سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
در موضع دیگران نشستن و به‌جای آنها صحبت کردن و درواقع دفاع از حقوق آنها یا خواسته‌ای که دارند، وظیفه موکلی است که در قبال آن مبلغی مشخص از پول را دریافت می‌کند.
ثمانه نادری
شغل وکالت از جمله مشاغلی است که از طریق آن کسب درآمد می‌شود. صحبت‌هایی که از حقوق و مزایای بالای این شغل گفته می‌شود، باعث رغبت بسیاری از دانشگاهیان به ادامه تحصیل در این حرفه شده است اما این نکته قابل ذکر است که باید موکل خوبی باشی تا درآمد خوبی داشته باشی. کسب اعتبار و جایگاه شناخته شده در میان مردم نخستین شرط برای موفقیت در این حرفه و رسیدن به درآمدهای چندین و چند میلیونی یک موکل حرفه‌ای است. یک وکیل در قبال رسیدگی به یک پرونده مهم یک مبالغی چون 70 میلیون، 80، میلیون و... دریافت می‌کند که در برخی موارد از این مقدار هم بسیار بیشتر است.
اشباع بازار کار وکالت
موقعیت و وجهه شغلی وکالت بحث دیگری است که در کنار درآمد آن باعث ازدیاد داوطلبان ورود به این رشته شده است. بنابر گفته مسئولان در حال حاضر بازار حدود 150 هزار دانشجوی حقوق دارد و بیش از 68 هزار نفر هم در آزمون وکالت شرکت کرده‌اند و درنتیجه کشور با اشباع بازار وکالت مواجه است که همین امر زاینده فساد است چراکه زمانی که وکلا پروانه وکالت اخذ می‌کنند و امکان مالی هم ندارند به دنبال آن توقع آنها و جامعه بالا می‌رود که درنهایت با مشکلاتی روبه‌رو می‌شوند.
لزوم داشتن نام و آوازه در شغل وکالت
یک وکیل در این رابطه به «کسب‌وکار» می‌گوید: درآمد وکالت به تخصص و مهارت فرد وکیل بستگی دارد و همچنین به میزان موفقیت وی در پرونده‌هایی که قبلا تحویل گرفته است. هر چقدر یک وکیل نام و آوزاه بیشتری در جامعه داشته باشد، میزان رجوع کننده به وی بیشتر است و مردم با رغبت بیشتری به وکیل مراجعه می‌کنند.
وی توضیح می‌دهد: به‌هرحال یک فردی که برای پرونده دادگاه یا قضایی خود وکیل می‌گیرد و حاضر به پرداخت مبلغی پول می‌شود، نمی‌خواهد در نظام قضایی یا دادگاه محکوم به شکست شود. وی با امید گرفتن برگ برنده به وکیل مراجعه می‌کند، مشخصا هر چقدر امید وی به وکیل بیشتر باشد، مبالغ مطرح شده از طرف وکیل را خواهد پذیرفت، البته میزان مبلغ درنظر گرفته شده بستگی به موضوع و اهمیت پرونده دارد. در پرونده‌هایی که وکیل قرار است مدافع جان کسی باشد، این مبالغ تا 100 میلیون هم بالا می‌رود اما در پرونده‌هایی که موضوع کم‌اهمیت‌تری دارند، با توجه به اهمیت پرونده از موکل انتظار پرداخت مبلغی را دارند.
خلا فرهنگی در مراجعه به وکیل
این وکیل ادامه می‌دهد: البته جدا از کسب اعتبار و جایگاه در این شغل، آنچه که به درآمدزایی یک وکیل کمک می‌کند، این است که فرهنگ پذیرش یا رجوع به وکیل در آن جامعه جا افتاده باشد. برخی از شهرستان‌های کشور و اکثر شهرستان‌های کوچک هنوز لزومی به مراجعه به وکلا نمی‌بینند و سعی می‌کنند مشکلات و اختلافات خود را از راه‌های دیگری برطرف سازند اما در شهرهای بزرگ رجوع به وکیل امری عادی شده است.
به گفته برخی مسئولان عدم استفاده از فرهنگ وکیل یکی از اشکالات عمده جامعه ما است. اگر قرار است این مشکل حل شود، باید فرهنگ استفاده از وکیل را از دبیرستان آغاز کنیم و از همان ابتدا به کودکان‌مان بیاموزیم که حق و حقوقی دارند و باید آن را مطالبه کنند. بنابراین خلا فرهنگی در مراجعه به وکیل از عمده علت‌های اشباع بازار کار وکالت در کشور است که به اعتقاد برخی از وکلا یکی از علت‌های آن به هزینه‌های سنگین دادگستری‌ها که انگیزه برای گرفتن وکیل را کم می‌کند، برمی‌گردد.
رونق دلالی در شغل وکالت
از طرفی دیگر به اعتقاد یک وکیل دادگستری آنچه باعث کسادی بازار کنونی وکالت در کشور شده، وجود موسسات غیرقانونی که کار وکلا را انجام می‌دهند، است، درواقع برخی افراد سودجو هستند که موسسات حقوقی تاسیس می‌کنند و با استخدام فارغ‌التحصلان حقوق که جوان هم هستند، مبلغ کمی برای آنها درنظر می‌گیرند و سود اصلی و عمده را خود به جیب می‌زنند.
کمبود وکیلان متخصص و حرفه‌ای
وی می‌گوید: افزایش سطح کمی دانشگاه‌ها و در برابر پایین آمدن سطح کیفی دانشگاه‌ها عامل دیگری شده تا سختی‌های ورود به این رشته در دانشگاه کم شده و تعداد دانشجویان این رشته افزایش پیدا کند. دانشجویانی که تخصص و مهارت‌های لازم برای این رشته را در دانشگاه فرا نمی‌گیرند و بسیاری از آنها از پختگی لازم برای وکالت برخوردار نیستند و تنها بازار کار این رشته را اشباع کرده‌اند.
امتحان کارآموزی، سد راه اشتغال فارغ‌التحصیلان حقوق
امتحان کارآموزی وکالت که توسط سازمان سنجش برای کانون وکلا برگزار می‌شود، عامل مهمی برای وضعیت نابه‌سامان بازار کار وکالت در کشور شده. چراکه این امتحان تنها راه برای ورود به حرفه وکالت در کشور است اما باوجود تعداد 2 هزار و 500 نفر ظرفیت پذیرش کارآموز در سطح کشور وجود دارد که تنها درصد کمی از آنها قادر به گرفتن این مجوز هستند. مثلا از حدود تقریبی هر 35 نفر شرکت‌کننده یک نفر می‌تواند مجوز اشتغال در امر وکالت را اخذ کند که این نمی‌تواند پاسخگوی حجم زیاد فارغ‌التحصیلان رشته حقوق باشد و برای اشتغال آنها محدودیت ایجاد می‌کند.
حقوق در فهرست بیکارترین رشته‌ها
مطابق تحقیقات سازمان همیاری اشتغال دانش‌آموختگان بیشترین تعداد بیکاران در رشته‌های مهندسی، ساخت و تولید با 251 هزار و 402 نفر وجود دارد و پس از آن نیز 222 هزار و 112 نفر در رشته‌های علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق قرار دارند.
از مجموع بیش از 768 هزار نفر بیکار فارغ‌التحصیل دانشگاهی، 363 هزار و 740 نفر مرد و 404 هزار و 311 نفر نیز زن است که بالاترین تعداد مردان بیکار در رشته مهندسی، ساخت و تولید با 178 هزار و 461 نفر است و بیشترین تعداد زنان بیکار نیز با 134 هزار و 791 نفر در رشته علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق تحصیل کرده‌اند. همچنین مجموعا نیز 100 هزار و 912 نفر مرد و زن در رشته‌های علوم انسانی و هنر و 76 هزار و 191 نفر نیز در علوم، ریاضی و رایانه بیکار هستند.
