سه گام اساسی اصلاح نظام واردات

به گفته مجتبی خسروتاج پیشی گرفتن صادرات بر واردات در شرایطی که بخش عمده اقلام صادراتی خصوصا صادرات نفتی تحت تاثیر کاهش قیمت نفت و رکود اقتصادی، کاهش ارزش داشته، مدیون گام‌های مهمی بوده که در وزارت صنعت معدن و تجارت برای اصلاح ساختار واردات برداشته است. قائم‌مقام وزیرصنعت در امور بازرگانی که در نشست خبری سخن می‌گفت در پاسخ به سوال«کسب وکار» مبنی بر انتقاد برخی تولیدکنندگان به سیاست‌های بازرگانی دولت و ترجیح صادرات بر تولید داخلی در کالاهای اساسی مثل فولاد و پتروشیمی، چگونگی اصلاح نظام واردات را اینگونه تشریح کرد: در برنامه سوم توسعه، این مورد به صراحت مورد تاکید قرار گرفته بود که برنامه‌ریزی‌های بازرگانی کشور باید به گونه‌ای تدوین شود که نیاز بازار داخلی موجب محدودیت صادرات نشود و این خط‌مشی باید در امور بازرگانی ما لحاظ شود چون تولید کشور وقتی می‌تواند به درون‌زایی پایدار برسد که به بازارهای داخلی اکتفا نکند و صادرات محور باشد. خسروتاج در ادامه افزود: در این بین پیچیدگی‌هایی وجود دارد که کار را برای متولیان بازرگانی کشور سخت می‌کند چون هر سیاستی که در جهت افزایش صادرات به کار بسته می‌شود، ممکن است باعث دلخوری تولیدکنندگان داخلی شود لذا برای اینکه هم صادرات را تقویت کنیم و هم تولیدکنندگان داخلی مورد حمایت قرار گیرند هر برنامه‌ای که تدوین می‌شود بعد از اجرایی شدن آسیب‌شناسی و بازنگری می‌شود. ضمن اینکه گام‌های اساسی برای اصلاح نظام واردات در دولت یازدهم اجرایی شده که کاهش واردات و حمایت از تولید داخلی را درپی داشته است. این گام‌های اساسی را می‌توان در 3 سرفصل دسته‌بندی کرد. گام اول این بود که ما سود عوارض گمرکی را در بعد کلان افزایش دادیم و نگاه ما این بود که کل تعرفه‌های واردات باید با مدیریت هدفمند، افزایش پیدا کند. البته این کار در بلندمدت ورود ما به سازمان تجارت جهانی را دشوار می‌کند ولی برای حمایت از تولید داخلی به صورت مقطعی نیاز بود این کار انجام شود. گام دوم این بود که نظام اعطای ارز مبادله‌ای به واردات را اصلاح کردیم و برخی کالاها که در ابتدای دولت شامل ارز مبادله‌ای – یعنی ارز نفتی – می‌شدند به تدریج و بدون اینکه بازار تحت تاثیر قرار گیرد از ارز مبادله‌ای به ارز آزاد سوق داده شدند. این کار موجب شد در تمایل به واردات برخی کالاها کاهش شایان توجهی ایجاد شود. گام سوم این بود که کنترل‌های فنی و آیین‌نامه استانداردها و قرنطینه‌های وارداتی را سخت‌گیرانه‌تر کردیم و واردات از این نقطه نیز دستخوش کاهش شد. گام دیگری که باید اجرایی شود و برای اجرای آن مشغول مذاکره با بانک مرکزی و نظام بانکی هستیم این است که تسهیلات بانکی را به سمت واردات مواد اولیه هدایت کنیم و واردات کالای ساخته شده از تسهیلات برخوردار نشود که در این صورت وارداتی که مخل تولید داخل است بیش از پیش محدود خواهد شد.
مبارزه با قاچاق به تفکر سیستمی نیاز دارد
قائم‌مقام وزیر صنعت در ادامه همچنین با تشریح آخرین وضعیت اجرای کد رهگیری کالا تاکید کرد: برخی کالاها ذاتا نیاز به کد رهگیری ندارند؛ چراکه مشخص است این نوع کالاها قاچاق هستند، مانند 20 نوع برند سیگار و انواع میوه‌هایی که در کشور وجود دارد. خسروتاج تصریح کرد: یادمان باشد که دنبال نخودسیاه نرویم؛ چراکه کالای قاچاق کانتینر کانتینر وارد کشور می‌شود و همان موقع که ما در تهران در بحث مبارزه با قاچاق درباره ایران کد و شبنم بحث می‌کنیم در برخی استان‌ها، ستاد تسهیلات قاچاق برگزار می‌شود. مگر می‌شود واردات کوله‌بری در استان‌های مرزی غربی و شرقی کشور بدون اطلاع انجام شود. وی تصریح کرد: کد رهگیری برای پیگیری کالا لازم است، اما برخی کالاها ذاتا نیاز به کد رهگیری ندارند؛ چراکه مشخص است این نوع کالاها قاچاق هستند، مانند 20 نوع برند سیگار و انواع میوه‌هایی که در کشور وجود دارد. به گفته خسروتاج مبارزه با قاچاق به تفکر سیستمی نیاز دارد که باید در تمام سطوح پیگیری شود.