صفحه اصلی / آرشیو مطالب روزنامه کسب و کار

ابراهیم شوشتری، معاون عملیات هوانوردی شرکت فرودگاه‌های کشور

گام رو به جلو با حرکت به سوی ناوبری ماهواره‌ای

توسعه هوانوردی در دنیا و لزوم توجه کامل به ابعاد این توسعه و فراهم کردن زمینه‌های مناسب ...
ابراهیم شوشتری، معاون عملیات هوانوردی شرکت فرودگاه‌های کشور 
برای برطرف کردن موانع پیشرفت با دوراندیشی و تدابیر متکی بر فناوری و تجربه امری است که اهمیت برنامه‌ریزی دقیق و کاهش هزینه‌های اجرایی از بعد صرف زمان و منابع پولی را دو چندان می‌کند.
توسعه هوانوردی در دنیا و لزوم توجه کامل به ابعاد این توسعه و فراهم کردن زمینه‌های مناسب برای برطرف کردن موانع پیشرفت با دوراندیشی و تدابیر متکی بر فناوری و تجربه امری است که اهمیت برنامه‌ریزی دقیق و کاهش هزینه‌های اجرایی از بعد صرف زمان و منابع پولی را دو چندان می‌کند. توسعه هوانوردی ملی باید دارای استراتژی‌های مناسب در جهت افزایش ایمنی، کاهش مصرف سوخت، حفظ محیط‌زیست و کاهش تاخیرات بوده و همگام با برنامه‌های توسعه هوانوردی بین‌المللی و منطقه‌ای ایکائو باشد. 
افزایش ظرفیت فضا و فرودگاه‌ها و فراهم کردن امکان دستیابی پروازها به مسیر و ارتفاع مطلوب از راهبرد‌های اساسی نقشه‌راه توسعه صنعت هوانوردی است. پیشبرد توسعه در مسیر راهبرد‌های عنوان شده ایجاب می‌کند که طرح توسعه به سمت بهبود امکانات ارتباطی، ناوبری، نظارت و مدیریت ترافیک هوایی گام بردارد و ارائه خدمات در زمینه‌های مطرح‌شده را با استفاده از فناوری مناسب تقویت کند.  کاربران فضا اعم از نظامی و غیرنظامی خواستار انجام عملیات در فرودگاه‌هایی هستند که دارای سامانه‌های هوانوردی کارآمد بوده تا با صرف کمترین هزینه، قادر به انجام عملیات حتی در شرایط نامساعد جوی باشند. ارتقای کارایی عملیاتی کاربران فضا و جلوگیری از تاخیر، لغو یا تغییر مسیر پرواز از مواردی است که سطح اعتماد به سامانه هوانوردی را افزایش داده و از بروز وقفه و تحمیل هزینه‌های ناخواسته پیشگیری می‌کند. بر این اساس اجرای طرح تقرب ماهواره‌ای در فرودگاه‌های کشور ضروری به نظر می‌رسد. هر طرح تقرب دارای چهار مرحله شامل مرحله آغاز (Initial)، مرحله میانی (Intermediate)، مرحله پایانی (Final) و مرحله انصراف از تقرب (Missed Approach) است. در روش‌های سنتی از دستگاه‌های زمینی مثل NDB، VOR، DME و ILS برای تقرب و فرود در فرودگاه‌ها استفاده می‌شود. این طرح‌ها به دو نوع طرح تقرب دقیق و غیردقیق تقسیم می‌شوند. براساس نوع دستگاه مورد استفاده و دقت آن، حداقل‌های کاهش ارتفاع برای هر طرح متفاوت است، اما لازم است هر فرودگاه مجهز به دستگاه ناوبری با دقت موردنظر باشد. با استفاده از ناوبری ماهواره‌ای و امکان استفاده از دقت ناوبری مورد نیاز، وابستگی عملیاتی طرح‌های تقرب به دستگاه‌های فرودگاه‌ها برطرف شده و با استفاده از قابلیت‌های تجهیزات ناوبری ماهواره‌ای نصب‌شده در هواپیماها، طرح تقرب تهیه و در کتاب هوانوردی منتشر می‌شود.  این روش برای فرودگاه‌های فاقد تجهیزات ناوبری بسیار مطلوب است. طرح تقرب ماهواره‌ای طرحی است که با استفاده از اطلاعات ماهواره‌های ناوبری GPS و GLONASS طراحی می‌شود. در این طرح‌ها استفاده از تجهیزات ناوبری زمینی به حداقل ممکن رسیده و در برخی موارد در صورت استفاده از امکانات ABAS به صفر خواهد رسید.  در طرح تقرب ماهواره‌ای، دقت ناوبری یک مایل در مرحله آغاز، مرحله میانی و مرحله انصراف از تقرب مورد نیاز است و در مرحله پایانی 3/0 مایل دقت لازم است. برای بهره‌برداری از طرح‌های تقرب ناوبری ماهواره‌ای از تجهیزات سنتی ناوبری فرودگاه استفاده نمی‌شود، بلکه این طرح‌ها یا جایگزین می‌شوند یا به عنوان طرح‌های پشتیبان مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند تا امکان دسترسی به فرودگاه در هر شرایط جوی فراهم شود. در حال حاضر اکثر کشورهای جهان به ویژه کشورهای پیشرو در صنعت و کشورهای در حال توسعه از این طرح‌ها به دلیل صرفه اقتصادی و کاهش وابستگی به تجهیزات زمینی استفاده می‌کنند. در ایران به دلیل محدودیت‌های موجود در ایرلاین‌ها و مشکلات موجود در ایجاد مسیرهای هوایی مستقیم و موازی، استفاده از اینگونه طرح‌ها با کندی در جریان است. قطعا با فراگیر شدن این طرح‌ها و اصلاح ساختار فضای کشور (شبکه مسیرهای هوایی و پایانه‌های پروازی) شرکت‌های هواپیمایی تمایل زیادی به استفاده از این طرح‌ها نشان خواهند داد.