چشم انداز صنعت خودرو

سرمقاله

در رابطه با احتمال ورود شرکتهای خودروساز خارجی سوال این است در زمان وجود برجام و لغو تحریم ها چند خودروساز به ایران آمدند که حال در شرایط فعلی که اصلا مشخص نیست نتیجه برجام چه خواهد شد انتظار ورود خودروسازان خارجی را داریم. در سال های ۹۴ و ۹۵ که در برجام بودیم مسئولان مدام اعلام می کردند که تمام شرکتهای خودروسازی تمایل به ورود به ایران را دارند. حتی شرکتهای آمریکایی. حتی بنز، تویوتا، فولکس واگن و … . حتی شرکتهای ژاپنی، کره ای و… . اما نتیجه و ماحصل چه بود. در زمانی که حتی تحریم ها هم وجود نداشت هیچ خودروسازی به صورت واقعی به ایران نیامد. ژاپنی ها که اصلا نیامدند. یک دلار هم توسط کیا و هیوندا در ایران سرمایه گذاری نشد. کیا در کرمان موتور تعداد معدودی خودرو را مونتاژ مرد و بعدها بساط خود را جمع کرد و رفت. هیچ خودروسازی در دنیا علاقمند برای کار در ایران و همکاری با خودروسازان ایرانی نیست. قرارداد ایدرو با رنو در کوچه پس کوچه های وزارت صمت گم شد و اولین شرکتی بود که بعد از تحریمها ایران را ترک کرد. بی ثباتی اقتصادی و سیاسی اجازه کار به خودروسازان خارجی را در ایران نمی دهد. بنابراین این اتفاق رخ نخواهد داد. در بسیاری از شاخص ها همان شاخص های امیدوارکننده چند سال قبل را هم نداریم. همان موقع با همان شرایط هم کمتر شرکتی به ایران می آمد و در حال حاضر با این شرایط دیگر امکان حضور شرکتهای خارجی وجود ندارد. ما در بسیاری از مسائل اولیه مانده ایم. اگر حتی تحریم ها برداشته شود هم دلار به خودروهای وارداتی اختصاص پیدا نخواهد کرد. شاید واردات به خودروهای وارداتی ارزان قیمت برسد که آن هم بعید است زیر قیمت ۵۰۰ میلیون تومان بایستد. خود قیمت ارز با این نرخ واردات خودرو را محدود می کند و واردات خودروهای لوکس مانند پورشه و بنز و بی ام و روی قیمت های ده میلیارد به بالا خواهد ایستاد که مشتری هم ندارد. از سوی دیگر باتوجه به ارتباط مستقیم رشد قیمت خودروهای وارداتی به نرخ ارز و تعرفه‌ گمرکی نمی‌توان انتظار داشت به صورت رویایی قیمت خودروها در بازار کاهش یابد. بازاری که انحصاری در دست دو یا سه خودروساز باشد، نمی‌توانند شرایط صنعت را بهبود دهند. به هر ترتیب در شرایط فعلی از آنجایی که ارزی نداریم و زور تحریم‌ها نیز وجود دارد، وقت واردات نیست. این موضوع در اولویت نبوده و نیازهای مهم‌تری در کشور است. شخصا موافق واردات هستم، اما در شرایط فعلی اختصاص دادن ارز برای واردات اشتباه است. اگر تصور کنیم، در قرن جدید شرایط اگر عادی و ارتباطات با جهان سهل شد، در چنین شرایطی اگر دولت قصد توسعه صنعت خودرو را دارد باید تقسیم بندی براساس تولید کند. به بیانی دیگر اگر سالی یک میلیون خودرو تولید می‌شود، باید سالی ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار دستگاه خودرو نیز وارد شود. در وضعیتی این چنین رقابت ایجاد خواهد شد و واردات خودرو هدفمند خواهد بود.