سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
به گزارش کسب و کار نیوز، بررسی ها نشان میدهد ، بقای بسیاری از کسب و کارها به دلیل عدم مدیریت ریسک های حقوقی خود به شدت تهدید می شود و یکی از شروط لازم رشد و توسعه استارت آپ ها مدیریت این ریسک ها است که از طریق روش های مختلف از جمله مشاوره حقوقی و تنظیم قراردادخوب صورت می گیرد.
چند نکته کاربردی در کاهش چالش های حقوقی شرکت ها
در این مقاله مهترین چالش های حقوقی استارت آپ ها را بررسی و کرده و راه حل مناسب می دهیم.
شروط مخالف قوانین آمره در قرارداد کار ذکر نکنید
مقرراتی که در قانون کار آمده است و به نفع کارمند می باشد و جز قوانین آمره محسوب می شود .منظور از قواعد آمره ، قوانینی است که نمی توان خلاف آن توافق کرد و هر توافقی برخلاف آن باطل و بی اثر است .
به عنوان مثال اگر کارفرما و کارگر توافق کرده باشند که کارفرما حق بیمه را به سازمان تامین اجتماعی نپردازد و به خود کارگر بدهد ، این توافق باطل است و با شکایت کارگر، کارفرما محکوم به پرداخت حق بیمه می شود .
همچنین اگر در قرارداد کار ذکر شود ، کارمند ، مرخصی نرود و یا حقوقی کمتر از حداقل قانونی بگیرد، همگی باطل و بی اثر است .
بنابراین لازم است شرکت ها از طریق مشاورین حقوقی ، قوانین آمره را بشناسید و توافقی نکنید که قانون آن را به رسمیت نشناسد.
با کارکنان قرارداد کتبی موقت تنظیم کنید
برخلاف تصور اولیه بسیاری از مدیران شرکت ها ، وجود قرارداد کار ، در مجموع به نفع کارفرمایان است .
مطابق قانون ، وقتی قرارداد کتبی با کارمند تنظیم نمی شود ، رابطه کاری او دائمی تلقی می شود و شرکت بعد از یک مدت نمی تواند کارگر را اخراج کند و درصورتیکه اخراج کند ، کارمند می تواند به اداره کار شکایت کند و حکم بازگشت به کار بگیرد.
با توجه به اینکه نداشتن قرارداد کتبی ،مانع اثبات رابطه کارگر و کارفرمایی نیست ، نداشتن قرارداد کتبی با زمان مشخص ، ریسک دائمی شدن ، قرارداد و عدم امکان اخراج را افزایش میدهد.
برای قراردادهای تجاری خود ، خسارت تعیین کنید
یکی از عواملی که تاحدی تضمین می کند که طرف مقابل شما ، تعهدات قراردادی خود را انجام میدهد ، تعیین خسارت متناسب با قرارداد است.
خسارات قراردادی به دو دسته خسارت انجام ندادن تعهد و خسارت تاخیر درانجام تعهد تقسیم می شوند.
اگر برای انجام ندادن یک تعهد ، خسارت مشخصی تعیین می کنید ، حتما تصریح کنید که این خسارت قابل مطالبه همزمان با انجام تعهد اصلی می باشد در غیر این صورت فقط یکی از دو مورد خسارت و یا الزام به انجام تعهد را میتوانید انتخاب کنید.
تعیین خسارت تاخیر در انجام تعهد ، مانند اینکه شرط شود ، اگر کالا در اول بهمن تحویل نشد ، روزانه باید ، مبلغ مشخصی خسارت پرداخت شود .
در برخی قراردادها ، به تشخیص مشاور حقوقی پیشنهاد می گردد که این خسارت پلکانی تعیین شود به این صورت که مثلا تا ماه اول تاخیر روزانه مبلغ مشخص و از ماه دوم مبلغ بیشتری ، خسارت روزانه پرداخت شود.
امضا قرارداد محرمانگی و عدم رقابت از کارکنان
در استارت آپ ها ، اطلاعات و شیوه های انجام کارها جز استراتژیک ترین دارایی ها محسوب می شود که لازم است از طریق تمهیدات حقوقی از آن مراقبت کرد.
اخذ تعهد به حفظ اسرار تجاری و عدم رقابت با شرکت می بایست با جزئیات کامل صورت بگیرد. به عنوان مثال تعهد به عدم رقابت می بایست عدم همکاری با مشتریان شرکت ، عدم همکاری کارکنان با یکدیگر ، خارج از ساختار رسمی شرکت و عدم ترغیب مشتریان به قطع همکاری با شرکت و بسیاری دیگر از فروض را شامل شود.
تعیین خسارت بسیار سنگین در این نوع تعهدات لازم است چرا که می بایست هزینه تخلف از تعهد به قدری بالا رود که پیشگیری لازم را داشته باشد. پیشنهاد می گردد در کنار مشاوره های کسب و کار این تعهدات را با نظریات و مشاوره های وکلای متخصص تنظیم کنید.
در روابط شرکا ، مالکیت ، مدیریت و سود را تفکیک کنید
افراد در شرکت ها و استارت آپ ها در سه سطح می توانند با یکدیگر و یا افراد خارج ، شراکت کنند. گاهی شراکت در مالکیت است ؛در این حالت شرکا هر یک بخشی از مالکیت سهام یا اموال را مالک می شوند .
حالت دوم شراکت ، شراکت در مدیریت است . در این حالت باید مشخص شود هر شریک (در مالکیت و یا سود ) چه میزان در مدیریت شرکت سهم دارد و یا خیر . فرض سوم ، حالتی است که افراد در مالکیت و یا مدیریت شرکت سهمی ندارند و صرفا از سود آن ، دریافتی انجام میدهند.
بسیاری از دعاوی بین شرکا از روشن نبودن همین سه موضوع ایجاد می گردد .پس بهتر است با کمک یک مشاور حقوقی متبحر ، موضوعات را بررسی کنید.
در حقوق ایران ، تعیین مدیران ، تشریفات الزامی خود را دارد
برخی مقررات مربوط به شرکت ها در خارج از کشور وجود دارد که قابل اعمال در کشور ما نیست. بعضا مشاهده می شود ، افراد بدون مشورت با وکیل ، شروط توافقنامه های خارجی را به فارسی ترجمه می کنند و به عنوان موافقتنامه امضا می کنند .
در حالیکه برخی از این توافقات باطل است و هیچ ضمانت اجرایی در دادگاه حقوقی ایران ندارد. به عنوان مثال وکلای موسسه حقوقی اترس در مشاوره های خود مواردی را مشاهده کرده اند که دو نفر با هم شرکتی را ثبت می کنند و طی توافق داخلی و یا از طریق اساسنامه ، توافق میکنند، یکی مادام العمر مدیرعامل و دیگری رئیس هیات مدیره باشد .
با توجه به اینکه قانون تجارت ایران شیوه های انتخاب هیات مدیره و مدیرعامل را تعیین نموده است ، چنین شرطی باطل و فاقد اعتبار است.
تقسیم بندی ریسک های حقوقی کسب و کار ها
ریسک های حقوقی شرکت ها و کسب و کارها را می توانیم به چهار دسته کلی تقسیم کنیم که به شرح زیر توضیح داده می شود.
مسائل حقوقی بین شرکا
شرکای تجاری یک کسب و کار ، آورده های خود را به قصد هم افزایی و سود بیشتر وارد بیزینس می کنند.یکی از دلایل شکست خوردن شرکت ها ، اختلاف پیدا شدن بین بنیانگذاران می باشد .
یک راه پیشگیری از این معضل خانه برانداز تعیین میزان دقیق حقوق ، مسئولیت ها ، سهام و تکالیف می باشد.
مسائل حقوقی در مقابل کارکنان
قانون کار و قانون تامین اجتماعی حداقل حقوق کارگران و کارکنان یک مجموعه را تضمین نموده است . حق بیمه ها ، جرایم ،سنوات ، حق نظارت کارگاهی ، مبالغی است که گاها به دلیل حجم بالا ، موجب ورشکستگی کسب و کارها می شود.مشورت حقوقی می تواند ریسک های حقوق کار و تامین اجتماعی را کاهش دهد.
موضوعات قضایی در مورد مشتریان
مشتریان یک مجموعه ، ذینفعان جدی یک کسب و کار محسوب می شوند.یک شرکت ممکن است ، مسئولیت قراردادی و مسئولیت های غیرقراردادی پیدا کند. مسئولیت قراردادی ، مسئولیت هایی را در برمی گیرد که یک کسب و کار به دلیل تعهداتی که ذیل یک قرارداد قبول نموده است ،مسئول می شود و مسئولیت غیرقراردادی ، حالتی است که شرکت با شخصی که به او خسارت وارد نموده است ، قراردادی ندارد.
با توجه به اینکه فروش کالا و یا ارائه خدمات به مشتریان مستلزم انعقاد قرارداد می باشد ،مدیریت ریسک های قراردادی در این زمینه بسیار اهمیت دارد.
اختلافات حقوقی با نهادهای دولتی و عمومی
از مهمترین ریسک هایی که یک کسب و کار در این زمینه ، با آن مواجه هست ،می توان به ریسک های مالیاتی اشاره کرد .هرچند در مواردی افراد با نهادهایی مانند شهرداری در موضوعاتی مثل کاربری غیرتجاری محل فعال روبرو می شوند.
با توجه به اتکا بیشتر بودجه کشور در سالهای گذشته به مالیات و ایجاد سامانه های الکترونیکی متعدد ،ریسک های مالیاتی شرکت های نوپا دیگر مثل سابق نیست و این ریسک ها که ناشی از عدم اطلاع از قوانین و تکالیف مالیاتی است در سال های آینده بیشتر هم خواهد شد.
داشتن یک مشاور مالیاتی که عضو کانون وکلای دادگستری بوده به همراه یک حسابدار می تواند ، به صورت قابل توجهی این ریسک را کاهش دهد.
در کنار مواردی که گفته شد ، شرکت ها ، چالشهای حقوقی ای دارند که ممکن است از سوی هر یک از اشخاصی که بالا به آن اشاره شد ، رخ دهد . مثلا نقض مالکیت معنوی .
به عنوان مثال یک کسب و کار استارت آپی برند خود را به موقع و یا به درستی ثبت نمی کند. هر شخص سوجویی ممکن است این برند را ثبت کرده و به عنوان مالک برند ، مانع فعالیت کسب و کار شود.
راهکار کاهش چالش های حقوقی کسب و کارهای استارت آپی چیست؟
راه حلهایی وجود دارد که چالش های حقوقی شرکت ها را کاهش میدهد. در اینجا تلاش می کنیم ، این موارد را در قالب سه دسته جداگانه بررسی خواهیم کرد.
تنظیم قراردادهای شرکت توسط وکیل
یک استارت آپ می بایست روابط بین شرکا ، کارکنان ، مشتریان و اشخاص ثالث را در قالب قرارداد کتبی ، ثبت نماید. روابط قراردادی ، حقوق و تکالیفی را ایجاد می کند.
در زمان های اختلاف ، اگر قرارداد وجود نداشته باشد ، اثبات حقوق سخت یا غیر ممکن می شود . ای بسا شرکت هایی که با دلیل امضا یک قرارداد بدون حضور وکیل ، محکوم به پرداخت خسارت ، به میزان صدها برابر مبلغ کل قرارداد محکوم شده اند و ورشکسته شدند .
دریافت مشاوره حقوقی از وکیل
در این نوشتار به برخی از ظرافت های حقوقی مسائل مربوط به استارت آپ اشاره کردیم . داشتن یک مشاور حقوقی در کنار استارت آپ ها و کسب نظر تخصصی وکیل می تواند ، خیلی از خطرات پیش رو را کاهش دهد.
به جرئت می توانیم بگوییم خصوصا در جامعه اقتصادی کشورمان ، هیچ استارت آپ و کسب و کاری رشد نکرده است ، مگر اینکه یک شخص و یا یک تیم از مشاوران حقوقی و وکلای دادگستری را در کنار خود داشته است.
مشاوره حقوقی به صورت حضوری و تلفنی انجام می گیرد و کم ترین هزینه می توان ، از خسارات و آسیب های آتی جلوگیری کرد.
مشاوره حقوقی جز راهکارها برای حمایت از استارت آپ ها است
سپردن برخی امور تخصصی و حساس به وکیل دادگستری
در کنار تنظیم قرارداد و مشاوره حقوقی از وکیل ، انجام برخی امور توسط وکیل باعث کاهش ریسک های قانونی شرکت ها می شود.
از جمله کارهایی که پیشنهاد می شود به وکیل سپرده شود ، انجام برخی مذاکرات قراردادی مهم ، اعتبار سنجی طرف مقابل قرارداد در قراردادهای مهم ،طرح و پیگیری دعاوی مجموعه می باشد.
سخن آخر آنکه ، استارت آپ ها و شرکت های نوپا با ریسک ها و چالش های مختلفی روبرو هستند.یکی از ریسک هایی که قابلیت مدیریت دارد، چالش های حقوقی است.
مطمئن ترین راه مدیریت ریسک های حقوقی ، استفاده از مشاوره حقوقی وکیل و دریافت خدمات حقوقی تخصصی از موسسات حقوقی معتبر مانند ، موسسه حقوقی اترس است.
