سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
اعلام جزئیات تسهیلات ساخت توسط بانک مسکن، روزنه دیگری به بازار تیره و تار ساختوساز باز کرد.
مجتبی کاوه
با این حال به اعتقاد کارشناسان نکاتی درباره این تسهیلات وجود دارد که نیازمند شفاف‌سازی است، ضمن آنکه تحرک بازار ساختوساز یک روی سکه‌ای محسوب می‌شود که روی دیگر آن، فروش واحدهای مسکونی نوساز انباشته فعلی و افق فروشی است که پیش‌روی سازندگان - برای فروش واحدهایی که هم‌اکنون کلنگ احداث آن به زمین زده شود - قرار دارد.
جزئیات پرداخت تسهیلات ساخت مسکن در شهرهای مختلف
بانک مسکن اعلام کرد: انبوه‌سازان به‌عنوان سازندگان واجد شرایط دریافت وام ساخت بدون سپرده بانک مسکن، متناسب با حجم پروژه، می‌توانند از دوره‌های زمانی مختلف برای اخذ تسهیلات مشارکت، استفاده کنند. طول دوره مشارکت مدنی برای وام ساخت بدون سپرده بر حسب تعداد واحدهای مسکونی تعریف شده در پروژه ساختمانی، از 12 تا 36 ماه قابل تنظیم است. مدت اولیه 12 ماه برای قراردادهای مشارکت مدنی برای آن دسته از ساختمان‌سازی هایی است که حداکثر پنج واحد مسکونی در پروژه ساختمانی، تعریف شده باشد. برای پروژه‌های دارای 6 تا 20 واحد مسکونی، حداکثر مدت قرارداد مشارکت مدنی، مدت 18 ماه درنظر گرفته شده به این معنا که سازنده از زمان دریافت تسهیلات بدون سپرده ساخت مسکن، 18 ماه فرصت دارد با استفاده از وام دریافت شده، نسبت به ساخت و تکمیل پروژه اقدام کند و بعد از آن، باید اقدام به فروش اقساطی و بازپرداخت تسهیلات دریافتی کند. بر اساس ضوابط تعیین شده برای وام ساخت انبوه‌سازی، مدت زمان اولیه قرارداد مشارکت مدنی برای پروژه‌های 21 تا 50 واحدی، 51 تا 100 واحدی و همچنین 101 واحدی و بیشتر نیز به ترتیب مدت 24 ماه، 30 ماه و 36 ماه درنظر گرفته شده است. زمان‌بندی مزبور برای طول دوره مشارکت مدنی، به‌صورتی تعیین شده که پروژه‌های پرواحد که عملیات ساخت آنها زمان‌بر است، بتوانند در دوره زمانی بیشتری نسبت به پروژه‌های کم‌واحد، اقدام به بازپرداخت وام ساخت کنند. نرخ سود این تسهیلات، 18 درصد تعیین شده و برای دوره فروش اقساطی - انتقال وام ساخت به خریدار واحد مسکونی نیز نرخ سود در همین سطح می‌ماند. انبوه‌سازان و سرمایه‌گذاران پروژه‌های ساختمانی، سازندگان صاحب‌صلاحیت برای دریافت این تسهیلات، نیازی به سپرده‌گذاری ندارند، درنتیجه سود واقعی تسهیلات، برابر با سود اسمی است و نرخ بازدارنده یا فاقد توجیه اقتصادی، محسوب نمی‌شود. براساس این گزارش، در تهران و 6 کلان‌شهر کرج، تبریز، مشهد، اهواز، شیراز و اصفهان، برای ساختمان‌سازی سنتی (روش معمول ساختمان‌سازی)، به ازای هر واحد مسکونی، 100 میلیون تومان وام ساخت به سازنده پرداخت می‌شود. در مراکز استان و شهرهای بزرگ (شهرهای با جمعیت بیش از 200 هزار نفر) و سایر مناطق آزاد کشور نیز وام ساخت بدون سپرده برای سنتی‌سازی با سقف 90 میلیون، برای پروژه‌های صنعتی‌سازی 110 میلیون تومان و برای استفاده از فناوری‌های نوین نیز وام 130 میلیون تومانی پرداخت خواهد شد. سایر شهرها نیز برای سنتی‌سازی، وام بدون سپرده 70 میلیون تومانی و برای پروژه‌های صنعتی‌سازی، وام 90 میلیون تومانی و برای فناوری‌های نوین نیز وام 100 میلیون تومانی به ازای ساخت هر دستگاه واحد مسکونی پرداخت می‌شود.
سایه سنگین رکود خریدوفروش بر ساختوساز
درباره تسهیلات ساخت که جزئیات آن توسط بانک مسکن اعلام شده، نکاتی وجود دارد که نخستین مورد آن پرداخت به سازندگان صاحب صلاحیت است. دکتر منصور غیبی، کارشناس اقتصاد مسکن با بیان این مطلب به «کسب‌وکار» می‌گوید: بحث تعیین صلاحیت سازندگان مسکن از مدت‌ها پیش مطرح بوده ولی به نتیجه نهایی نرسیده است و سازنده یا انبوه‌ساز
صاحب صلاحیت هنوز تعریف یکپارچه‌ای در کشور ما ندارد.بنابراین مشخص نیست معیار بانک مسکن برای پرداخت این تسهیلات به سازندگان چیست. نکته بعدی این است که انبوه‌سازان بدون شک با نگاه به افق پیش‌رو اقدام به اخذ تسهیلات و احداث واحدهای مسکونی می‌کنند اما باوجود رکود حاکم بر بازار خریدوفروش، این افق چندان روشن نیست. بنابراین به‌نظر نمی‌رسد جز افرادی که تحمل خواب سنگین سرمایه را دارند، انبوه‌سازجدیدی به بازار وارد شود و به عبارت دقیق‌تر به اعتقاد من این تسهیلات باوجود ایجاد تکانه در بازار ساختوساز، موج دنباله‌دار و محکمی در بازار ایجاد نخواهد کرد.
بی‌رغبتی انبوه‌سازان به وام ساخت
رئیس انجمن انبوه‌سازان استان تهران نیز با تاکید بر اینکه وام ساخت بدون سپرده بانک مسکن فقط برای شهرهای کوچک مناسب است، گفت: انبوه‌سازان به‌دلیل تاثیرگذاری بسیار ناچیز، رغبتی به استفاده از وام‌های 110 تا 150 میلیون تومانی بانک مسکن ندارند.
حسن محتشم در واکنش به اعلام پرداخت وام بدون سپرده به انبوه‌سازان با سود 18 درصدی اظهار کرد: قبلا بانک مسکن این برنامه را اعلام کرده بود که براساس آن بسته به نوع ساختوساز که سنتی، صنعتی و فناوری‌های نوین باشد110 تا 150 میلیون تومان وام به انبوه‌سازان پرداخت می‌شود. وی در عین حال با اشاره به اینکه به دلیل شرایط رکود حاکم بر اقتصاد، انبوه‌سازان نتوانستند از این وام‌ها استفاده کنند، تصریح کرد: چند دلیل وجود دارد که انبوه‌سازان نتوانستند از تسهیلات مذکور استفاده کنند؛ یکی آنکه برای تعدادی از انبوه‌سازان چک برگشتی پیش آمده باشد. وی ادامه داد: دلیل دیگر اینکه انبوه‌سازان بدهکار باشند که شاید بدهی معوقه ناشی از وام‌های قبلی باشد یا اینکه بعضا به‌واسطه اشتباه بانک مسکن در بدهکار کردن انبوه‌سازان که ساختوساز مسکن مهر باشد. درحالی که وام مسکن مهر را انبوه‌سازان دریافت کرده‌اند اما این وام باید به نام متقاضی باشد که به‌دلیل آنکه پروژه‌ها هنوز به اتمام نرسیده قابل انتقال به متقاضیان نیست. رئیس انبوه‌سازان استان تهران با یادآوری اینکه سررسید وام بانک مسکن رسیده است اما بانک به غلط انبوه‌سازان را بدهکار می‌داند، اظهار کرد: این گروه از انبوه‌سازان نمی‌توانند وام‌های ساخت بانک مسکن را دریافت کنند.
