجیتال به تحقق اهداف بازاریابی کمک میکند.
محمد جوادیقاضیانی
اما آیا هرکس که این ابزار دیجیتال را بشناسد، میتواند یک بازاریاب دیجیتال بوده و در هر حوزهای صاحبنظر باشد؟ مطمئنا با وسعتی که علم بازاریابی و بازارشناسی دارد با یک نگاه ساده هم میتوان پی برد که تنها با شناخت ابزار یکی از انواع علم نمیتوان در آن حوزه و علم صاحبنظر بود و این امرنیازمند شناخت دقیق مفاهیم و تئوریهای آن حوزه است.
یعنی یک بازاریاب دیجیتال باید با شناختی که از مفاهیم بازاریابی و بازارشناسی دارد، ابزار و شناختش از ابزارهای دیجیتال را با یک پشتوانه علمی و هوشمندانه به فراخور نیاز در جهت تحقق اهداف بازاریابی به کار ببرد. امروز هرکسی که علم و شناخت محدودی از بازاریابی دارد، خود را صاحبنظر در همه حوزهها میداند و گمان میکند که میتواند هر شاخه و هر حوزهای را بازاریابی کند.
اساس علم بازاریابی، بازارشناسی است و تعجب از این است که کسی که بازار یک محصول یا خدمتی را نمیشناسد چطور میتواند تنها با شناخت برخی مفاهیم و ابزار بازاریابی به یافتن بازار بپردازد.
عادل طالبی، متخصص بازاریابی دیجیتال:
میانرشته بودن علم بازاریابی
بازاریابی دیجیتال بخشی از بازاریابی است. بازاریابی دیجیتال بدون شناخت بازاریابی، بازاریابی دیجیتال نمیشود. متوجه نمیشوم که چطور بدون تسلط و شناخت از مفاهیم بازار، محصول، بخشبندیها و دیگر مفاهیم بازاریابی میتوان کار بازاریابی دیجیتال را انجام داد. یک تعریف از بازاریابی دیجیتال این است که بتوانیم با استفاده از ابزارها و روشهای دیجیتال به اهداف بازاریابی خود دست یابیم.
من همیشه میگویم که در ابتدا باید یک برنامه بازاریابی قبل از تولید محصول، بعد از تولید محصول، قبل از فروش محصول، بعد از فروش محصول و... داشته باشید و بعد ببینید که ابزارهای دیجیتال در کجای این فرایندها میتواند کمک کند و تاثیرگذار باشد.
اگر نگاه به بازاریابی دیجیتال اینگونه باشد، دیگر کسی نمیتواند با آشنایی محدود درباره ابزارهای دیجیتال، ابزارهای بازاریابی دیجیتال یا ابزارهای موجود در فضای دیجیتال که در بازاریابی دیجیتال کمککننده است، به بازاریابی در حوزههای مختلف وارد شود و خود را متخصص بازاریابی دیجیتال در آن حوزهبداند. ما دو حوزه کاملا مشخص، ولی نه کاملا جدا از هم به نامهای بازاریابی محصول و بازاریابی خدمات داریم که هر کدام از اینها انواع مختلفی دارند.
یک نفر میتواند در بازاریابی متخصص شود، ولی معمولا در چند حوزه متخصص میشود و تجربه کسب میکند، در آن فرایندها قرار میگیرد، رفتار مصرفکننده را در آن حوزه شناسایی و به آن حوزه احاطه پیدا میکند و آن زمان اگر این فرد از حوزه بازاریابی دیجیتال هم شناخت داشته باشد، میتواند در حوزه دیجیتال به شکل موثر عمل کند یا اینکه اگر هم شناختی از حوزه دیجیتال نداشته باشد، میتواند یک نفر که با ابزارهای موجود در فضای دیجیتال آشنایی دارد را پیدا کند و مدتی آن را در آن فضا قرار میدهد تا بتواند
پرسونا، مخاطبان، فضا، آنالیز رفتار مصرفکننده آنلاین، آنالیز رفتار مصرفکننده آفلاین و... را تشخیص بدهد تا اینکه ببیند که به چه شکلی میتواند مصرفکنندههای آفلاین را به فضای آنلاین بکشاند. در نهایت به کمک آن شخص ابزارها و برنامههای بازاریابی دیجیتال را تدوین کند تا به اهداف بازاریابی برسد. حالا اهداف بازاریابی هرچه میتواند باشد، ممکن است اهداف بازاریابی آگاهی دادن از برند، افزایش فروش و... باشد.
این طور نیست که هرکسی که از راه برسد بتواند درباره فعالیت در حوزه آنلاین نظر بدهد.
بازاریاب دیجیتال با همه نوع محصول، فروشگاه اینترنتی و... آشنایی ندارد. ممکن است هرکسی که کار با پیچگوشتی را بلد باشد، بتواند هر پیچی را باز کند، اما بازاریابی دیجیتال پیچگوشتی نیست و کسبوکارهای دیجیتال هم پیچ نیستند که با یک پیچگوشتی بتوان همه نوع پیچی را باز کرد.
هرکدام از آنها یک نوع پیچ هستند و هرکدام شرایط خاص خودشان را دارند و برای کار کردن با این پیچها و کسبوکارهای متنوع دیجیتال نیاز به آشنایی با کل آن فضاست.
بازاریابی دیجیتال یک فرایند میانرشتهای است یعنی اینکه مثلا خود بازاریابی یک کار نیست و قرار است که به رشتههای مختلف کند.
یک روش یا یک علمی که قرار است به یک حوزه دیگری کمک کند. برای همین بازاریاب دیجیتالی که در چند حوزه آشنایی دارد، به راحتی میتواند در آن حوزهها به موفقیت برسد.
خیلی از افرادی که موفق نیستند به دلیل آن است که فکر میکنند بازاریابی دیجیتال یعنی اینکه فقط با ابزار آن آشنا باشند، در صورتی که چنین نیست و باید علاوه بر شناخت ابزار بازاریابی دیجیتال در یک یا چند حوزه هم تجربه و شناخت خوب داشته باشند تا بتوانند از علم بازاریابیشان در آن حوزهها بهره ببرند. نمیتوانیم بازاریابی دیجیتال را یک حرفه کاملا مجزا در نظر بگیریم.