امروزه آلودگی محیطزیست یکی از نگرانیهای مهم کشورهاست و کشورها درصددند که از راههای گوناگون به کاهش آلودگیهای محیطزیست کمک کنند.
محمد جوادی قاضیانی
اهمیت محیطزیست به میزانی است که حتی یکی از بحثهای مطرحشده در شعارهای نامزدهای ریاستجمهوری کشور هم هست. خودروهای تکسرنشین یکی از عوامل اصلی آلودگی محیطزیست هستند و نیاز به کار و ایدهای که بتواند تعداد خودروهای تکسرنشین را در کشور کاهش دهد، بسیار واضح است. استارتآپ «با همسفر» درصدد رفع این نیاز برآمده و خدماتی را ارائه میدهد که در حل این مشکل بسیار موثرند. مهرداد صیرفی، موسس این استارتآپ در گفتگو با «کسبوکار» به شرح خدمات «با همسفر» پرداخت.
«با همسفر» دقیقا چه خدماتی را ارائه میدهد؟
موضوع این سرویس بحث اشتراک سفر است و مثلا کسی که خودروی شخصی یا هر وسیله نقلیهای دارد و قصد سفر درون یا برون شهری یا سفرهای هر روزه برای کار را دارد، برای صندلیهای خالی خود با قیمت مناسب و منطقی در با همسفر آگهی میدهد و صندلی خالی خود را پر میکند.
در با همسفر رانندگانی که میخواهند با اتومبیل خود سفر بینشهری یا حتی درونشهری داشته باشند می توانند با استفاده از وبسایت bahamsafar. com یا نرمافزار تلفن همراه هوشمند ارائهشده، مسافران خود را یافته و از ظرفیت خالی اتومبیل خود استفاده کنند. فقط کافی است در با همسفر عضو شده و اطلاعات زمان سفر، تعداد صندلیهای خالی، مبلغ کرایه و سایر مشخصات خود را ثبت کنند. به همین راحتی سفر مورد نظر بهصورت آنلاین در فهرست انتخاب مسافران قرار میگیرد. از دیگر سو، مسافران با جستجو در همین وبسایت یا نرمافزار تلفن همراه، آگهی سفر مورد نظر خود را یافته و پس از تماس با آگهیدهنده (راننده) و هماهنگیهای لازم، به عنوان همسفر با ایشان همراه میشوند. این سرویس در دنیا با تفاوتهای اندکی، با نامهای اشتراک سفر، هم پیمایی، همسفری یا با نامهای لاتین Ride Sharing، Time Sharing، Taxi Sharing یا Car Pooling شناخته میشود.
هدف اصلی در«با همسفر» چیست و چه مزیتهایی را داراست؟
هدف اصلی در با همسفر جلوگیری از آلودگی محیطزیست است و از مزیتهای آن میتوانم به موارد زیر اشاره کنم:
مزیتهای مربوط به رانندگان:
- جبران شدن هزینههای مصرف بنزین و سایر هزینهها با توجه به دریافت کرایه از مسافران
- امنیت بالای رانندگان، به دلیل مشخص بودن هویت واقعی مسافران
- جلوگیری از اتلاف زمان برای رانندگان خودروهای شخصی در هنگام یافتن مسافر برای مسیر خود
- از بین رفتن خطر ناشی از تصادف و مسئولیت بابت آسیب دیدن مسافران، امکان پوشش بیمهای برای مسافران در آینده نزدیک
هماکنون شرکت در حال مذاکره با یکی از شرکتهای بیمهگر، برای ایجاد پوشش بیمهای در تصادفات جادهای برای مسافران استفادهکننده از وبسایت با همسفر است.
مزیتهای مربوط به مسافران:
- آسودگی مسافران در یافتن و استفاده از اتومبیلهای سواری برای سفرهای بین شهری
- امنیت بالای مسافران، به دلیل مشخص بودن هویت واقعی راننده
- سفرهای ارزانتر
- جلوگیری از اتلاف زمان مسافران در انتظار برای یافتن تاکسی یا مسافربر شخصی در کنار جادهها
- پوشش بیمهای کامل برای مسافران در آینده نزدیک
مزیتهای عمومی:
- کاهش آلودگی هوا از طریق کاهش سفرهای اتومبیلهای تکسرنشین یا کمسرنشین
- کاهش مصرف بنزین در کشور در اثر افزایش بازدهی اتومبیلها به علت استفاده بیشتر از ظرفیتهای خالی اتومبیلهای عبوری در جادهها
- امکان ایجاد پوشش بیمه تصادفات برای مسافران مسافربرهای شخصی و کاهش خسارات مالی ناشی از این صدمات که مستقیما بر دوش جامعه است.
این پروسه ثبت آگهی و تایید شدن زمان زیادی را نمیبرد؟
خیر، وقتی که آگهی ثبت میشود، کارشناسان ما به سرعت آن را بررسی و روی سیستم ثبت میکنند و زمان زیادی را نمیبرد.
ایده کار از کجا آمد؟
ایده راهاندازی با همسفر را از سرویسی که در کشور آلمان راه افتاده بود، گرفتیم. احساس کردیم که این ایده برای جلوگیری از آلودگی محیطزیست ایران هم بسیار مناسب خواهد بود. ایده این استارتآپ از حدود 5-6 سال قبل به ذهنم رسید و حدودا یکی دو سال بعد از بررسیهای کامل آن و کم شدن مشغلههای کاریای که داشتم، استارت آن را زدیم و حدود 4یا 5 سال قبل بود که وبسایت و سپس اپلیکیشن با همسفر را راهاندازی کردیم. ما خدماتمان را مانند نمونه خارجی آن به صورت رایگان ارائه میدهیم، به این دلیل که برای من بحث محیطزیست و مسئولیت اجتماعی در این ایده بسیار مهمتر از بقیه بحثها بوده است. ما حتی برای اینکه خدماتمان به شکل رایگان ارائه شود، با خیلی از موانع مواجه شدیم و این قضیه کار ما را برای گرفتن مجوز از سازمانهایی مثل سازمان گردشگری و... بسیار دشوارتر کرد.
یعنی قصد کسب درآمد از «با همسفر» را ندارید؟
خیر، اخیرا به بحثهای استارتآپی وارد شدهام. درست است که هدفم مادی نیست ولی میشود با مشارکت در این جلسات استارتآپی یکسری مکانیزمها را یاد گرفت یا فرصتهای دیگری را برای سرمایهگذاری پیدا کرد. وارد این داستانها شدم و بیشتر افرادی که در این حوزه فعال بودند، به من میگفتند که برای جلو رفتن و پیشبرد کار نباید خدماتتان رایگان باشد و باید از آنها پول در بیاورید و همین طور بسیاری از سرمایهگذاران به خاطر رایگان بودن ارائه خدمات ما، در این پروژه سرمایهگذاری نکردند، ولی من به ارائه خدمات رایگان به کاربران متعهد هستم و مدلهای درآمدی ما به صورت خدمات جانبی و ارزشافزوده خواهد بود.
چه نوع خدمات جانبی را ارائه میدهید؟
خدمات جانبی مثل نمایندگی اینترنت، ارائه تخفیفات و خدمات با تخفیف دیگر که برای کاربران هم مناسب باشد.
برای شروع چه سرمایههایی لازم است؟ شما چگونه آنها را تامین کردید؟
یکسری هزینهها وجود دارد که باید ببینیم نیاز هستند یا خیر. برای کارهای IT سرمایه اولیه وقت خود موسس، تخصص او و اینکه به جز تخصص خودش چه تخصصهای دیگری را لازم دارد است، یعنی چه مقدار نیاز تخصصی دارد که من این نوع سرمایهها را یا خودم داشتم یا در خودم به وجود آوردم. بعد این موارد هزینه سرور، ادمین و... میماند که در ابتدای کار هزینه کمی دارند. هزینه اصلی بحث تبلیغات است که چون سیستم ما رایگان است، تا به حال وارد این پروسه نشدهایم و در روزنامهها و شبکههای اجتماعی با حداقل هزینه تبلیغات را انجام میدهیم.
سرمایهگذار هم داشتید؟
متاسفانه نگاه خوبی وجود ندارد و سرمایهگذاران وقتی پولی را میگذارند، انتظار دارند که سریع نتیجه آن را ببینند و سود کنند. البته یکسری از سازمانها در راستای مسئولیت اجتماعیای که دارند، قرار است به ما کمک کنند.
در مورد مدلهای تبلیغاتی تان توضیح دهید؟
ما تبلیغات پولی نداشتیم و قصد وارد شدن به تبلیغات پولی هم نداریم و در شبکههای اجتماعی و رسانههای کوچک به معرفی با همسفر میپردازیم.
وقتی تعداد کاربران شما به تعداد قابل توجهی برسد، باید بتوانید از مدلهای تبلیغاتی بزرگتری استفاده کنید. برای آن چه برنامهای در آینده دارید؟
انتظار دارم که با همین تبلیغات فرهنگسازی هم انجام شود و سیستم به جای خوبی برسد، ولی وقتی تعداد کاربران سیستم زیاد شود، ما میتوانیم از مدلهای درآمدی جانبی استفاده کنیم و با درآمدی که به دست میآوریم، وارد فاز تبلیغات گستردهتری شویم.
در این زمینه رقیب هم دارید؟ آنها در چه وضعیتی به سر میبرند؟
بله، رقیب هم داریم، ولی با توجه به سخت بودن این نوع کسبوکار، استارتآپهای مشابه ما خیلی وضع جالبی ندارند.
چه تیمی «با همسفر» را هدایت میکند؟
فعلا ما کار را به صورت مشارکتی پیش میبریم که تقریبا به صورت داوطلبانه است. مثلا یکی از دوستانم در آلمان که ایده اولیه هم از ایشان بود، در بحثهای همفکری، تبلیغات و گرافیک به ما کمک میکند. بحث فنی کارها توسط خودم انجام میشود، یک نفر در بحث تبلیغات و یکی دیگر از دوستان در بخش شبکههای اجتماعی و بازاریابی و چند نفر از دوستان دیگرم هم در بخشهای دیگر به ما کمک میکنند.
چه چشماندازی برای آینده «با همسفر» دارید؟
میتواند دو نوع چشمانداز وجود داشته باشد؛ یکی اینکه از زمان شروع کار ما خیلی زمان میگذرد و هنوز به آنچه میخواهیم، نرسیدهایم که از دلایل آن میتوان به محدودیتها و
عدم فرهنگسازی مناسب در این زمینه اشاره کرد. البته نظر من این است که ما در این زمینه فرهنگ خوبی داریم و این مدل سفر تقریبا مرسوم است. مثلا ما قبلا برای سوار شدن ماشین در کنار خیابان دستمان را بلند میکردیم، ولی اینبار این دست بلند کردن در فضای مجازی اتفاق میافتد. من معتقدم که این نوع سفر در ایران مطمئنا جا خواهد افتاد.
برای بحث امنیت چه تدابیری را اندیشیدهاید؟
مهمترین موضوعی که برای استفاده از سیستمهای اشتراک سفر مثل با همسفر وجود دارد، بحث امنیت است. ما در سیستممان امنیت را تضمین کردهایم. امنیت هم دو بعد دارد؛ یکی اینکه من برای اینکه برای شما اتفاقی نیفتد تضمین بدهم یا اینکه تضمین بدهم که اگر اتفاقی افتاد قابل پیگیری باشد. ما در با همسفر این کار را کردهایم و افراد قابل پیگیری هستند. ما شماره تلفن را میگیریم که به راحتی قابل پیگیری است و به علاوه برای محکمکاری شماره کارت بانکی کاربر را دریافت میکنیم و با استفاده از آن هویت کاربر از طریق بانک کاملا مشخص خواهد بود و از کاربران هم خواستهایم که به محض دیدن هم کارت ملی خود را به همدیگر نشان دهند.
ما کاملا امنیت را در سیستم مشخص کردهایم و هویت کاربران کاملا مشخص خواهد بود و تدابیر امنیتی بهطور کامل اندیشیده شده است. ما حتی برای خانمها هم سیستمی را قرار دادهایم که اگر بخواهند میتوانند فقط مسافران خانم را سوار ماشین خود کنند.
چه توصیهای دارید برای جوانی که قصد راهاندازی کاری را بدون سرمایه و ارتباطات کافی دارد؟
خود من از ابتدا هیچ ارتباطی نداشتم و البته الان هم به موفقیت و نتیجهای نرسیدهام و در بحث ارتباطات کسی را نمیشناختم، اما وقتی پا پیش بگذارید و در محیط آن فعالیت قرار بگیرید، به مرور ارتباطهایتان زیاد میشود و افرادی را در آن حیطه پیدا میکنید.