ورود بانک ها به بازار ارز

ولی‌ا... سیف در نشست کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید خراسان رضوی که عصر پنجشنبه در محل استانداری در مشهد تشکیل شد، افزود: براساس دستورالعملی که هفته آینده ابلاغ می‌شود، بانک‌ها مجاز می‌شوند ارز آزاد مشتری را تحویل گرفته و نسبت به خریدوفروش آن اقدام کنند. وی ادامه داد: در این دستورالعمل صادرکنندگان می‌توانند ارز حاصل از صادرات خود را به بانک بفروشند یا سپرده‌گذاری کنند.  رئیس کل بانک مرکزی اطمینان داد که نرخ ارز تا پایان سال یکسان‌سازی می‌شود. سیف با اشاره به عزم نظام بانکی برای کمک به تسریع در رونق اقتصادی و تامین مالی واحدهای تولیدی کوچک و متوسط در سال جاری خاطرنشان کرد: لازم است کارگروه‌های استانی با وسواس و دقت کافی تلاش کنند منابع محدود تسهیلاتی به پروژه‌ها و واحدهای تولیدی که خلق ارزش می‌کنند، تخصیص یابد تا همگی به نتیجه مطلوب موردنظر که همان حرکت شتابان تولید و افزایش اشتغال است، دست یابیم.
رئیس کل بانک مرکزی همچنین از دستگاه‌های
ذی ربط دولتی از جمله وزارت صنعت، معدن و تجارت خواست در مسیر تامین مالی واحدهای تولیدی و ابلاغ دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های مربوط، با هماهنگی کامل گام بردارند تا توفیق کامل حاصل شود.
سیف همچنین بار دیگر هشدار داد نباید موضوع حمایت از واحدهای تولیدی به سرنوشت بنگاه‌های زودبازده یا طرح‌های ضربتی اشتغال که در سال‌های گذشته اقتصاد کشور را آسیب‌پذیر کرد، منجر شود.
وی تاکید کرد: قرار نیست بانک‌ها اصول بانکی خود را زیر پا بگذارند. باید به پروژه‌هایی تسهیلات داد که بتوانند منابع را به بانک بازگردانند و به تسهیلات به‌عنوان تسهیلات یک بار مصرف دیده نشود. این امر در دولت تدبیر و امید جایگاه ویژه و مهمی دارد.  در همین زمینه، وی از اعضای کارگروه‌های استانی تسهیل و رفع موانع تولید خواست با نگاه آگاهانه خود مانع هدر رفتن منابع محدود کشور شوند و واحدهای تولیدی را که مشکل واقعی کمبود نقدینگی دارند، شناسایی و حمایت کنند. رئیس شورای پول و اعتبار با اشاره به اراده دولت برای اصلاح نظام بانکی نیز گفت: طرح اصلاح نظام بانکی درواقع اصلاح بخش مالی کشور است که اجرای آن با مسئولیت وزارت امور اقتصادی و دارایی، بانک مرکزی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی شروع شده و انتظار می‌رود بخشی از بار تامین مالی کشور از دوش نظام بانکی برداشته و به بازارهای دیگر از جمله بازار سرمایه منتقل شود تا بانک‌ها بتوانند نسبت به ایفای بهتر وظایف خود عمل کنند.
به گفته سیف، در طرح اصلاح بخش مالی و بانکی که اخیرا در هیات وزیران و ستاد اقتصادی دولت تصویب شده، دولت یازدهم کوشیده است از باورهای غلطی که دولت‌های گذشته نسبت به بانک‌ها داشتند، دوری کرده و نظام پولی و مالی را در مسیر طبیعی و درست خود قرار دهد؛ روشی که به گفته رئیس کل بانک مرکزی، از ابتدای فعالیت این دولت آغاز شده و ادامه داشته است.
وحید شقاقی، اقتصاددان:
بازار سرمایه هم وارد بازار خرید و فروش ارز شود
بانک مرکزی با اعلام اجرای دستورالعمل ورود بانک‌ها به بازار خریدوفروش ارز آرام‌آرام یکسان‌سازی نرخ ارز را کلید می‌زند.
این برنامه بانک مرکزی در شرایطی اجرا خواهد شد که نگرانی‌ها از افزایش نرخ ارز در بازار دوباره اوج می‌گیرد و خبر آغاز ورود دوباره بانک‌ها در بازار ارز، نگرانی‌هایی را نسبت به افزایش نرخ آن در بازار ایجاد می‌کند.
اما این اثرات را باید از دیدگاه کارشناسی بررسی کرد و می‌توان به این نتیجه رسید که اثرات منفی افزایش نرخ ارز در بازار،کوتاه‌مدت خواهد بود.
دولت با این طرح می‌خواهد هر زمانی که احساس شود بازار کمبود ارز دارد، با تزریق ارز و زمانی که احساس کند بازار افزایش ارز دارد، با جمع‌آوری آن به تعادل بازار کمک کند.
از سوی دیگر ضرورت دارد به این نکته توجه کرد که اگر بانک مرکزی می‌خواهد این اجازه را به بانک‌ها بدهد، باید مسیر اجرای آن را در بازار سرمایه نیز فراهم کند. بازار سرمایه نیر باید بتواند خریدوفروش ارز را انجام دهد، به عبارتی دیگر از بازار سرمایه می‌توان به‌عنوان زیربنای اجرای این طرح نام برد. این بدان معناست که بانک مرکزی از کانال بانک‌ها و نظام بانکی و دولت از کانال بازار سرمایه می‌توانند اقدام به یکسان‌سازی نرخ ارز یا همان تک‌نرخی شدن نرخ ارز کنند.
البته با توجه به تحولات اقتصادی به‌دلیل تغییرات مکرر نرخ ارز در کشورمان، بر این باور هستیم که باید برای حفظ تولید و حمایت از تولیدات داخلی کشورمان نظام بانکی یا همان بانک مرکزی به‌عنوان متولی اصلی کنترل نرخ ارز با اقدامی‌هدفمند و هماهنگ در این زمینه گام برداشته و زمینه تک‌نرخی شدن نرخ ارز را فراهم کند.
درنهایت هر اقدامی در بازار آزاد باید حساب شده و دقیق باشد زیرا در شرایط فعلی که بازار خود را برای اجرای برنامه ارز تک‌نرخی آماده می‌کند، هر اقدام نسنجیده و بدون برنامه یا شتاب‌زده می‌تواند قیمت‌ها را به‌شدت تحت تاثیر قرار دهد و باعث شود که دوباره سرمایه‌های سرگردان و پول‌ها وارد بازرا ارز شوند و برنامه بانک مرکزی را با تاخیر مواجه کند یا خدشه‌ای به آن وارد کند و باعث چندنرخی شدن دوباره قیمت‌ها در بازار ارز شده یا اینکه طرح مذکور را با شکست مواجه کند.
کمیل طیبی، اقتصاددان:
امید به ایجاد بازار ارز تک‌نرخی
بانک مرکزی در این سال‌ها همواره تلاش کرده کمترین تنش در بازار ارز ایجاد شود تا بلکه نرخ‌ها چندان دچار تغییر نشوند و بازار به وضعیت آرام نزدیک و نزدیک‌تر شود. در حال حاضر تمامی بانک‌های کشور در برخی از بخش‌های ارزی نظیر خریدوفروش و تبدیل ارزهای معتبر دنیا و ارزهای عرضه شده در بازار بین بانکی توسط بانک مرکزی با نرخ‌های تعیین شده طبق بخشنامه‌های بانک مرکزی فعال هستند اما مجاز به خریدوفروش ارز در بازار آزاد نیستند. با اعلام اجرای دستورالعمل ورود بانک‌ها به بازار خریدوفروش ارز، پیش‌بینی می‌شود بانک مرکزی خود را برای یکسان‌سازی نرخ ارز و آزادسازی نرخ ارز آماده می‌کند. به عبارت دیگر، این حرکت را می‌توان مقدمه‌ای برای یکسان‌سازی نرخ ارز در آینده‌ای نزدیک قلمداد کرد. می‌توانیم خوشبین باشیم  این امکان به وجود بیاید که با ارز تک‌نرخی روبه‌رو شویم. بانک‌ها باید آماده باشند تا این حرکت به‌صورت هرچه صحیح‌تر اجرایی شود و با کمترین اثر منفی در بازار روبه‌رو شویم.
تجربه نشان داده است هرگاه بانک‌ها برای اجرای برنامه‌ای دست‌به‌کار می‌شوند، تبعاتی هم به‌دلیل منافعی که آنها همواره به آن می‌اندیشند، به همراه دارد و این‌بار هم ممکن است که حتی انتشار این اخبار بازار ارز کشور را تکان دهد و آرامش بازار ارز کشور را پیش از اجرای ارز تک‌نرخی برهم بریزد.
لازم است توجه شود که با اجرایی شدن این دستورالعمل شاید شاهد اثرات منفی آن به‌صورت کوتاه‌مدت در بازار باشیم. ممکن است نرخ ارز در اول راه اجرای طرح با افزایشی روبه‌رو شود که تاکید می‌شود این افزایش نرخ در بازار به‌صورت کوتاه‌مدت بوده و با گذشت زمان این مشکلات حل خواهد شد.
از سوی دیگر درعمل این طرح کمک بسیاری به اقتصاد خواهد کرد و توسعه روابط اقتصادی رونق خواهد گرفت.
همواره برای توسعه روابط اقتصادی ایران با دیگر کشورها مشکلاتی بر سر راه وجود داشته و دارد که نرخ ارز نیز یکی از همین مشکلات است. با اجرای این دستورالعمل محدودیت‌های مالی برداشته خواهد شد و می‌توانیم در پسابرجام رونق اقتصادی هرچه بیشتری را نظاره‌گر باشیم. از سوی دیگر، با اجرای این طرح، توسعه کار‌های اعتباری بین‌المللی نظیر ویزاکارت و مسترکارت در دستور کار قرار خواهد گرفت و با بهره‌گیری از خدمات آن می‌توانیم رونق اقتصادی را شاهد باشیم.
توسعه روابط مالی بین ایران و دیگر کشورها از دیگر اثرات اجرای این طرح بوده و رشد بازارهای سرمایه نیز از دیگر اثرات مثبت خواهد بود. درنهایت اجرای این دستورالعمل به توسعه صادرات غیرنفتی و ارتقای ظرفیت اقتصادی کمک کرده و زمینه رشد تولید را فراهم خواهد کرد.