جایگاه آب در اقتصاد کلان کشور آنقدر حائز اهمیت است که هر تحولی در زمینه ارتقای بهرهوری آب باید با حساسیت و دقت پیگیری شود و از این منظر نخستین نمایشگاه بینالمللی ماشینآلات و سیستمهای نوین آبیاری را باید نقطه عطفی در افزایش بهرهوری آب کشاورزی بهشمار آورد.
مجتبی کاوه
گشتوگذار در این نمایشگاه و شنیدن سخن مسئولان و دستاندرکاران این حوزه، روشنگر افقی است که پیشروی مهمترین و – متاسفانه تاکنون – کمبازدهترین بخش مرتبط با این ماده کمیاب و پراهمیت است.
تجهیز سالانه 600 هزار هکتار اراضی به آبیاری نوین تا پایان برنامه ششم
معاون وزیرجهادکشاورزی در حاشیه مراسم افتتاحیه این نمایشگاه با بیان اینکه در برنامه تجهیز اراضی کشاورزی به سیستمهای آبیاری نوین در سال ۹۵، هدفگذاری ما، بالغ بر ۲۰۰ هزار هکتار بوده است، اظهار داشت: تاکنون حدود ۴۳ هزار هکتار از این طرح، عملیاتی شده و ۶۷ هزار هکتار نیز در حال اجراست.
علیمراد اکبری با بیان اینکه مقداری از برنامه امسال عقب هستیم، گفت: دلیل این مساله، تخصیص اعتبار دیرهنگام است و بهتازگی، با تخصیصهایی که انجام شده، کار شتاب خوبی گرفته است. معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه موفق شدیم در برنامه ششم توسعه، سالانه ۶۰۰ هزار هکتار توسعه روشهای نوین آبیاری، سطوح آبگیر و آببندانها را از مجلس مصوبه بگیریم، افزود: این موارد با مقاومتهایی روبهرو بود ولی ما توفیق پیدا کردیم و در برنامه ششم توسعه بهعنوان سند بالادستی این موارد مصوب شده است، ما هم تلاش میکنیم با تکیه بر همین برنامههای مصوب در بحث مدیریت منابع آب و مصرف آن، گامهای موثری برداریم.
این مقام مسئول در پاسخ به پرسش «کسبوکار» که وضعیت تولیدات داخلی سیستمهای آبیاری نوین چگونه است، گفت: خوشبختانه تولیدکنندگان داخلی با درک نیاز کشور به ارتقای بهرهوری آب کشاورزی به سمت بومیسازی تجهیزات نوین آبیاری حرکت کردهاند و بازدید از غرفهها هم توانمندیهای خوب تولیدکنندگان ما را نشان میدهد.
در حال حاضر میتوان گفت بیش از ۹۰ درصد لوازم و تجهیزات مورد نیاز برای اجرای سیستمهای آبیاری تحت فشار در داخل تولید میشود و در این زمینه با خودکفایی کامل فاصله چندانی نداریم. البته در حال حاضر برخی لوازم هوشمند یا قطرهچکانهای خاصی که با فناوریهای جدید در دنیا تولید شدهاند، وارداتی است اما درمجموع ما بیش از ۹۰ درصد توانایی تولید تجهیزات مورد نیاز در این زمینه را در کشور داریم.
اجرای سیستم نوین آبیاری با کمک چین
اکبری تصریح کرد: با همکاری یک شرکت چینی کارخانه مشترکی در ایران تاسیس شده تا بتوانیم تجهیزات آبیاری نوین با تکنولوژی روز دنیا را تولید کنیم.
وی اضافه کرد: با شرکت چینی برای نخستین بار در ایران سیستم آبیاری تیپ (نواری) را برای محصول برنج تست و اجرا میکنیم. معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی ادامه داد: اجرای پروژههای مشترک سیستمهای نوین آبیاری در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته است بهطوری که اکنون توانستهایم در شرایط پس از اجرای برجام با برخی کشورهای اروپایی وارد مذاکره شویم. همچنین فعالیت خود را با کشور چین آغاز کردهایم و انتقال تکنولوژی انجام دادهایم.
پرداخت حداقل 85 درصد هزینههای تجهیز اراضی به سیستم آبیاری نوین توسط دولت
اکبری بیان کرد: برای اجرای هر هکتار سیستم آبیاری نوین، حدود ۱۰ میلیون تومان اعتبار نیاز است که حداقل ۸۵ درصد آن، توسط دولت بهصورت یارانه پرداخت میشود. قبلا این یارانه حداکثر تا ۸۵ درصد بود اما در برنامه ششم توسعه مصوب شده است که میزان آن حداقل ۸۵ درصد باشد.
وی با تاکید براینکه برای اختصاص تسهیلات مورد نیاز ماشینآلات کشاورزی مشکلی نداریم، گفت: بهرهوری سبز (بهرهوری همراه با حفظ منابع پایه و محیطزیست) مورد توجه وزارت جهاد کشاورزی در برنامه ششم است. وی در پایان صحبتهای خود گفت: تا به امروز یک میلیون و 550 هزار هکتار از اراضی کشور به سیستمهای نوین آبیاری مجهز شدهاند و بالغ بر 6 میلیارد مترمکعب آب از این طریق صرفهجویی شده است. همچنین محسن جمالیان، رئیس هیاتمدیره انجمن صنفی تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلیاتیلن کشور که تامینکننده لوله و اتصالات برای اجرای طرحهای سیستمهای نوین آبیاری و طرف قرارداد وزارت جهاد کشاورزی در این طرح است، اظهار داشت: نیاز وزارت جهاد کشاورزی به انواع لوله و اتصالات آبیاری برای اجرای طرحهای سیستمهای نوین آبیاری در کشور، حدود ۱۲۰ هزار تن است که تولیدکنندگان ما حدود ۱۰ برابر آن معادل یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن در سال را تامین میکنند. وی از حضور بیش از یکصد شرکت داخلی و خارجی در نمایشگاه امسال خبر داد و افزود: این نمایشگاه به کمک انجمن تولیدکنندگان لوازم و تجهیزات آبیاری تحت فشار، انجمن پیمانکاران و مشاوران و انجمن واردکنندگان ماشینهای آبیاری برپا شده است.
یعنی بخش خصوصی بهصورت صد درصد وارد عمل شده و این نشان میدهد که عزم راسخی برای مدیریت آب در این بخش شکل گرفته است. گفتنی است نخستین نمایشگاه بینالمللی ماشینآلات و ادوات کشاورزی، سیستمهای آبیاری و صنایع وابسته از 17 تا 20 دیماه در محل نمایشگاههای بینالمللی تهران برپا خواهد بود.