وی بحران صادراتی کشور، عدم توجه به بازارهای منطقه و استفاده از آنها و بهویژه عدم رسیدگی به خواستهها و نیازهای تولیدکنندگان را مهمترین دغدغههای فعالان اقتصادی دانست و در پاسخ به این سوال که بخش خصوصی چه تحولاتی را در این سالها پشتسر گذاشته، گفت: در بخش خصوصی تاکنون تحول خاصی صورت نگرفته است از طرفی رکود اقتصادی نیز به بحران تبدیل شده است. دولت تمام هموغم خود را برای مذاکرات دیپلماسی خود گذاشت اما در حوزه داخلی اقتصاد مخصوصا بخش صنعت و تولید هیچ تحول خاصی اتفاق نیفتاد، این یکی از علتهای عدم حرکت و اقدامی جدی در فضای کسبوکار بود. وی توضیح میدهد: از ابتدای سال تاکنون براساس آمارها ما حتی در بخش صادرات بحران داشتهایم یعنی در بخش صادرات با افت شدید مواجه بودهایم از طرف دیگر روزبهروز آمار واردات هم درحال افزایش است. علت این موضوع این است که مشکلاتی که سد راه تولید بود، مثل تسهیلاتی که باید به شرکتهای تولیدی پرداخت میشد که متاسفانه در اختیار آنها قرار نگرفت و به کسانی پرداخت شد که در راستای تولید قدمی برنداشتند. مشکلات دیگر بخش تولید بیمه و مالیات بر ارزش افزوده بوده است که دولت متاسفانه برای آن گشایشی جدی ایجاد نکرده است.
سلطانی با اشاره به مشکلات تولیدکنندگان، گفت: در کشور ما به تولیدکننده و صنعتگر به دید یک دزد نگاه میکنند. سازمانهای مالیاتی و امور حسابرسی بیمه مدام دنبال بیشتر کردن تنگناهای مالی برای تولیدکننده و جریمه کردن بخش خصوصی هستند. بهویژه در بخش بیمه که برخلاف بخش مالیات قوانین شفاف و روشن نیست. سختگیریهای سازمان بیمه بدین صورت است که مثلا انتظار دارد فردی که از طرف یک شرکت برای انجام کاری به مدت دو روز آمده، توسط بخش خصوصی بیمه شود درصورتی که آن فرد خود تحت نظر شرکت یا بخش دیگری است و بیمه آن توسط شرکت مورد نظر پرداخت میشود. وی ادامه میدهد: قوانین بیشتر مواقع به ضرر کارفرماست و زمانی که دو طرف کارگر و کارفرما به قانون مراجعه میکنند، قانون بهطور کامل مدافع کارگر است حتی اگر حق با کارفرما باشد. درباره اتفاقات اخیر و روابط سرد ایران و عربستان باید گفت: مشخصا جنگ و اختلافات سیاسی به ضرر بخش خصوصی است اما خوشبختانه در این سالها امنیتی که ایران در خاورمیانه داشته، سایر کشورها نداشتهاند. اگر تنش ایجاد شده میان ایران و عربستان به جنگ منتهی شود، مسلما به ضرر دو طرف است. وی در پاسخ به اینکه نوسانات ارز چه تاثیری بر تولید دارد، گفت این نوسانات در روند تامین مواد اولیه و واسطهای مورد نیاز کارخانهها مانع ایجاد میکند بهویژه در بخش پتروشیمی و نفت و گاز.
وی در رابطه با علت بهوجود آمدن بحران صادرات که در سخنان خود به آن اشاره کرد، گفت: هیچگاه در کشور ما بهطور جدی به صادرات پرداخته نشده است. رویکرد همیشگی دولت هم همیشه نفت بوده نه صادرات و صادرات غیرنفتی. در صورتی که اکنون لازم است رویکرد صادراتمحور داشته باشیم. ما بسیاری از فرصتهای صادرات را از دست دادهایم مثلا در شرایطی که کشورهای منطقه درگیر جنگ بودند، فرصت خوبی بود تا ما بازارهای آنها را در اختیار بگیریم ولی از آن غافل شدیم و بازارهای خوب خود مثلا بازار عراق را از دست دادیم درحالی که چینیها بهموقع عمل کردند و این بازارها را بهدست آوردند. در کشورها برای اینکه بازار کشوری را به دست آورند مثل ترکیه، به صورت مجموعهای بزرگ گرد هم میآیند و امور آن شرکت را در کشور مورد نظر به دست می گیرند. کشور ترکیه بسیاری از بازارهایی که ما میتوانستیم در عراق داشته باشیم را از ما گرفت. سلطانی ادامه داد: در اتاق بازرگانی برای به دست آوردن بازار روسیه فعالیتهای زیادی انجام شده است. تاکنون که این بازارها در اختیار ترکیه بوده و از آن بهره میگرفته است که امیدواریم از این بهبعد با روابط ایجاد شده میان دو کشور ایران و روسیه تسلط بر این بازارها برای ما میسر شود. وی در پاسخ به این سوال که کدام بخشهای اقتصادی باید در اولویت باشد، گفت: در حال حاضر همه بخشها با مشکل مواجه هستند و به نوعی درهای همه بخشها قفل شده اما در برخی بخشها مثل صادرات مشکلات بزرگی داریم. از طرفی در بخش تولید نیز به علت رکود تقاضایی برای کالا وجود ندارد. وی در رابطه با اوضاع اقتصاد در سال آینده، گفت: نمیتوانم پیشبینی خاصی داشته باشم چون اقتصاددان نیستم اما بهنظر نمیرسد تا نیمه اول سال تغییر یا تحول جدیای ایجاد شود یا این رکودی که دامنگیر اقتصاد شده، برطرف شود.
مریم سلطانی، در گفتگو با «کسبوکار»:
از تولیدکننده حمایت بیشتری شود
مریم سلطانی، عضو اتاق بازرگانی در گفتگو با «کسبوکار» مشکلات عمده اقتصاد کشور و مسائل بخش خصوصی را بررسی کرد.